Перайсьці да зьместу

Дом Чыжа: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразьметка
стыль
стыль, дапаўненьне, пунктуацыя
Радок 2: Радок 2:
'''«Дом Чыжа»'''<ref name="Ablamiejka">[[Сяргей Абламейка (гісторык)|Абламейка С.]] [https://www.svaboda.org/a/27730947.html «Дом Чыжа» як маніфэст], [[Радыё Свабода]], 12 траўня 2016 г.</ref> (афіцыйная назва — «'''Ля Траецкага'''», {{мова-ru|«У Троицкого»}}) — шматпавярховы жылы дом ў [[Менск]]у, на [[вуліца Старажоўская (Менск)|Старажоўскай вуліцы]]<ref name="ex-press"/>, побач з [[Траецкае прадмесьце|Траецкім прадмесьцем]]. Аўтар праекту — [[Алег Ладкін]], ураджэнец [[Алтайскі край|Алтайскага краю]] [[Расея|Расеі]], які пераехаў у [[Менск]] у 1971 годзе. Неафіцыйная назва дома ўтварылася ад прозьвішча ўладальніка кампаніі-забудоўніка [[Трайпл]]у — [[Юры Чыж|Юрыя Чыжа]], якога называюць «кашальком [[Аляксандар Лукашэнка|Аляксандра Лукашэнкі]]»<ref>[https://news.tut.by/politics/280743.html ЕС обнародовал черный список из 12 человек и 29 компаний], [[TUT.BY]], 25.03.2012 г.</ref>.
'''«Дом Чыжа»'''<ref name="Ablamiejka">[[Сяргей Абламейка (гісторык)|Абламейка С.]] [https://www.svaboda.org/a/27730947.html «Дом Чыжа» як маніфэст], [[Радыё Свабода]], 12 траўня 2016 г.</ref> (афіцыйная назва — «'''Ля Траецкага'''», {{мова-ru|«У Троицкого»}}) — шматпавярховы жылы дом ў [[Менск]]у, на [[вуліца Старажоўская (Менск)|Старажоўскай вуліцы]]<ref name="ex-press"/>, побач з [[Траецкае прадмесьце|Траецкім прадмесьцем]]. Аўтар праекту — [[Алег Ладкін]], ураджэнец [[Алтайскі край|Алтайскага краю]] [[Расея|Расеі]], які пераехаў у [[Менск]] у 1971 годзе. Неафіцыйная назва дома ўтварылася ад прозьвішча ўладальніка кампаніі-забудоўніка [[Трайпл]]у — [[Юры Чыж|Юрыя Чыжа]], якога называюць «кашальком [[Аляксандар Лукашэнка|Аляксандра Лукашэнкі]]»<ref>[https://news.tut.by/politics/280743.html ЕС обнародовал черный список из 12 человек и 29 компаний], [[TUT.BY]], 25.03.2012 г.</ref>.


Пры пабудове «Дому Чыжа» зьнішчылі аўтэнтычныя падмуркі дому, дзе нарадзіўся беларускі паэт [[Максім Багдановіч]] і груба парушылі закон Беларусі аб ахове гістарычна-культурнай спадчыны<ref name="Ablamiejka"/>. Сам гмах парушыў панараму і пэрспэктыву гістарычнага цэнтру Менску<ref name="Ablamiejka"/>.
Пры пабудове «Дому Чыжа» зьнішчылі аўтэнтычныя падмуркі дому, дзе нарадзіўся беларускі паэт [[Максім Багдановіч]] і груба парушылі закон Беларусі аб ахове гістарычна-культурнай спадчыны<ref name="Ablamiejka"/>. Сам гмах парушыў панараму і пэрспэктыву гістарычнага цэнтру Менску<ref name="Ablamiejka"/>. Беларускія гісторыкі і архітэктары выказваюць меркаваньне, што ў будучыні трэба ставіць пытаньне аб зносе комплексу<ref name="onliner">[https://realt.onliner.by/2012/07/06/troitskoe Жилой дом «У Троицкого»: слава Эйфелевой башни или архитектурный провал (мнения экспертов)], [[Onliner.by]], 6.07.2012 г.</ref>.


== Апісаньне ==
== Апісаньне ==
Радок 10: Радок 10:


== Крытыка ==
== Крытыка ==
[[Файл:Trayetskaye 2012.jpg|міні|[[Траецкае прадмесьце]] й жылы комплекс «Ля Траецкага» на заднім пляне]]
[[Файл:Trayetskaye 2012.jpg|міні|[[Траецкае прадмесьце]] і жылы комплекс «Ля Траецкага» на заднім пляне]]
Збудаваньне шматпавярховага будынка ў непасрэднай блізкасьці да Траецкага прадмесьця й гістарычнага цэнтру Менску ў цэлым выклікала абурэньне грамадзкасьці й архітэктурнай супольнасьці. Так, дэкан [[архітэктурны факультэт БНТУ|архітэктурнага факультэту]] [[БНТУ]] [[Армэн Сардараў|А. С. Сардараў]] і загадчык катэдры Архітэктуры жылых і грамадзкіх будынкаў [[Сяргей Сергачоў|С. А. Сергачоў]], абодва дактары архітэктуры, назвалі зьяўленьне гэтай «махіны» памылкай і трагедыяй [[беларуская архітэктура|беларускай архітэктуры]], сьледзтвам горадабудаўнічай усёдазволенасьці. Імі была выказаная занепакоенасьць тым, што яна зьнішчыла значнасьць Траецкага прадмесьця й [[Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатар опэры і балету|Опэрнага тэатру]]<ref name="realt.onliner"/><ref name="mayak-3">[http://realt.onliner.by/2012/07/19/mayak-3 «Маяк Менску»: беларускі Дубай ці нью-васюкі (меркаваньні экспэртаў)]</ref>. Галоўны архітэктар «[[Менскпраект]]у» [[Міхаіл Гаўхфельд|М. Л. Гаўхфельд]] лічыць, што будынак разам з забудовай пр. Пераможцаў насупраць «[[Менск-Арэна|Менск-Арэны]]» збудаваны папярок [[Водна-зялёны дыямэтар Менску|зялёнага дыямэтру]] й такім чынам перакрываюць патокі пануючых вятроў і сьвежага паветра, якія ідуць ад [[Заслаўе|Заслаўя]] да цэнтру гораду, што спрыяе зьяўленьню [[смог]]у й забруджваньню паветра<ref name="citydog">[http://citydog.by/post/greenminsk Водна-зялёная артэрыя Менску ў небясьпецы]</ref>. Старшыня [[Беларускае добраахвотнае таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры|Беларускага добраахвотнага таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры]] [[Антон Астаповіч|А. Астаповіч]] заявіў, што пры будаўніцтве ЖК «Ля Траецкага» былі найгрубейшым чынам парушаны некалькі артыкулаў Закону аб ахове гісторыка-культурнай спадчыны, так, напрыклад, была зьнішчаная гісторыка-пляніровачная структура кварталу, ляндшафт, застаўся без вывучэньня, якое прадугледжваецца законам, культурны пласт. Паводле яго меркаваньня ў будучыні трэба ставіць пытаньне пра знос комплексу<ref name="realt.onliner">[http://realt.onliner.by/2012/07/06/troitskoe Жилой дом «У Троицкого»: слава Эйфелевой башни или архитектурный провал (мнения экспэртов)]</ref>.


Збудаваньне шматпавярховага будынка ў беспасярэдняй блізкасьці да Траецкага прадмесьця і гістарычнага цэнтру Менску ў цэлым выклікала абурэньне грамадзкасьці і архітэктурнай супольнасьці. Так, дэкан [[архітэктурны факультэт БНТУ|архітэктурнага факультэту]] [[БНТУ]] [[Армэн Сардараў]] і загадчык катэдры Архітэктуры жылых і грамадзкіх будынкаў [[Сяргей Сергачоў|Сяргей Сергачоў]], абодва дактары архітэктуры, назвалі зьяўленьне гэтага гмаху памылкай і трагедыяй [[беларуская архітэктура|беларускай архітэктуры]], вынікам усёдазволенасьці ва [[Урбанімічнае плянаваньне|ўрбанімічным плянаваньні]]. Яны выказалі занепакоенасьць тым, што «Дом Чыжа» зьнішчыў значнасьць Траецкага прадмесьця і [[Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатар опэры і балету|Опэрнага тэатру]]<ref name="mayak-3">[http://realt.onliner.by/2012/07/19/mayak-3 «Маяк Менску»: беларускі Дубай ці нью-васюкі (меркаваньні экспэртаў)]</ref>.
⚫
15 студзеня 2013 году [[Прэзыдэнт Беларусі]] [[Аляксандар Лукашэнка|А. Р. Лукашэнка]] на прэс-канфэрэнцыі для прадстаўнікоў беларускіх і замежных СМІ прызнаўся ў тым, што яму таксама ня вельмі падабаецца комплекс «Ля Траецкага»<ref name="Лукашэнка">[http://realt.onliner.by/2013/01/15/troica Лукашенко признался, что ему не нравится жилой дом «У Троицкого»]</ref>.


Галоўны архітэктар «[[Менскпраект]]у» [[Міхаіл Гаўхфельд]] лічыць, што будынак разам з забудовай праспэкту Пераможцаў насупраць «[[Менск-Арэна|Менск-Арэны]]» стаў папярок [[Водна-зялёны дыямэтар Менску|зялёнага дыямэтру Менску]] і такім чынам перакрывае патокі паноўных вятроў і сьвежага паветра, якія ідуць ад [[Заслаўе|Заслаўя]] да цэнтру места, што спрыяе зьяўленьню [[смог]]у і забруджваньню паветра<ref name="citydog">[http://citydog.by/post/greenminsk Водно-зеленая артерия Минска в опасности], [[CityDog]], 7.12.2012 г.</ref>.
Зь іншага боку аўтар праекту [[Алег Ладкін|А. Ладкін]] параўнаў сваё тварэньне з [[Эйфэлева вежа|Эйфэлевай вежай]], якую спачатку таксама многія ўспрынялі неадназначна, і выказаў меркаваньне, што кантраст паміж старым і новым толькі падкрэсьліў гістарычную забудову<ref name="realt.onliner"/>. Аўтара праекту падтрымаў галоўны архітэктар Менску [[Аляксандар Пятроў|А. Пятроў]], аднак заўважыў, што эстэтыку будынка ён да канца зразумець ня можа<ref name="kp.by">[http://www.kp.by/daily/25946/2890011/ Галоўны архітэктар Менску: «Непрывабных раёнаў у сталіцы няма!»]</ref>.


Паводле старшыні [[Беларускае добраахвотнае таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры|Беларускага добраахвотнага таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры]] [[Антон Астаповіч|Антона Астаповіча]], пры будаваньні ЖК «Ля Траецкага» адбылося найгрубейшае парушэньне некалькіх артыкулаў Закону аб ахове гістарычна-культурнай спадчыны — гэта, напрыклад, зьнішчэньне гістарычна-плянавальнай структуры кварталу і ляндшафту, адсутнасьць вывучэньня культурнага пласту, якое прадугледжваецца законам.
⚫
21 студзеня 2013 году міністар культуры [[Барыс Сьвятлоў]] зацьвердзіў Праект зоны аховы гісторыка-культурнай каштоўнасьці — гістарычнага цэнтру Менску, які прызнаў, што жылы комплекс «Ля Траецкага» й яшчэ шэсьць аб’ектаў, у лік якіх трапіў і [[Палац Рэспублікі (Менск)|Палац Рэспублікі]], зьяўляюцца дысгарманічнымі, парушаюць цэласнасьць гістарычных ансамбляў і замінаюць успрыманьню каштоўнасьцяў. Адзначаецца, што гэтыя збудаваньні зьмянілі маштаб забудовы й зьнішчылі выразнасьць сылюэту гістарычнага цэнтру гораду, які зьяўляецца геаграфічным і кампазыцыйным ядром Менску<ref name="дысгарманонія">[http://news.tut.by/society/332463.html?utm_source=rss-news&utm_medium=rss&utm_campaign=news-feed Дворец Республики, дом «У Троицкого» и здание МВД признаны дисгармоничными]</ref>.


⚫
15 студзеня 2013 году [[Прэзыдэнт Беларусі]] [[Аляксандар Лукашэнк]] на прэс-канфэрэнцыі для прадстаўнікоў беларускіх і замежных [[мас-мэдыя]] прызнаўся ў тым, што яму таксама ня вельмі падабаецца комплекс «Ля Траецкага»<ref name="Лукашэнка">[http://realt.onliner.by/2013/01/15/troica Лукашенко признался, что ему не нравится жилой дом «У Троицкого»], [[Onliner.by]], 15.01.2013 г.</ref>.
⚫
== Крыніцы й заўвагі ==
⚫
{{Крыніцы}}


Зь іншага боку аўтар праекту [[Алег Ладкін]] параўноўвае свой дом з [[Эйфэлева вежа|Эйфэлевай вежай]], якую спачатку таксама многія ўспрынялі неадназначна, і выказвае меркаваньне, што кантраст паміж старым і новым толькі падкрэсьліў гістарычную забудову<ref name="realt.onliner"/>. Пры гэтым ён сьцьвярджае, што пры рэалізацыі ўсяго праекту (разам з рэканструкцыяй гасьцініцы «[[Беларусь (гасьцініца, Менск)|Беларусь]]») «''Менск быў бы ня горшым за [[Ашгабад]] або [[Грозны]]''» ({{мова-ru|Минск бы был не хуже Ашхабада или Грозного|скарочана}})<ref>[https://www.the-village.me/village/city/where/262023-dom-chizha «Это откровенный архитектурный ляп»: Я живу в «доме Чижа»], [[The Village]], 17.07.2017 г.</ref>. Таксама Ладкін лічыць, што крытыкі «Дома Чыжа» кіруюцца нацыянальным пытаньнем і належаць да «''максымум 11% людзей, якія лічаць сябе нацыяй, а астатніх быдлам''» ({{мова-ru|максимум 11% людей, которые считают себя нацией, а остальных быдлом|скарочана}})<ref name="TUT.BY">Шаршуков С. [https://news.tut.by/society/424807.html "Минские кухни". Архитектор дома у Троицкого: Большинству здание нравится, но несколько человек влезли в интернет и пишут], [[TUT.BY]], 22.11.2014 г.</ref>. Ладкін сьцьвярджае, што ў час праектаваньня дома «''людзі прапольскага погляду зь іншым поглядам на архітэктуру''» ({{мова-ru|пропольского склада с другим взглядом на архитектуру|скарочана}}) запрашалі яго на круглы стол, на які ён нібы пагаджаўся, а той не адбыўся<ref name="TUT.BY"/>. Аўтара праекту падтрымаў галоўны архітэктар Менску [[Аляксандар Пятроў]], аднак заўважыў, што эстэтыку будынка ён да канца зразумець ня можа<ref name="kp.by">[http://www.kp.by/daily/25946/2890011/ Главный архитектор Минска: «Неприглядных районов в столице нет!»] // [[Комсомольская правда]], 8.09.2012 г.</ref>.
== Вонкавыя спасылкі ==

* [http://realt.onliner.by/2012/07/06/troitskoe Жилой дом «У Троицкого»: слава Эйфелевой башни или архитектурный провал (мнения экспертов) {{ref-ru}}]
⚫
21 студзеня 2013 году міністар культуры [[Барыс Сьвятлоў]] зацьвердзіў Праект зоны аховы гістарычна-культурнай каштоўнасьці — гістарычнага цэнтру Менску, які прызнаў, што жылы комплекс «Ля Траецкага» і яшчэ шэсьць аб’ектаў, у лік якіх трапіў і [[Палац Рэспублікі (Менск)|Палац Рэспублікі]], зьяўляюцца дысгарманічнымі, парушаюць цэласнасьць гістарычных ансамбляў і замінаюць успрыманьню каштоўнасьцяў. Адзначаецца, што гэтыя збудаваньні зьмянілі маштаб забудовы і зьнішчылі выразнасьць сылюэту гістарычнага цэнтру места, які зьяўляецца геаграфічным і кампазыцыйным ядром Менску<ref name="дысгарманонія">Беницевич Н. [http://news.tut.by/society/332463.html?utm_source=rss-news&utm_medium=rss&utm_campaign=news-feed Дворец Республики, дом «У Троицкого» и здание МВД признаны дисгармоничными], [[TUT.BY]], 29.01.2013 г.</ref>.

⚫
== Крыніцы ==
⚫
{{Крыніцы|2}}


{{каардынаты|53.91035|27.556031|выяўленьне=загаловак}}
{{каардынаты|53.91035|27.556031|выяўленьне=загаловак}}

Вэрсія ад 21:41, 1 красавіка 2020

«Дом Чыжа», несупастаўляльны паводле маштабаў з гістарычным Траецкім прадмесьцем

«Дом Чыжа»[1] (афіцыйная назва — «Ля Траецкага», па-расейску: «У Троицкого») — шматпавярховы жылы дом ў Менску, на Старажоўскай вуліцы[2], побач з Траецкім прадмесьцем. Аўтар праекту — Алег Ладкін, ураджэнец Алтайскага краю Расеі, які пераехаў у Менск у 1971 годзе. Неафіцыйная назва дома ўтварылася ад прозьвішча ўладальніка кампаніі-забудоўніка Трайплу — Юрыя Чыжа, якога называюць «кашальком Аляксандра Лукашэнкі»[3].

Пры пабудове «Дому Чыжа» зьнішчылі аўтэнтычныя падмуркі дому, дзе нарадзіўся беларускі паэт Максім Багдановіч і груба парушылі закон Беларусі аб ахове гістарычна-культурнай спадчыны[1]. Сам гмах парушыў панараму і пэрспэктыву гістарычнага цэнтру Менску[1]. Беларускія гісторыкі і архітэктары выказваюць меркаваньне, што ў будучыні трэба ставіць пытаньне аб зносе комплексу[4].

Апісаньне

Аўтар праекту Ладкін называе комплекс «Дому Чыжа» працягам 12-павярховага шматсэкцыйнага жылога дому, г. зв. «Панарамы», з частковым павышэньнем забудовы, з улікам убудаваных аб’ектаў да 25 паверхаў, з тэрасным спадам пры набліжэньні да Траецкага прадмесьця да 7 паверхаў, з утварэньнем на перападах шматлікіх пэнтгаўсаў, раскрытых у бок Сьвіслачы[2].

У комплексе налічваецца 235 кватэр з мэтражом ад 57 да 332 кв. м. Гараж-стаянка комплексу разьлічаная на 316 месцаў[2].

Крытыка

Траецкае прадмесьце і жылы комплекс «Ля Траецкага» на заднім пляне

Збудаваньне шматпавярховага будынка ў беспасярэдняй блізкасьці да Траецкага прадмесьця і гістарычнага цэнтру Менску ў цэлым выклікала абурэньне грамадзкасьці і архітэктурнай супольнасьці. Так, дэкан архітэктурнага факультэту БНТУ Армэн Сардараў і загадчык катэдры Архітэктуры жылых і грамадзкіх будынкаў Сяргей Сергачоў, абодва дактары архітэктуры, назвалі зьяўленьне гэтага гмаху памылкай і трагедыяй беларускай архітэктуры, вынікам усёдазволенасьці ва ўрбанімічным плянаваньні. Яны выказалі занепакоенасьць тым, што «Дом Чыжа» зьнішчыў значнасьць Траецкага прадмесьця і Опэрнага тэатру[5].

Галоўны архітэктар «Менскпраекту» Міхаіл Гаўхфельд лічыць, што будынак разам з забудовай праспэкту Пераможцаў насупраць «Менск-Арэны» стаў папярок зялёнага дыямэтру Менску і такім чынам перакрывае патокі паноўных вятроў і сьвежага паветра, якія ідуць ад Заслаўя да цэнтру места, што спрыяе зьяўленьню смогу і забруджваньню паветра[6].

Паводле старшыні Беларускага добраахвотнага таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры Антона Астаповіча, пры будаваньні ЖК «Ля Траецкага» адбылося найгрубейшае парушэньне некалькіх артыкулаў Закону аб ахове гістарычна-культурнай спадчыны — гэта, напрыклад, зьнішчэньне гістарычна-плянавальнай структуры кварталу і ляндшафту, адсутнасьць вывучэньня культурнага пласту, якое прадугледжваецца законам.

15 студзеня 2013 году Прэзыдэнт Беларусі Аляксандар Лукашэнк на прэс-канфэрэнцыі для прадстаўнікоў беларускіх і замежных мас-мэдыя прызнаўся ў тым, што яму таксама ня вельмі падабаецца комплекс «Ля Траецкага»[7].

Зь іншага боку аўтар праекту Алег Ладкін параўноўвае свой дом з Эйфэлевай вежай, якую спачатку таксама многія ўспрынялі неадназначна, і выказвае меркаваньне, што кантраст паміж старым і новым толькі падкрэсьліў гістарычную забудову[8]. Пры гэтым ён сьцьвярджае, што пры рэалізацыі ўсяго праекту (разам з рэканструкцыяй гасьцініцы «Беларусь») «Менск быў бы ня горшым за Ашгабад або Грозны» (рас. Минск бы был не хуже Ашхабада или Грозного)[9]. Таксама Ладкін лічыць, што крытыкі «Дома Чыжа» кіруюцца нацыянальным пытаньнем і належаць да «максымум 11% людзей, якія лічаць сябе нацыяй, а астатніх быдлам» (рас. максимум 11% людей, которые считают себя нацией, а остальных быдлом)[10]. Ладкін сьцьвярджае, што ў час праектаваньня дома «людзі прапольскага погляду зь іншым поглядам на архітэктуру» (рас. пропольского склада с другим взглядом на архитектуру) запрашалі яго на круглы стол, на які ён нібы пагаджаўся, а той не адбыўся[10]. Аўтара праекту падтрымаў галоўны архітэктар Менску Аляксандар Пятроў, аднак заўважыў, што эстэтыку будынка ён да канца зразумець ня можа[11].

21 студзеня 2013 году міністар культуры Барыс Сьвятлоў зацьвердзіў Праект зоны аховы гістарычна-культурнай каштоўнасьці — гістарычнага цэнтру Менску, які прызнаў, што жылы комплекс «Ля Траецкага» і яшчэ шэсьць аб’ектаў, у лік якіх трапіў і Палац Рэспублікі, зьяўляюцца дысгарманічнымі, парушаюць цэласнасьць гістарычных ансамбляў і замінаюць успрыманьню каштоўнасьцяў. Адзначаецца, што гэтыя збудаваньні зьмянілі маштаб забудовы і зьнішчылі выразнасьць сылюэту гістарычнага цэнтру места, які зьяўляецца геаграфічным і кампазыцыйным ядром Менску[12].

Крыніцы

  1. ^ а б в Абламейка С. «Дом Чыжа» як маніфэст, Радыё Свабода, 12 траўня 2016 г.
  2. ^ а б в Миллионеры ждут дом у Троицкого
  3. ^ ЕС обнародовал черный список из 12 человек и 29 компаний, TUT.BY, 25.03.2012 г.
  4. ^ Жилой дом «У Троицкого»: слава Эйфелевой башни или архитектурный провал (мнения экспертов), Onliner.by, 6.07.2012 г.
  5. ^ «Маяк Менску»: беларускі Дубай ці нью-васюкі (меркаваньні экспэртаў)
  6. ^ Водно-зеленая артерия Минска в опасности, CityDog, 7.12.2012 г.
  7. ^ Лукашенко признался, что ему не нравится жилой дом «У Троицкого», Onliner.by, 15.01.2013 г.
  8. ^ Памылка цытаваньня: Няслушны тэг <ref>; няма тэксту ў назьве зносак realt.onliner
  9. ^ «Это откровенный архитектурный ляп»: Я живу в «доме Чижа», The Village, 17.07.2017 г.
  10. ^ а б Шаршуков С. "Минские кухни". Архитектор дома у Троицкого: Большинству здание нравится, но несколько человек влезли в интернет и пишут, TUT.BY, 22.11.2014 г.
  11. ^ Главный архитектор Минска: «Неприглядных районов в столице нет!» // Комсомольская правда, 8.09.2012 г.
  12. ^ Беницевич Н. Дворец Республики, дом «У Троицкого» и здание МВД признаны дисгармоничными, TUT.BY, 29.01.2013 г.

Каардынаты: 53°54′37″ пн. ш. 27°33′22″ у. д. / 53.91035° пн. ш. 27.556031° у. д. / 53.91035; 27.556031

Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Дом_Чыжа&oldid=2120164»