Солы

	Солы
Вобласьць:	Гарадзенская
Раён:	Смаргонскі
Сельсавет:	Сольскі
Насельніцтва:	1475 (2004)
Тэлефонны код:	+375 1592
Паштовы індэкс:	231033
Геаграфічныя каардынаты:	54°30′34.46″ пн. ш. 26°11′30.40″ у. д. / 54.5095722° пн. ш. 26.1917778° у. д.Каардынаты: 54°30′34.46″ пн. ш. 26°11′30.40″ у. д. / 54.5095722° пн. ш. 26.1917778° у. д.
	Солы на мапе Беларусі Солы
	Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Солы (неадназначнасьць).

Со́лы — вёска ў Беларусі, на рацэ Ашмянка. Цэнтар сельсавету Смаргонскага раёну Гарадзенскай вобласьці. Насельніцтва 1475 чал. (2004). Знаходзяцца за 15 км на захад ад Смаргоні, за 252 км ад Горадні. Чыгуначная станцыя на лініі Маладэчна — Вільня.

Солы — даўняе мястэчка гістарычнай Ашмяншчыны (частка Віленшчыны).

Гісторыя

Упершыню Солы згадваюцца ў XVI ст. як сяло Віленскага ваяводзтва. Мясьціна знаходзілася ў шляхецкай уласнасьці.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Солы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе зрабіліся цэнтрам воласьці Ашмянскага павету Віленскай губэрні. У 1849 у мястэчку збудавалі касьцёл, з 1870 працавала народная вучэльня. Станам на 1886 у Солах існавалі валасная ўправа, касьцёл, сынагога, 5 крамаў, карчма, вінакурны завод (за 4 км ад мястэчка), на 1890 — пошта, тэлеграф, станцыя Лібава-Роменскай чыгункі (адкрылася ў 1873). У пач. XX ст. ў мястэчку працаваў лекарскі ўчастак.

У канцы 1917 у Солах адбылася падзея, якая прапісала паселішча ў эўрапейскай гісторыі на шматлікія стагодзьдзі наперад: 4 сьнежня прадстаўнікі 2-й, 3-й і 10-й арміяў на чале з шараговым Салігаліцкага палка 81-й пяхотнай дывізіі бальшавіком Шчукіным падпісалі замірэньне зь немцамі. Баявыя дзеяньні на працягу ўсяго фронту ад Відзаў да Прыпяці спыняліся з 5 сьнежня на два месяцы. Праз 10 дзён — 15 сьнежня — замірэньне падпісалі ўжо ў Берасьці, надаўшы дамове шырэйшы статус.

Згодна з Рыскай мірнай дамовай (1921) Солы апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе зрабіліся цэнтрам гміны Ашмянскага павету Віленскага ваяводзтва. Цягам 1926—1934 у мястэчку вялася будова касьцёла Маці Божай Ружанцовай. Ахвяраваньні на яе склалі паўмільёна злотых, велізарную для таго часу суму.

У 1939 Солы ўвайшлі ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 зрабіліся цэнтрам сельсавету Смаргонскага раёну. Статус паселішча панізілі да вёскі. На 2000 тут быў 1271 двор.

Даўнія графічныя выявы мястэчка
Даўні касьцёл
Касьцёл
Рынак
Станцыя

Насельніцтва

XIX стагодзьдзе: 1882 — 421 чал.^[1]; 1886 — 560 чал.
XX стагодзьдзе: 1901 — каля 880 чал. у мястэчку Солы і 70 чал. на станцыі Солы; 2000 — 2899 чал.^[2]
XXI стагодзьдзе: 2004 — 1475 чал.^[3]

Турыстычная інфармацыя

Выдатныя мясьціны

Капліца могілкавая
Касьцёл Маці Божай Ружанцовай (1926—1934)
Могілкі габрэйскія
Сядзіба (XVIII—XIX стст.)

Страчаная спадчына

Касьцёл Маці Божай Ружанцовай (XIX ст.)
Сынагога (XIX ст.)

Крыніцы

^ Soły // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola. — Warszawa, 1890. S. 70.
^ Ганна Дулеба. Солы // ЭГБ. — Мн.: 2001 Т. 6. Кн. 1. С. 387.
^ Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Смаргонскага р-на. — Мн.: БелЭн, 2004.

Літаратура

Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Смаргонскага р-на. — Мн.: БелЭн, 2004. — 640 с. ISBN 985-11-0296-2.
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая. — 591 с. — ISBN 985-11-0214-8
Soły // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola. — Warszawa, 1890. S. 70.

Вонкавыя спасылкі

Солы — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[1] Soły // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola. — Warszawa, 1890. S. 70.

[2] Ганна Дулеба. Солы // ЭГБ. — Мн.: 2001 Т. 6. Кн. 1. С. 387.

[3] Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Смаргонскага р-на. — Мн.: БелЭн, 2004.

[1]

[2]

[3]