Вісігін
| Вісіґін лац. Visigin / Visihin | |
| Visekin | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Wiso + Ginn Wiso + суфікс -кін (-kin) |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Вісакін, Візкін, Візгін |
| Зьвязаныя імёны | Genuis |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Вісіґін» | |
Вісігін (Візгін), Вісакін (Візкін) — мужчынскае імя.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вісікін або Візікін, пазьней Вісэкен або Віскін (Visekin, Wizikin, Wiseken[1], Whiskin[2]) і Генвіс (Genuis[3]) — імёны германскага паходжаньня[4][5]. Іменная аснова -віс- (-віз-, -веш-) (імёны ліцьвінаў Вісігерд, Вісімунт, Вішымут; германскія імёны Wisigard, Wisemund, Vismuot) паходзіць ад гоцкага wis 'мудры, абазнаны', а аснова -гін- (-ген-, -кін-) (імёны ліцьвінаў Гендрута, Кімунд, Менгін; германскія імёны Genedrudis, Ginmund, Mennigen) — ад гоцкага gin- 'пачатак'[6] (гоцкае *ginnan, германскае *gennan 'пачынаць'[7]). Апроч таго, у германскіх імёнах адзначаецца суфікс-пашыральнік -кін (-кен)[4]. Такім парадкам, імя Вісігін азначае «зачатак мудрасьці»[5].
Паходжаньне імя Вісагіна ад складаньня германскіх імёнаў Wiso і *Chino сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[8].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: cum Stanislao Wyssygyn[9], Stanislaus Wissigin[10], Stanislaum Wissigin[11] (2 кастрычніка 1413 году); чоловеки — Визгин (20 чэрвеня 1413—1424 гадоў[12] паводле выпісу 30 студзеня 1607 году)[13]; quendam baronem multum notabilem nomine Wyssigynum (да 1416 году)[14]; Високгину две семъици[15], Визкгину чоловекъ[16], Високину 13 чоловеки[17] (1440—1492 гады); Високину Юревичу два чоловеки на имя: Жвирблис, Пикътус (9 лістапада 1449 году)[18]; небощику пану Визкгину… Визкгинъ… тую пашню Визкгиновъскую (1479—1491 гады)[19]; осмъ чоловеков, на имя… а Богдана Висикиновича (31 траўня 1503 году)[20][21]; ego Mila filia Viszgin (2 кастрычніка 1504 году)[22]; в бояръ керъновъскихъ — у Станка, a у Олехна, а в Бутька, а в Високина Михаиловичаовъ (18 лютага 1509 году)[23]; землю пустую въ Еишискомъ повете на имя Високгиновшчину (2 лютага 1511 году)[24]; въ Петра Висикиновича (15 траўня 1514 году)[25]; озера… Високинъ (29 студзеня 1517 году)[26]; Шедвид Визкинович (1538 год)[27].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Станіслаў Вісігін († па 1413) — літоўскі баярын, які на Гарадзельскай уніі атрымаў герб Багорыю
- Вісакін (Вісагін) Юравіч — літоўскі баярын, які атрымаў наданьні ад вялікага князя Казімера
- Вісакін Міхайлавіч — кернаўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1509 годзе
Візгіны (Wizgin) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[28].
У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпаміналася дзяржава Віскін у Амсьціслаўскім ваяводзтве[29].
На гістарычнай Ковеншчыне існуе вёска Візгіны, на гістарычнай Браслаўшчыне — места Вісагіня.
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Dijkstra W. Friesch woordenboek (Lexicon frisicum). — Leeuwarden, 1911. S. 447.
- ^ Ferguson R. The Teutonic Name-system Applied to the Family Names of France, England, & Germany. — London, 1864. P. 351.
- ^ Searle W. G. Onomasticon anglo-saxonicum. — Cambrigde, 1897. P. 256.
- ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 356.
- ^ а б Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 21.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ G // Köbler G. Gotisches Wörterbuch. 4. Aufl, 2014.
- ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 3, 1964. P. 167.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 54.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 57.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 70.
- ^ Saviščevas E. Polityka nadań wielkich książąt litewskich na Żmudzi w pierwszej połowie XV wieku // Prace historyczne 141, z. 2 (2014). S. 499.
- ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 386.
- ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 1022.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 49.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 50.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 51.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 66.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 107.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 160.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 304.
- ^ Codex Mednicensis seu Samogitiae Dioecesis. P. 1, (1416.II.13—1609.IV.2). — Roma, 1984. P. 158.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 317.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 433.
- ^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 149.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 357.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 237.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 447.
- ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 156.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)