Бюджэтны кодэкс Рэспублікі Беларусь

кодэкс

Бюджэтны кодэкс Рэспублікі Беларусь
Заканадаўчы орган
Нумар	412-З
Прыняцьце	Палатай прадстаўнікоў 17 чэрвеня 2008 (16 гадоў таму)
Ухваленьне	Саветам Рэспублікі 28 чэрвеня 2008 (16 гадоў таму)
Падпісаньне	прэзыдэнтам Беларусі 16 ліпеня 2008 (16 гадоў таму)
Уступ у сілу	1 студзеня 2009 (15 гадоў таму)
Першая публікацыя	2008 год Газэта «Зьвязда»

Бюджэ́тны ко́дэкс Рэспу́блікі Белару́сь — звод заканадаўства Беларусі аб бюджэтных дачыненьнях, які набыў моц у студзені 2009 году.

Паводле 1-га артыкула, вызначае дачыненьні «пры складаньні, разглядзе, зацьвярджэньні, выкананьні рэспубліканскага бюджэту, мясцовых бюджэтаў і бюджэтаў дзяржаўных пазабюджэтных фондаў, складаньні, разглядзе і зацьвярджэньні справаздачаў аб іх выкананьні, вызначэньні правоў і абавязкаў удзельнікаў бюджэтнага працэсу, ажыцьцяўленьні запазычаньняў у бюджэты, у міжбюджэтных адносінах, а таксама пры ажыцьцяўленьні кантролю за выкананьнем бюджэтаў і прымяненьні адказнасьці за парушэньне бюджэтнага заканадаўства». На 2020 год налічваў 149 артыкулаў і падзяляўся на Агульную частку з 5 разьдзелаў і Асаблівую частку з 6 разьдзелаў, а таксама Дадатак. Замяніў сабой 13 законаў Рэспублікі Беларусь. На 2020 год Бюджэтны кодэкс Беларусі дзейнічаў зь 9-ю зьмяненьнямі і дапаўненьнямі 2010—2012, 2014—2015 і 2017—2018 гадоў. 9 чэрвеня 2020 году Аб’яднаны інстытут праблемаў інфарматыкі НАНБ абнародаваў беларускі пераклад яго рэдакцыі са зьмяненьнямі і дапаўненьнямі паводле Закону ад 30 сьнежня 2018 г. № 159-З.

Агульная частка

Агульная частка Бюджэтнага кодэксу налічвала 77 артыкулаў у складзе 5 разьдзелаў: 1) «Агульныя палажэньні»; 2) «Бюджэтная сыстэма Рэспублікі Беларусь. Дзяржаўныя пазабюджэтныя фонды»; 3) «Даходы і выдаткі бюджэтаў»; 4) «Збалянсаванасьць бюджэтаў»; 5) «Міжбюджэтныя адносіны». Найбольшым быў 3-і разьдзел з 23-х артыкулаў (24—47). Паводле 38-га артыкула, «выдаткі рэспубліканскага бюджэту і мясцовых бюджэтаў вызначаюцца з улікам праграмаў сацыяльна-эканамічнага разьвіцьця Рэспублікі Беларусь і адпаведнай адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі, нарматываў бюджэтнай забясьпечанасьці». Згодна з 41-м артыкулам «даваньне бюджэтных сродкаў ажыцьцяўляецца ў наступных формах: 1) выдаткі на функцыянаваньне бюджэтных арганізацыяў; 2) субсідыі арганізацыям, фізычным асобам, у тым ліку індывідуальным прадпрымальнікам; 3) бюджэтныя трансфэрты за мяжу; 4) міжбюджэтныя трансфэрты; 5) выдаткі на павелічэньне кошту асноўных сродкаў, нематэрыяльных актываў і матэрыяльных запасаў; 6) бюджэтныя пазыкі; 7) бюджэтныя крэдыты; 8) уклады ў статутныя фонды арганізацыяў; 9) выдаткі на пагашэнне і абслугоўваньне даўгавых абавязкаў; 10) выкананьне абавязкаў па гарантыях Урада Рэспублікі Беларусь, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў». У 44-м артыкуле згадвалася, што зь бюджэту могуць фінансавацца 10 відаў функцыянальных выдаткаў: 1) агульнадзяржаўная дзейнасьць; 2) нацыянальная абарона; 3) судовая ўлада, праваахоўная дзейнасьць і забесьпячэньне бясьпекі; 4) народная гаспадарка; 5) ахова навакольнага асяродзьдзя; 6) жыльлёва-камунальныя паслугі і жыльлёвае будаўніцтва; 7) ахова здароўя; 8) фізычная культура, спорт, культура і сродкі масавай інфармацыі; 9) адукацыя; 10) сацыяльная палітыка. Аднак зь бюджэту першаснага ўзроўню маглі выдаткоўваць толькі на 5 відаў прызначэньняў: агульнадзяржаўную дзейнасьць, добраўпарадкаваньне паселішчаў, захаванасьць славутасьцяў, маёмасныя дачыненьні і сацыяльную палітыку.

Агульныя палажэньні

Першы разьдзел зьмяшчаў 5 артыкулаў у складзе 2-х главаў: 1) «Асноўныя палажэньні»; 2) «Бюджэтнае заканадаўства». Большай была 2-я глава з 3-х артыкулаў, якія акрэсьлівалі: дзеяньне закону аб рэспубліканскім бюджэце на чарговы фінансавы год і рашэньняў мясцовых Саветаў дэпутатаў аб бюджэце на чарговы фінансавы год у часе; плян утварэньня і выкарыстаньня грошай ва ўмовах надзвычайнага і ваеннага становішча; фінансавы год. Паводле 4-га артыкула, «закон аб рэспубліканскім бюджэце на чарговы фінансавы год, рашэньні мясцовых Саветаў дэпутатаў аб бюджэце на чарговы фінансавы год павінныя ўступаць у сілу зь 1 студзеня чарговага фінансавага году». Згодна зь 5-м артыкулам «фінансавы год для ўсіх бюджэтаў на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь устанаўліваецца зь 1 студзеня па 31 сьнежня каляндарнага году».

Бюджэтны лад і пазабюджэтныя фонды

Другі разьдзел Кодэксу ўлучаў 18 артыкулаў (6—23) у складзе 3-х главаў: 1) «Бюджэтная сыстэма Рэспублікі Беларусь. Кансалідаваныя бюджэты»; 2) «Бюджэтная клясыфікацыя Рэспублікі Беларусь»; 3) «Дзяржаўныя пазабюджэтныя фонды». Найбольшай была другая глава зь 10 артыкулаў (10—19), што тычылася: адзінства, складу і ўстанаўленьня бюджэтнага відападзелу; відападзелу даходаў бюджэту; ведамаснага, гаспадарчага, праграмнага і функцыянальнага відападзелу выдаткаў бюджэту; відападзелу выкарыстаньня прафіцыту бюджэту і відаў дзяржаўнага доўгу. Паводле 6-га артыкула, «мясцовыя бюджэты дзеляцца на: 1) бюджэты першаснага ўзроўню (сельскія, пасялковыя, гарадоў раённага падпарадкаваньня); 2) бюджэты базавага ўзроўню (раённыя і гарадоў абласнога падпарадкавання); 3) бюджэты абласнога ўзроўню (абласныя бюджэты і бюджэт г. Менску)». Згодна зь 7-м артыкулам «кансалідаваны бюджэт уяўляе сабой звод бюджэтаў на адпаведнай тэрыторыі без уліку міжбюджэтных трансфэртаў паміж гэтымі бюджэтамі, бюджэтных крэдытаў і адсоткаў за карыстаньне імі». Гэтак «кансалідаваны бюджэт раёну складаецца зь бюджэтаў сельсаветаў, пасёлкаў гарадскога тыпу, гарадоў раённага падпарадкавання, разьмешчаных на тэрыторыі раёну, і раённага бюджэту». У сваю чаргу «кансалідаваны бюджэт вобласьці складаецца з кансалідаваных бюджэтаў раёнаў, бюджэтаў гарадоў абласнога падпарадкаваньня, разьмешчаных на тэрыторыі вобласьці, і абласнога бюджэту». Таксама «кансалідаваны бюджэт Рэспублікі Беларусь складаецца з рэспубліканскага бюджэту, кансалідаваных бюджэтаў вобласьцяў і бюджэту г. Менску». Урэшце «кансалідаваны бюджэт сэктару дзяржаўнага кіраваньня Рэспублікі Беларусь складаецца з кансалідаванага бюджэту Рэспублікі Беларусь, бюджэтаў дзяржаўных пазабюджэтных фондаў, сродкаў ад дзейнасьці бюджэтных арганізацыяў, якая прыносіць даходы». У 8-м артыкуле прадугледжвалася, што «бюджэтная сыстэма Рэспублікі Беларусь грунтуецца на прынцыпах: 1) адзінства; 2) паўнаты адлюстраваньня даходаў і выдаткаў бюджэтаў; 3) збалансаванасьці бюджэтаў; 4) галоснасьці і адкрытасьці; 5) самастойнасьці бюджэтаў; 6) эфэктыўнасьці выкарыстаньня бюджэтных сродкаў; 7) сумеснага пакрыцьця выдаткаў бюджэтаў; 8) дакладнасьці бюджэтаў; 9) адраснасьці і мэтавага прызначэньня бюджэтных сродкаў; 10) адказнасьці ўдзельнікаў бюджэтнага працэсу».

Паводле 12-га артыкула Кодэксу, «даходы бюджэту ў залежнасьці ад эканамічнага зьместу падразьдзяляюцца на групы», якія «складаюцца з падгрупаў, якія падразьдзяляюцца на віды. Даходы паводле відаў уключаюць у сябе разьдзелы і падразьдзелы». Згодна з 13-м артыкулам «функцыянальная клясыфікацыя выдаткаў бюджэту зьяўляецца групай выдаткаў, якая адлюстроўвае накіраваньне сродкаў бюджэту на выкананьне функцыяў дзяржавы» У 14-м артыкуле згадвалася, што «праграмная клясыфікацыя выдаткаў бюджэту зьяўляецца групай выдаткаў бюджэту па дзяржаўных праграмах і падпраграмах». Пры гэтым «Міністэрства фінансаў можа праводзіць дэталізацыю выдаткаў бюджэту» ў межах падразьдзелаў і падпраграмаў. Паводле 16-га артыкула, «ведамасная клясыфікацыя выдаткаў рэспубліканскага бюджэту і мясцовых бюджэтаў зьяўляецца групай выдаткаў бюджэту, якая адлюстроўвае разьмеркаваньне бюджэтных прызначэньняў паводле распарадчыкаў сродкаў». Згодна зь 17-м артыкулам «клясыфікацыя фінансаваньня дэфіцыту бюджэту зьяўляецца групай крыніц фінансаваньня, якія прыцягваюцца для пакрыцця дэфіцыту бюджэту, зыходзячы зь іх відаў і формаў даўгавых абавязкаў». Урэшце відападзел відаў дзяржаўнага доўгу Рэспублікі Беларусь зьяўляецца групай унутраных і зьнешніх дзяржаўных пазыкаў зыходзячы зь відаў пазыкадаўцаў і формы даўгавых абавязкаў.

Згодна з 20-м артыкулам «стварэньне дзяржаўных пазабюджэтных фондаў (ДПФ), вызначэньне крыніц іх утварэньня, парадку фармаваньня і выкарыстаньня ажыццяўляюцца прэзыдэнтам Рэспублікі Беларусь». Пры гэтым, «распарадчыкамі сродкаў ДПФ зьяўляюцца дзяржаўны орган, іншая дзяржаўная арганізацыя, падпарадкаваная Ўраду Рэспублікі Беларусь, Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь». Паводле 21-га артыкула, праекты законаў аб бюджэтах ДПФ на чарговы фінансавы год разглядаюцца ўрадам Беларусі, зацьвярдзаюцца прэзыдэнтам і прымаюцца Палатай прадстаўнікоў адначасова з праектам закону аб рэспубліканскім бюджэце. Пры гэтым «заканадаўчым актам аб бюджэце ДПФ на чарговы фінансавы год устанаўліваюцца і зацьвярджаюцца наступныя асноўныя паказьнікі:

1. максімальны памер дэфіцыту ДПФ на канец году і крыніцы яго фінансаваньня або мінімальны памер прафіцыту ДПФ і напрамкі яго выкарыстаньня;
2. даходы бюджэту ДПФ у агульнай суме і па групах, падгрупах, разьдзелах і падразьдзелах клясыфікацыі даходаў бюджэту;
3. выдаткі бюджэту ДПФ у агульнай суме, паводле разьдзелаў і падразьдзелаў функцыянальнай і праграмнай клясыфікацыяў выдаткаў бюджэту, а таксама пры неабходнасьці разьмеркаваньне бюджэтных прызначэньняў па распарадчыках сродкаў бюджэту ДПФ паводле ведамаснай клясыфікацыі выдаткаў рэспубліканскага бюджэту, артыкулах і падартыкулах эканамічнай клясыфікацыі выдаткаў бюджэту;
4. даходы бюджэту ДПФ паводле крыніцаў фармаваньня бюджэту ДПФ, вызначаных заканадаўчым актам аб гэтым фондзе;
5. выдаткі бюджэту ДПФ паводле напрамкаў выкарыстаньня сродкаў бюджэту ДПФ, вызначаных заканадаўчым актам аб гэтым фондзе».

Даходы і выдаткі

Трэці разьдзел Бюджэтнага кодэксу налічваў 24 артыкулы (24—47) ў складзе 2-х главаў: 1) «Даходы бюджэтаў», 2) «Выдаткі бюджэтаў». Большай была першая глава з 14 артыкулаў (24—37) пра: групы даходаў бюджэтаў; выплату і залічэньне даходаў у бюджэты; залічэньне дзяржаўнага мыта, штрафаў і сродкаў, якія атрымліваюцца дзяржаўнымі органамі; уласныя даходы рэспубліканскага і мясцовых бюджэтаў; устанаўленьне нарматываў адлічэньняў ад рэспубліканскіх і мясцовых падаткаў і мытаў; утварэньне даходаў рэспубліканскага і мясцовых бюджэтаў; падатковыя і непадатковыя даходы рэспубліканскага і абласных бюджэтаў, а таксама бюджэтаў базавага і першаснага ўзроўняў ды Менску. Паводле 24-га артыкула, «Даходы бюджэтаў клясыфікуюцца па наступных групах: 1) падатковыя даходы; 2) унёскі на дзяржаўнае сацыяльнае страхаваньне; 3) непадатковыя даходы; 4) бязвыплатныя паступленьні». У сваю чаргу падатковыя даходы ўключаюць у сябе: 1) мясцовыя і рэспубліканскія мыты і падаткі; 2) «пені, налічаныя за несвоечасовую выплату падаткаў і мытаў; 3) адсоткі за карыстаньне адтэрміноўкай і растэрміноўкай выплаты падаткаў, збораў, мытных плацяжоў, пені і падатковым крэдытам». «Да непадатковых даходаў адносяцца: 1) даходы ад выкарыстаньня маёмасьці, якая знаходзіцца ў дзяржаўнай уласнасьці; 2) штрафы; 3) пені, налічаныя за несвоечасовую выплату непадатковых даходаў». Урэшце «да бязвыплатных паступленьняў адносяцца неабавязковыя бягучыя і капітальныя выплаты, якія ўключаюць у сябе паступленьні ад: 1) замежных дзяржаваў; 2) міжнародных арганізацыяў; 3) іншага бюджэту ў форме міжбюджэтных трансфэртаў». Згодна з 26-м артыкулам «Штрафы за правапарушэньні супраць парадку падаткаабкладаньня, акрамя тых, якія накладаюцца мытнымі органамі, падлягаюць залічэньню ў бюджэты базавага ўзроўню і бюджэт г. Менску па месцы знаходжаньня арганізацыі і па месцы жыхарства фізычнай асобы». Паводле 28-га артыкула Кодэксу, «у кансалідаваныя бюджэты вобласьцяў адлічваецца 24,56 % ад падатку на дададзеную вартасьць (ПДВ), які атрымліваецца на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь. Законам аб рэспубліканскім бюджэце на чарговы фінансавы год устанаўліваюцца нарматывы адлічэньняў ад ПДВ, які атрымліваецца на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, у кансалідаваныя бюджэты вобласьцяў прапарцыйна колькасьці насельніцтва, якое пастаянна пражывае на тэрыторыі вобласьцяў на 1 студзеня году, які папярэднічае чарговаму фінансаваму году». Таксама «Рашэньнямі раённых Саветаў дэпутатаў аб бюджэце на чарговы фінансавы год устанаўліваюцца нарматывы адлічэньняў ад падаходнага падатку зь фізычных асобаў, мясцовых падаткаў і збораў, якія падлягаюць залічэньню ў раённыя бюджэты і бюджэты першаснага ўзроўню». Урэшце «Рашэньнямі абласных Саветаў дэпутатаў аб бюджэце на чарговы фінансавы год устанаўліваюцца:

1. нарматывы адлічэньняў ад падаходнага падатку зь фізычных асобаў, падатку на прыбытак, падатку на дададзеную вартасьць (ПДВ), якія падлягаюць залічэньню ў абласныя бюджэты»;
2. «нарматывы адлічэньняў ад ПДВ у кансалідаваныя бюджэты раёнаў і бюджэты гарадоў абласнога падпарадкавання прапарцыйна колькасьці насельніцтва, якое пастаянна пражывае на тэрыторыі раёнаў і гарадоў абласнога падпарадкавання на 1 студзеня году, які папярэднічае чарговаму фінансаваму году;
3. адзіныя нарматывы адлічэньняў ад падаходнага падатку зь фізычных асобаў, падатку на прыбытак, якія падлягаюць залічэньню ў кансалідаваныя бюджэты раёнаў» і «бюджэты гарадоў абласнога падпарадкаваньня».

Згодна з 30-м артыкулам «у рэспубліканскі бюджэт залічваюцца наступныя падатковыя даходы:

1. падатак на прыбытак, які выплачваецца арганізацыямі, маёмасьць якіх знаходзіцца ва ўласнасьці Рэспублікі Беларусь, і арганізацыямі, у статутных фондах якіх 50 і болей % доляў належыць Рэспубліцы Беларусь, а таксама арганізацыямі, якія зьяўляюцца ўдзельнікамі холдынгаў, у статутных фондах кіраўнічых кампаніяў якіх 50 і болей % доляў знаходзіцца ў рэспубліканскай уласнасьці і перададзена рэспубліканскім органам дзяржаўнага кіраваньня і іншым дзяржаўным арганізацыям, падпарадкаваным Ураду Рэспублікі Беларусь, у кіраваньне, — 100 %;
2. падатак на даходы ад ажыцьцяўленьня лятарэйнай дзейнасьці па рэспубліканскіх лятарэях — 100 %;
3. падатак на даходы ад правядзеньня электронных інтэрактыўных гульняў — 100 %;
4. падатак на дададзеную вартасьць — 75,44 %;
5. акцызы — 100 %;
6. патэнтныя мыты — 100 працэнтаў;
7. утылізацыйны збор — 100 працэнтаў;
8. экалягічны падатак: за выкіды забруджвальных рэчываў у атмасфэрнае паветра — 40 %; за скіданьне сцёкавых водаў — 40 працэнтаў; за захоўваньне, пахаваньне адкідаў вытворчасьці — 40 %;
9. падатак за здабычу прыродных рэсурсаў у адносінах: нафты — 85 %; калійнай солі калійнай у частцы, падлічанай па адвалорнай стаўцы, — 100 %;
10. мыты і мытныя зборы ў адпаведнасьці з заканадаўствам — 100 %;
11. спэцыяльныя, антыдэмпінгавыя і кампэнсацыйныя мыты — 100 %;
12. афшорны збор — 100 %;
13. дзяржаўнае мыта, якое залічваецца ў рэспубліканскі бюджэт у адпаведнасьці з актамі заканадаўства, — 100 %;
14. консульскі збор — 100 %;
15. гербавы збор — 100 %».

У 31-м артыкуле прадугледжвалася, што «непадатковыя даходы рэспубліканскага бюджэту ўключаюць у сябе:

1. даходы ад разьмяшчэння грашовых сродкаў рэспубліканскага бюджэту, а таксама даходы ад разьмяшчэння ў банках-нерэзыдэнтах сродкаў крэдытаў Міжнароднага валютнага фонду і іншых зьнешніх дзяржаўных пазыкаў, атрыманых Урадам Рэспублікі Беларусь, і зьнешніх пазыкаў, атрыманых пад гарантыі Ўраду Рэспублікі Беларусь, — 100 %;
2. дывідэнды па акцыях, за выключэннем акцый, якія знаходзяцца ў гаспадарчым вядзеньні і апэратыўным кіраваньні ўнітарных прадпрыемстваў, і даходы ад іншых формаў удзелу ў капітале, які знаходзіцца ў рэспубліканскай уласнасьці, — 100 %;
3. плату за выдзяленьне і выкарыстаньне радыёчастотнага спэктру — 100 %;
4. плату за права заключэньня дамоваў арэнды капітальных будынін (будынкаў, збудаваньняў), ізаляваных памяшканьняў, машына-месцаў, іх частак, якія знаходзяцца ў рэспубліканскай уласнасьці, — 100 %»;
5. «разавую выплату за права карыстаньня нетрамі і па аб'ектах канцэсіі — 100 %;
6. даходы ад здачы ў арэнду маёмасьці, якая знаходзіцца ў рэспубліканскай уласнасьці, — 100 %»;
7. «адміністрацыйныя выплаты: плату за даваньне гарантыяў Урада Рэспублікі Беларусь па крэдытах, якія выдаюцца банкамі Рэспублікі Беларусь, — 100 %; плату за даваньне гарантыяў Урада Рэспублікі Беларусь па зьнешніх пазыках — 100 %; узнагароджаньне за выкананьне дзяржаўнымі службоўцамі абавязкаў прадстаўніка дзяржавы ў гаспадарчых таварыствах, долі якіх належаць Рэспубліцы Беларусь, — 100 %; плату за прабірныя працы і паслугі — 100 %;
8. сродкі, якія паступаюць у рэспубліканскі бюджэт у лік кампэнсацыі выдаткаў дзяржавы ў адпаведнасьці з заканадаўствам, — 100 %;
9. даходы ад рэалізацыі маёмасьці, маёмасных правоў на аб'екты інтэлектуальнай уласнасьці, якія знаходзяцца ў рэспубліканскай уласнасьці, акрамя сродкаў ад рэалізацыі маёмасьці, якая належыць дзяржаве, ў адпаведнасьці з заканадаўствам аб прыватызацыі, — 100 працэнтаў»;
10. «даходы ад маёмасьці, канфіскаванай і іншым спосабам зьвернутай у даход дзяржавы: даходы ад рэалізацыі тавараў, транспартных сродкаў і іншай маёмасьці, канфіскаванай (арыштаванай, затрыманай) мытнымі органамі і зьвернутай у даход дзяржавы пры парушэньні мытнага заканадаўства, — 100 %; даходы ад рэалізацыі канфіскаваных і іншым спосабам зьвернутых у даход дзяржавы прыладаў паляваньня і здабычы рыбы і іншых водных жывёлаў, а таксама ад продажу незаконна здабытай з дапамогай гэтых прыладаў прадукцыі — 100 працэнтаў; грашовыя сродкі, канфіскаваныя і іншым спосабам зьвернутыя ў даход дзяржавы, — 100 %»; «даходы ад рэалізацыі канфіскаваных і іншым спосабам зьвернутых у даход дзяржавы каштоўных папераў — 100 %; даходы ад рэалізацыі іншай канфіскаванай і іншым спосабам зьвернутай у даход дзяржавы маёмасьці, акрамя сродкаў, атрыманых ад рэалізацыі зьвернутых у даход дзяржавы безгаспадарнай маёмасьці, знаходак або скарбаў, безнаглядных жывёл, — 100 %; сродкі ад апэрацыяў па бязвыплатнай перадачы канфіскаванай і іншым спосабам вернутай у даход дзяржавы маёмасьці — 100 працэнтаў;
11. даходы ад продажу зямельных участкаў ва ўласнасьць замежным дзяржавам і міжнародным арганізацыям — 100 %;
12. вылічэньні з заработнай платы асуджаных у адпаведнасьці з заканадаўствам — 100 %;
13. штрафы, якія падлягаюць выплаце ў рэспубліканскі бюджэт», — 100 %;
14. «пакрыцьцё стратаў, шкоды: пакрыцьцё стратаў сельскагаспадарчай і лесагаспадарчай вытворчасьці, выкліканых адабраньнем сельскагаспадарчых земляў, земляў ляснога фонду, — 100 %; пакрыцьцё шкоды, прычыненай навакольнаму асяродзьдзю, — 100 %; пакрыцьцё шкоды, прычыненай лясной гаспадарцы парушэньнем заканадаўства аб выкарыстаньні, ахове, абароне і ўзнаўленьні лясоў, — 100 %; пакрыцьцё іншай шкоды, прычыненай маёмасьці, якая знаходзіцца ў рэспубліканскай уласнасьці, — 100 працэнтаў;
15. добраахвотныя ўнёскі, якія паступаюць у рэспубліканскі бюджэт, — 100 %;
16. плату за праезд цяжкіх і буйнагабарытных транспартных сродкаў па аўтамабільных дарогах агульнага карыстаньня Рэспублікі Беларусь — 100 %;
17. плату за праезд транспартных сродкаў па платных аўтамабільных дарогах Рэспублікі Беларусь з сыстэмай электроннага збору платы — 100 працэнтаў;
18. адлічэньні юрыдычных асобаў, якія ажыцьцяўляюць дзейнасьць у сфэры мытнай справы ў якасьці ўладальніка крамы бясмытнага гандлю, ад выручкі ад рэалізацыі тавараў», — 100 %;
19. «сродкі, атрыманыя ад продажу адзінак скарачэньня выкідаў парніковых газаў на падставе заключаных Міністэрствам прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяродзьдзя Рэспублікі Беларусь міжнародных дамоваў міжведамаснага характару аб продажы такіх адзінак, — 100 %».

Паводле 32-га артыкула, «у абласныя бюджэты залічваюцца наступныя падатковыя даходы:

1. падаходны падатак зь фізычных асобаў — згодна з нарматывам, устаноўленым рашэньнем абласнога Савета дэпутатаў аб бюджэце на чарговы фінансавы год;
2. падатак на прыбытак, за выключэннем падатку на прыбытак, які залічваецца ў рэспубліканскі бюджэт»;
3. «падатак на даходы замежных арганізацыяў, якія не ажыцьцяўляюць дзейнасьць у Рэспубліцы Беларусь праз пастаяннае прадстаўніцтва, — 100 працэнтаў;
4. падатак на даходы ад ажыцьцяўленьня лятарэйнай дзейнасьці па абласных латарэях — 100 %;
5. падатак на нерухомую маёмасьць, падлічаны па аб'ектах, якія знаходзяцца на тэрыторыі гарадоў абласнога падпарадкаваньня, — 40 %;
6. падатак на дададзеную вартасьць — згодна з нарматывам, устаноўленым рашэньнем абласнога Савета дэпутатаў аб бюджэце на чарговы фінансавы год ад паступленьняў па нарматыве, устаноўленым законам аб рэспубліканскім бюджэце на чарговы фінансавы год;
7. экалягічны падатак: за выкіды забруджвальных рэчываў у атмасфэрнае паветра — 60 %; за скіданьне сцёкавых вод — 60 %; за захоўваньне, пахаванне адходаў вытворчасьці — 60 %;
8. дзяржаўнае мыта, якое залічваецца ў абласны бюджэт у адпаведнасьці з актамі заканадаўства, — 100 працэнтаў;
9. падатак за здабычу прыродных рэсурсаў у адносінах нафты, які выплачваецца плацельшчыкам па месцы знаходжаньня аб'екта падаткаабкладаньня, — 15 %;
10. падатак за здабычу прыродных рэсурсаў у адносінах калійнай солі ў частцы, падлічанай па спэцыфічнай стаўцы, — 100 %».

Збалянсаванасьць

Чацьверты разьдзел Кодэксу ўлучаў 23 артыкулы (48—70) з 3-х главаў: 1) «Дэфіцыт рэспубліканскага бюджэту, мясцовых бюджэтаў, яго зацьвярджэньне»; 2) «Запазычаньні»; 3) «Даваньне дзяржаўных крэдытаў Рэспублікі Беларусь». Найбольшай была другая глава зь 17 артыкулаў (52—68) наконт: даўвавых абавязкаў і кіраваньня дзяржаўным доўгам Беларусі; абмежаваньняў і ўліку ўнутранага і зьнешняга доўгу, як дзяржаўнага, гэтак і гарантаванага дзяржавай; дзяржаўных каштоўных папераў; абслугоўваньня, пагашэньня і складу дзяржаўнага доўгу; рэструктурызацыі дзяржаўнага доўгу і даўгавых абавязкаў перад рэспубліканскім бюджэтам; даўгавых абавязкаў органаў мясцовага кіраваньня і самакіраваньня; бюджэтных пазыкаў, даваньня бюджэтнага крэдыту і гарантыяў урада Беларусі. Паводле 48-га артыкула, «зацьвярджэньне бюджэту з дэфіцытам дапускаецца пры наяўнасьці абгрунтаваных крыніцаў фінансаваньня». Пры гэтым «максімальны памер дэфіцыту рэспубліканскага бюджэту, а таксама максімальныя памеры дэфіцыту кансалідаваных бюджэтаў вобласьцяў і бюджэту г. Менску ўстанаўліваюцца законам аб рэспубліканскім бюджэце на чарговы фінансавы год». Урэшце «прынятыя ў ходзе выкананьня бюджэту рашэньні, якія прыводзяць да зьмяненьняў даходаў або выдаткаў, якія цягнуць за сабой дэфіцыт бюджэту або яго павелічэньне, павінныя вызначаць крыніцы фінансаваньня дэфіцыту бюджэту і прадугледжваць захады для кампэнсацыі стратаў даходаў бюджэту пры іх узьнікненьні». Згодна зь 50-м артыкулам «у склад крыніцаў фінансаваньня дэфіцыту рэспубліканскага бюджэту ўключаюцца:

1. розьніца паміж сродкамі, якія паступілі ад разьмяшчэньня дзяржаўных каштоўных папераў Рэспублікі Беларусь, і сродкамі, накіраванымі на пагашэньне асноўнага доўгу па іх;
2. розьніца паміж атрыманымі і пагашанымі Рэспублікай Беларусь пазыкамі міжнародных фінансавых арганізацыяў, замежных дзяржаваў і іншых замежных крэдытораў;
3. розьніца паміж сродкамі, атрыманымі ад звароту асноўнага доўгу па дадзеных з рэспубліканскага бюджэту мясцовым бюджэтам, бюджэтам дзяржаўных пазабюджэтных фондаў (ДПФ) бюджэтных крэдытах, і сумай дадзеных з рэспубліканскага бюджэту мясцовым бюджэтам, бюджэтам ДПФ бюджэтных крэдытаў;
4. сродкі ад апэрацыяў з маёмасьцю, якая знаходзіцца ў рэспубліканскай уласнасьці, акрамя сродкаў ад апэрацыяў з маёмасьцю, якія зьяўляюцца даходамі і выдаткамі рэспубліканскага бюджэту ў адпаведнасьці з бюджэтным заканадаўствам;
5. зьмяненьне рэшты сродкаў на рахунках па ўліку сродкаў рэспубліканскага бюджэту, у тым ліку разьмешчаных у аблігацыі, на працягу адпаведнага фінансавага году;
6. курсавая розьніца па сродках рэспубліканскага бюджэту, якая вызначаецца ў адпаведнасьці з заканадаўствам;
7. розьніца паміж сродкамі, якія паступілі ад звароту выплатаў, праведзеных у адпаведнасьці з гарантыямі Ўрада Рэспублікі Беларусь, і сродкамі, накіраванымі на выкананьне абавязкаў у адпаведнасьці з гарантыямі Ўрада Рэспублікі Беларусь па пагашэньні і абслугоўваньні пазыкаў;
8. розьніца паміж сродкамі, якія паступілі ад звароту дадзеных з рэспубліканскага бюджэту рэзыдэнтам Рэспублікі Беларусь сродкаў на зваротнай аснове, у тым ліку за кошт зьнешніх дзяржаўных пазыкаў, і сумай дадзеных з рэспубліканскага бюджэту рэзыдэнтам Рэспублікі Беларусь сродкаў на зваротнай аснове, у тым ліку за кошт зьнешніх дзяржаўных пазыкаў;
9. розьніца паміж сродкамі ад звароту доўгу па набытых Міністэрствам фінансаў актывах банкаў, сфармаваных па крэдытах, дадзеных арганізацыям банкамі Рэспублікі Беларусь, і сродкамі, накіраванымі на набыцьцё Міністэрствам фінансаў актываў банкаў, сфармаваных па крэдытах, дадзеных арганізацыям банкамі Рэспублікі Беларусь».

Паводле 52-га артыкула, «ад імя Рэспублікі Беларусь дзяржаўныя запазычаньні ажыцьцяўляе Ўрад Рэспублікі Беларусь». Прыцягненьне ўнутраных дзяржаўных пазыкаў ажыцьцяўляецца «па яго даручэньні Міністэрствам фінансаў». У сваю чаргу «прыцягненьне зьнешніх дзяржаўных пазыкаў ад імя Рэспублікі Беларусь ажыцьцяўляецца Ўрадам Рэспублікі Беларусь паводле рашэньня прэзыдэнта».

Міжбюджэтныя адносіны

Пяты разьдзел Кодэксу зьмяшчаў 7 артыкулаў (71—77) у складзе 2-х главаў: 1) «Агульныя палажэньні», 2) «Міжбюджэтныя трансфэрты». Большай была першая глава ў складзе 4-х артыкулаў, якія вызначалі: прынцыпы міжбюджэтных дачыненьняў, перадачу даходаў і выдаткаў бюджэтаў, правы дзяржаўных органаў пры даваньні сродкаў ніжэйстаячым бюджэтам. Паводле 73-га артыкула, даходы і выдаткі бюджэту перадаюць зь мясцовага бюджэту на падставе рашэньня мясцовага Савета дэпутатаў, а з рэспубліканскага бюджэту на падставе заканадаўчага акту. Згодна зь 75-м артыкулам «міжбюджэтныя трансфэрты даюцца ў формах датацыяў, субвэнцыяў». Пры гэтым «датацыя з вышэйстаячага бюджэту ў ніжэйстаячы бюджэт даецца ў выпадку перавышэньня прагнознага аб'ёму выдаткаў мясцовага бюджэту над прагнозным аб'ёмам яго даходаў». І наадварот сродкі зь мясцовага бюджэту перадаюць у рэспубліканскі пры перавышэньня прагнозных даходаў мясцовага бюджэту. У 76-м артыкуле прадугледжвалася, што «нарматывы бюджэтнай забясьпечанасьці для мясцовых бюджэтаў вызначаюцца зыходзячы зь ліку жыхароў або спажыўцоў тавараў, якія даюцца дзяржавай, і ўдакладняюцца з прымяненьнем карэктавальных каэфіцыентаў, якія ўлічваюць розьніцу ў кошце тавараў». Паводле 77-га артыкула, «субвэнцыі даюцца іншаму бюджэту пры перадачы паўнамоцтваў на ажыццяўленьне функцыянальнага віду выдаткаў».

Асаблівая частка

Асаблівая частка Бюдэтнага кодэксу Беларусі ўлучала 72 артыкулы (78—149) ў складзе 6 разьдзелаў: 1) «Удзельнікі бюджэтнага працэсу і іх паўнамоцтвы»; 2) «Складаньне праектаў рэспубліканскага бюджэту, мясцовых бюджэтаў і сярэднетэрміновых фінансавых праграмаў»; 3) «Разгляд і зацьвярджэньне рэспубліканскага і мясцовых бюджэтаў»; 4) «Выкананьне рэспубліканскага і мясцовых бюджэтаў»; 5) «Асновы кантролю за выкананьнем бюджэтнага заканадаўства і адказнасьць за яго парушэньне»; 6) «Заключныя палажэньні».

Паўнамоцтвы

Шосты разьдзел Бюджэтнага кодэксу налічваў 5 артыкулаў (78—82) у складзе 2-х главаў: 1) «Агульныя палажэньні», 2) «Распарадчыкі і атрымальнікі бюджэтных сродкаў». Большай была другая глава з 3-х артыкулаў пра функцыі распарадчыкаў, а таксама абавязкі і правы атрымальнікаў бюджэтных сродкаў. Паводле 78-га артыкула, удзельнікамі бюджэтнага працэсу былі парлямэнт, прэзыдэнт і ўрад Беларусі, мясцовыя Саветы дэпутатаў і іх выканаўчыя ды распарадчыя органы, Камітэт дзяржаўнага кантролю і Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь, атрымальнікі і распарадчыкі бюджэтных сродкаў, банкі і адміністратары даходаў бюджэту. Згодна з 82-м артыкулам «атрымальнікі бюджэтных сродкаў маюць права на: 1) выкарыстаньне бюджэтных сродкаў у адпаведнасьці з бюджэтным каштарысам, разьлікамі і пералікамі да яго; 2) своечасовае атрыманьне інфармацыі аб бюджэтных асігнаваньнях». Адначасна «атрымальнікі бюджэтных сродкаў абавязаныя:

1. своечасова падаваць дакумэнты, якія пацьвярджаюць права на атрыманьне бюджэтных сродкаў;
2. эфэктыўна выкарыстоўваць бюджэтныя сродкі ў адпаведнасьці зь іх мэтавым прызначэньнем;
3. своечасова і ў поўным аб'ёме вяртаць бюджэтныя сродкі, дадзеныя на зваротнай аснове;
4. своечасова і ў поўным аб'ёме ўносіць плату за карыстаньне бюджэтнымі сродкамі, дадзенымі на аплатнай аснове;
5. своечасова падаваць бухгальтарскую справаздачнасьць у адпаведнасьці з заканадаўствам аб бухгальтарскім уліку і справаздачнасьці»;
6. «вяртаць нявыкарыстаныя бюджэтныя сродкі ў адпаведны бюджэт, у тым ліку ў дзяржаўны мэтавы бюджэтны фонд;
7. прымаць грашовыя абавязкі толькі ў межах прадугледжаных бюджэтных асігнаваньняў, зменшаных на суму незакончаных разьлікаў, якія склаліся на 1 студзеня бягучага фінансавага году»;
8. прыняць захады па карэкціроўцы пагадненьняў па сумах, тэрмінах і ўмовах выкананьня «ў выпадку зьмяншэньня распарадчыкам бюджэтных сродкаў памеру раней даведзеных бюджэтных асігнаваньняў, якое прыводзіць да немагчымасці выканання прынятых бюджэтных абавязкаў»;
9. «забясьпечыць падаваньне ў тэрытарыяльныя органы дзяржаўнага скарбу для рэгістрацыі прынятыя грашовыя абавязкі, а таксама дапаўненні і зьмяненьні да іх на працягу 10 працоўных дзён з даты іх прыняцьця».

Складаньне праектаў

Сёмы разьдзел Кодэксу зьмяшчаў 8 артыкулаў (83—94) у складзе 3-х главаў: 1) «Асновы складаньня праектаў рэспубліканскага бюджэту, мясцовых бюджэтаў і сярэднетэрміновых фінансавых праграмаў»; 2) «Складаньне праекта рэспубліканскага бюджэту»; 3) «Складаньне праектаў мясцовых бюджэтаў». Паводле 83-га артыкула, перад складаньнем праекту бюджэта Міністэрства эканомікі Рэспублікі Беларусь да 1 траўня бягучага фінансавага году падае ў Міністэрства фінансаў прагноз асноўных парамэтраў эканамічнага разьвіцьця Рэспублікі Беларусь на чарговы фінансавы год і плянавы пэрыяд», а Нацыянальны банк падае прагноз парамэтраў найважнейшых грашова-крэдытных паказьнікаў. Згодна з 85-м артыкулам зь іх улікам Міністэрства фінансаў уносіць праект асноўных напрамкаў бюджэтна-фінансавай і падатковай палітыкі Беларусі на разгляд ураду Беларусі да 1 чэрвеня, што «служыць асновай пры складаньні праекту рэспубліканскага бюджэту», яго сярэднетэрміновай фінансавай праграмы, а таксама асновай «разьліковых паказьнікаў па кансалідаваным бюджэце» Беларусі. Таксама Міністэрства фінансаў вядзе Зводны рэестр выдатковых абавязкаў кансалідаванага бюджэту, які ўлучае часткі пастановаў, якія зьяўляюцца падставай для вылучэньня бюджэтных сродкаў. У праекце напрамкаў бюджэтна-фінансавай і падатковай палітыкі ўтрымліваюцца прапановы 5 паказьнікаў:

1. «удзельная вага прагнознага гадавога аб'ёму сукупнага ўнутранага прадукту, які пераразьмяркоўваецца праз кансалідаваны бюджэт Рэспублікі Беларусь;
2. максімальны памер дэфіцыту кансалідаванага бюджэту і асноўныя крыніцы яго фінансаваньня;
3. зьмяненьні ў заканадаўстве, прыняцьце якіх неабходна для рэалізацыі бюджэтна-фінансавай і падатковай палітыкі Рэспублікі Беларусь;
4. асаблівасьці міжбюджэтных адносін, у тым ліку ўзаемаадносін рэспубліканскага бюджэту зь мясцовымі бюджэтамі;
5. ліміт дзяржаўнага доўгу Рэспублікі Беларусь».

Паводле 90-га артыкула, урад Беларусі пачынае складаць рэспубліканскі бюджэт «прынамсі за 10 месяцаў да пачатку чарговага фінансавага году». У 91-м артыкуле прадугледжвалася, што «ўхваленыя Ўрадам Рэспублікі Беларусь праект закону аб рэспубліканскім бюджэце і разьліковыя паказьнікі для кансалідаванага бюджэту Рэспублікі Беларусь на чарговы фінансавы год не пазьней за 1 верасьня году, які папярэднічае чарговаму фінансаваму году, падаюцца на разгляд прэзідэнту». Згодна з 89-м артыкулам «Законам аб рэспубліканскім бюджэце на чарговы фінансавы год устанаўліваюцца і зацьвярджаюцца наступныя асноўныя паказьнікі:

1. максімальны памер дэфіцыту рэспубліканскага бюджэту на канец году і крыніцы яго фінансаваньня або мінімальны памер прафіцыту рэспубліканскага бюджэту і напрамкі яго выкарыстаньня;
2. максімальны памер дэфіцыту кансалідаваных бюджэтаў вобласьцяў і бюджэту Менску на канец году;
3. даходы рэспубліканскага бюджэту ў агульнай суме і па групах, падгрупах, разьдзелах і асноўных падразьдзелах клясыфікацыі даходаў бюджэту;
4. нарматывы адлічэньняў ад рэспубліканскіх падаткаў, мытаў у кансалідаваныя бюджэты вобласьцяў і бюджэт Менску»;
5. «памеры міжбюджэтных трансфэртаў;
6. нарматывы бюджэтнай забясьпечанасьці;
7. выдаткі рэспубліканскага бюджэту ў агульнай суме, а таксама паводле функцыянальнай клясыфікацыі выдаткаў бюджэту;
8. даходы дзяржаўных мэтавых бюджэтных фондаў (ДМБФ), уключаных у склад рэспубліканскага бюджэту;
9. выдаткі ДМБФ, уключаных у склад рэспубліканскага бюджэту;
10. разьмеркаваньне бюджэтных прызначэньняў па распарадніках бюджэтных сродкаў у адпаведнасьці з ведамаснай клясыфікацыяй выдаткаў рэспубліканскага бюджэту і функцыянальнай клясыфікацыяй выдаткаў бюджэту;
11. пералік дзяржаўных праграмаў і падпраграмаў, фінансаваньне якіх ажыцьцяўляецца за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту, паводле функцыянальнай клясыфікацыі выдаткаў бюджэту і па заказчыках;
12. аб'ём асігнаваньняў на рэалізацыю дзяржаўнай інвэстыцыйнай праграмы;
13. памер абаротнай касавай наяўнасьці па рэспубліканскім бюджэце;
14. ліміты ўнутранага дзяржаўнага доўгу і ўнутранага доўгу, гарантаванага Рэспублікай Беларусь, зьнешняга дзяржаўнага доўгу і зьнешняга доўгу, гарантаванага Рэспублікай Беларусь;
15. пералік зьнешніх дзяржаўных пазыкаў, абслугоўваньне і пагашэньне якіх ажыцьцяўляюцца з прыцягненьнем сродкаў рэспубліканскага бюджэту».

Разгляд і зацьвярджэньне

Восьмы разьдзел Бюджэтнага кодэксу ўлучаў 6 артыкулаў (95—100) у складзе 2-х главаў: 1) «Асновы разгляду і зацьвярджэньня рэспубліканскага бюджэту і мясцовых бюджэтаў», 2) «Парадак іх разгляду і зацьвярджэньня». Паводле 95-га артыкула, да 1 лістапада «прэзыдэнт Рэспублікі Беларусь уносіць праект закону аб рэспубліканскім бюджэце на чарговы фінансавы год у Палату прадстаўнікоў», якая прымае яго да 1 сьнежня. У сваю чаргу «мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы ўносяць праект рашэньня аб бюджэце на чарговы фінансавы год на разгляд адпаведнага мясцовага Савета дэпутатаў», які прымае яго «да пачатку чарговага фінансавага году».

Выкананьне

Дзявяты разьдзел Кодэксу зьмяшчаў 24 артыкулы (101—124) ў складзе 5 главаў: 1) «Асновы выкананьня рэспубліканскага бюджэту і мясцовых бюджэтаў»; 2) «Выкананьне рэспубліканскага бюджэту»; 3) «Выкананьне судовых пастановаў за кошт сродкаў бюджэтаў»; 4) «Унясеньне зьмяненьняў і дапаўненьняў у закон аб рэспубліканскім бюджэце на бягучы фінансавы год, удакладненьне асобных паказьнікаў рэспубліканскага бюджэту»; 5) «Падрыхтоўка і разгляд праекту закона аб зацьвярджэньні справаздачы аб выкананьні рэспубліканскага бюджэту за справаздачны фінансавы год»; 6) «Выкананьне мясцовых бюджэтаў». Найбольшай была шостая глава з 8 артыкулаў (117—124) пра: органы выкананьня мясцовых бюджэтаў і іх скарбавае выкананьне; бюджэтны роспіс і выкананьне бюджэтаў па даходах і выдатках; унясеньне зьмяненьняў і дапаўненьняў у рашэньне мясцовага Савета дэпутатаў аб бюджэце на бягучы фінансавы год; паўнамоцтвы адміністрацыяў раёнаў Менску і іх фінансавых органаў у складаньні і выкананьні свайго бюджэтнага каштарысу; справаздачы аб выкананьні мясцовых бюджэтаў. Паводле 117-га артыкула, «мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы, мясцовыя фінансавыя органы і інспэкцыі Міністэрства па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь у межах сваёй кампэтэнцыі арганізуюць выкананьне мясцовых бюджэтаў, забясьпечваюць паступленьне ўсіх прадугледжаных даходаў і выдаткоўваньне бюджэтных сродкаў у адпаведнасьці з іх мэтавым прызначэньнем». Згодна са 119-м артыкулам «бюджэтны роспіс бюджэту абласнога і базавага ўзроўняў складаецца адпаведным мясцовым фінансавым органам на аснове паказьнікаў, зацьверджаных рашэньнем мясцовага Савета дэпутатаў аб бюджэце на чарговы фінансавы год, у месячны тэрмін пасьля яго прыняцьця». У сваю чаргу «бюджэтны роспіс бюджэту першаснага ўзроўню складаецца выканаўчым і распарадчым органам». У 123-м артыкуле акрэсьлівалася, што «выдаткі бюджэту Менска па адміністрацыях раёнаў у Менску паводле функцыянальнай клясыфікацыі выдаткаў бюджэту зацьвярджаюцца рашэньнем Менскага гарадскога Савета дэпутатаў аб бюджэце Менска на чарговы фінансавы год».

Кантроль

Дзясяты разьдзел Кодэксу ўлучаў 22 артыкулы (125—146) ў складзе 2-х главаў: 1) «Асновы кантролю за выкананьнем бюджэтнага заканадаўства»; 2) «Адказнасьць за парушэньне бюджэтнага заканадаўства». Большай была другая глава з 14 артыкулаў (133—146), якія апісвалі: захады прымусу за бюджэтныя парушэньні і органы іх прымяненьня; падставы для прымяненьня адпаведных захадаў прымусу; незаконнае атрыманьне і нямэтавае выкарыстаньне сродкаў; даваньне бюджэтнай пазыкі за парушэньнем; незварот і несвоечасовы зварот бюджэтных сродкаў, дадзеных на зваротнай падставе; непералічэньне і няпоўнае пералічэньне сродкаў іх атрымальнікам; непералічэньне платы за карыстаньне бюджэтнымі сродкамі, дадзенымі на платнай падставе; невыкананьне і неналежнае выкананьне банкамі аплатных інктрукцыяў на пералічэньне грошай; недаваньне ва ўстаноўленыя тэрміны бухгальтарскай справаздачнасьці аб выкарыстаньні сродкаў і зьвестак аб руху сродкаў па рахунках атрымальнікаў; парушэньне дамовы з выкарыстаньне бюджэтных сродкаў; спагнаньне грошай і прыпыненьне апэрацыяў па рахунках у банках. Паводле 132-га артыкула, «да паўнамоцтваў распарадчыкаў бюджэтных сродкаў па кантролі за выкананьнем бюджэтнага заканадаўства адносіцца ажыцьцяўленне ў межах іх кампэтэнцыі кантролю за мэтавым і эфэктыўным выдаткоўваньнем бюджэтных сродкаў атрымальнікамі бюджэтных сродкаў, своечасовым зваротам імі бюджэтных сродкаў, дадзеных на зваротнай падставе, своечасовым і поўным унясеньнем платы за карыстаньне бюджэтнымі сродкамі, дадзенымі на аплатнай падставе». Згодна са 129-м артыкулам «да паўнамоцтваў Міністэрства па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь і інспэкцыяў МПЗ РБ па кантролі за выкананнем бюджэтнага заканадаўства адносіцца ажыцьцяўленне ў межах іх кампэтэнцыі кантролю за своечасовым і поўным паступленьнем даходаў у рэспубліканскі бюджэт і мясцовыя бюджэты».

Заключныя палажэньні і Дадатак

Адзінаццаты разьдзел Бюджэтнага кодэксу налічваў 3 артыкулы (147—149) пра страту сілы ранейшымі законамі, прывядзеньне заканадаўства ў адпаведнасьць з Кодэксам і набыцьцё ім моцы. Паводле 147-га артыкула, Кодэкс замяніў 13 законаў 1993—2006 гадоў, у тым ліку: 1) ад 27 траўня 1993 году «Аб унутраным дзяржаўным доўгу Рэспублікі Беларусь»; 2) ад 4 чэрвеня 1993 году «Аб бюджэтнай сыстэме Рэспублікі Беларусь і дзяржаўных пазабюджэтных фондах»; 3) ад 5 траўня 1998 году «Аб бюджэтнай клясыфікацыі Рэспублікі Беларусь»; 4) ад 22 чэрвеня 1998 году «Аб зьнешнім дзяржаўным доўгу Рэспублікі Беларусь». У 148-м артыкуле «Савету міністраў Рэспублікі Беларусь у 6-месячны тэрмін з дня афіцыйнага апублікаваньня» даручалася прывесьці заканадаўства ў адпаведнасьць з Кодэксам.

Дадатак да Бюджэтнага кодэксу зьмяшчаў табліцу з падзелаў 10 функцыянальных разьдзелаў выдаткаў у бюджэце на падразьдзелы:

• агульнадзяржаўная дзейнасьць — 1) Дзяржаўныя органы агульнага прызначэньня, 2) Міжнародная дзейнасьць, 3) Міжнародная эканамічная і гуманітарная дапамога, 4) Забесьпячэньне правядзеньня выбараў і рэфэрэндумаў, 5) Абслугоўваньне дзяржаўнага доўгу Рэспублікі Беларусь, 6) Дзяржаўны матэрыяльны рэзэрв, 7) Фундамэнтальныя навуковыя дасьледаваньні, 8) Дастасоўныя дасьледаваньні ў галіне агульнадзяржаўнай дзейнасьці, 9) Рэзэрвовыя фонды, 10) Іншая агульнадзяржаўная дзейнасьць, 11) Міжбюджэтныя трансфэрты;
• нацыянальная абарона — 1) Абарона і Ўзброеныя сілы Рэспублікі Беларусь, 2) Забесьпячэньне мабілізацыйнай падрыхтоўкі і мабілізацыі, 3) Іншыя пытаньні, зьвязаныя з нацыянальнай абаронай;
• судовая ўлада, праваахоўная дзейнасьць і забесьпячэньне бясьпекі — 1) Органы ўнутраных справаў, 2) Органы пракуратуры, 3) Органы памежнай службы, 4) Органы і арганізацыі крымінальна-выканаўчай сыстэмы, 5) Органы дзяржаўнай бясьпекі, 6) Органы судовай улады, 7) Мытныя органы, 8) Органы і падразьдзяленьні па надзвычайных сытуацыях, 9) Папярэджаньне і ліквідацыя наступстваў надзвычайных сытуацыяў, 10) Дастасоўныя дасьледаваньні ў галіне праваахоўнай дзейнасьці і забесьпячэньня бясьпекі, 11) Іншыя пытаньні ў галіне праваахоўнай дзейнасьці і забесьпячэньня бясьпекі;
• нацыянальная эканоміка — 1) Агульныя эканамічныя пытаньні, 2) Сельская гаспадарка, рыбагаспадарчая дзейнасьць, 3) Лясная гаспадарка, 4) Прамысловасьць, будаўніцтва і архітэктура, 5) Транспарт, 6) Дарожная гаспадарка, 7) Сувязь, 8) Паліва і энэргетыка, 9) Дастасоўныя дасьледаваньні ў галіне нацыянальнай эканомікі, 10) Іншая дзейнасьць у галіне нацыянальнай эканомікі;
• ахова навакольнага асяродзьдзя — 1) Ахова прыроднага асяродзьдзя, 2) Дастасоўныя дасьледаваньні ў галіне аховы навакольнага асяродзьдзя, 3) Іншая дзейнасьць у галіне аховы навакольнага асяродзьдзя;
• жыльлёва-камунальныя паслугі і жыльлёвае будаўніцтва — 1) Жыльлёвае будаўніцтва, 2) Жыльлёва-камунальная гаспадарка, 3) Добраўпарадкаваньне населеных пунктаў, 4) Дастасоўныя дасьледаваньні ў галіне жыллёва-камунальных паслуг, 5) Іншыя пытаньні ў галіне жыллёва-камунальных паслуг;
• ахова здароўя — 1) Мэдычная дапамога насельніцтву, 2) Дзяржаўны санітарны нагляд, 3) Дастасоўныя дасьледаваньні ў галіне аховы здароўя, 4) Іншыя пытаньні ў галіне аховы здароўя;
• фізычная культура, спорт, культура і сродкі масавай інфармацыі — 1) Фізычная культура і спорт, 2) Культура, 3) Сродкі масавай інфармацыі, 4) Дастасоўныя дасьледаваньні ў галіне фізычнай культуры, спорту, культуры і СМІ, 5) Пытаньні рэлігіі і іншыя пытаньні ў галіне фізычнай культуры, спорту, культуры і СМІ;
• адукацыя — 1) Дашкольная адукацыя, 2) Агульная сярэдняя адукацыя, 3) Прафэсійна-тэхнічная адукацыя, 4) Сярэдняя спэцыяльная адукацыя, 5) Вышэйшая і пасьляўнівэрсытэцкая адукацыя, 6) Дадатковая адукацыя дарослых, 7) Дадатковая адукацыя дзяцей і моладзі, 8) Дастасоўныя дасьледаваньні ў галіне адукацыі, 9) Іншыя пытаньні ў галіне адукацыі;
• сацыяльная палітыка — 1) Сацыяльная абарона, 2) Пэнсійнае забесьпячэньне, 3) Дапамога сем’ям, якія выхоўваюць дзяцей, 4) Дзяржаўная моладзевая палітыка, 5) Садзейнічаньне занятасьці насельніцтва, 6) Дапамога ў забесьпячэньні жыльлём, 7) Дастасоўныя дасьледаваньні ў галіне сацыяльнай палітыкі, 8) Іншыя пытаньні ў галіне сацыяльнай палітыкі.