Міхалішкі
Міхалішкі | |
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла | |
Вобласьць: | Гарадзенская |
Раён: | Астравецкі |
Сельсавет: | Міхалішкаўскі |
Насельніцтва: | 720 (2006) |
Тэлефонны код: | +375 1591 |
Паштовы індэкс: | 231230 |
Геаграфічныя каардынаты: | 54°48′49″ пн. ш. 26°09′44″ у. д. / 54.81361° пн. ш. 26.16222° у. д.Каардынаты: 54°48′49″ пн. ш. 26°09′44″ у. д. / 54.81361° пн. ш. 26.16222° у. д. |
Міхалішкі на мапе Беларусі Міхалішкі | |
Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons |
Міхалішкі — вёска ў Беларусі, на рацэ Вяльля. Цэнтар сельсавету Астравецкага раёну Гарадзенскай вобласьці. Насельніцтва 720 чал. (2006). Знаходзіцца за 35 км на паўночны ўсход ад Астраўца, за 41 км ад чыгуначнай станцыі Гудагай; на шашы Вільня — Полацак.
Міхалішкі — даўняе мястэчка[1] гістарычнай Віленшчыны.
Назва
Тапонім «Міхалішкі» ўтварыўся ад прозьвішча ўладальнікаў маёнтку Міхальскіх[2].
Гісторыя
Першы пісьмовы ўспамін пра Міхалішкі як маёнтак ваяводы троцкага Рыгора Станкавіча Осьціка датуецца 1518 годам[3]. З 1526 году маёнтак знаходзіўся ў валоданьні Радзівілаў, потым Пронскіх, Я. Кенішкі. Станам на 1528 год у Міхалішках быў 71 двор. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай (1565—1566) паселішча як цэнтар нягродавага староства[1] ўвайшло ў склад Віленскага павету Віленскага ваяводзтва.
24 чэрвеня 1604 году Міхалішкі набыў Ян Цыпрыян Бжастоўскі, які ў 1622 годзе фундаваў тут кляштар аўгустынаў. Пры кляштары дзейнічаў шпіталь. Сын Я. Ц. Бжастоўскага Цыпрыян Павал збудаваў у мястэчку касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла. У 1669 кароль і вялікі князь Міхал Вішнявецкі надаў Міхалішкам прывілей, паводле якога новыя пасяленцы на 10 гадоў вызваляліся ад падаткаў, жыхары мелі свой суд, праводзілася 4 кірмашы ў год. У Вялікую Паўночную вайну ў траўні 1705 году тут спыняўся цар маскоўскі Пётар I. У 1771 годзе мястэчка перайшло ў валоданьне Ю. Пузыны.
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Міхалішкі апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Віленскім павеце Віленскай губэрні. У 1832 годзе, па здушэньні вызвольнага паўстаньня расейскія ўлады ліквідавалі аўгустынскі кляштар. Станам на 1885 год у мястэчку дзейнічалі касьцёл, сынагога, габрэйская школа, працаваў бровар, праводзіліся кірмашы ў нядзелі.
У 1920 Міхалішкі апынуліся ў складзе Сярэдняй Літвы, у 1922 — у складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Віленскім павеце Віленскага ваяводзтва.
У 1939 Міхалішкі ўвайшлі ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 зрабіліся цэнтрам сельсавету Астравецкага раёну. Статус паселішча панізілі да вёскі. З 25 сьнежня 1962 да 6 студзеня 1965 Міхалішкаўскі сельсавет уваходзіў у склад Смаргонскага раёну.
-
Касьцёл. К. Тышкевіч, XIX ст.
-
Касьцёл, 1910
-
Касьцёл і кляштар, каля 1915
-
Агульны выгляд, каля 1916
Насельніцтва
- XIX стагодзьдзе: 1885 — 843 чал., 62 двары; 1897 — 1009 чал.
- XX стагодзьдзе: 1905 — 850 чал.; 1970 — 459 чал.; 1998 — 791 чал., 297 двароў.
- XXI стагодзьдзе: 2006 — 720 чал.
Інфраструктура
У Міхалішках працуюць сярэдняя і музычная школы, дашкольная ўстанова, лякарня, бібліятэка, дом культуры, пошта.
Турыстычная інфармацыя
Выдатныя мясьціны
- Гістарычная забудова (1-я пал. XX ст.; фрагмэнты)
- Капліца могілкавая (1864)
- Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла (1653[1])
- Могілкі габрэйскія
- Сядзіба Бжастоўскіх
Страчаная спадчына
- Кляштар аўгустынаў
- Сынагога
Вядомыя выхадцы
У Міхалішках нарадзіўся амэрыканскі габрэйскі паэт Мэнке Кац (1906—1991)
Крыніцы
- ^ а б в Michaliszki // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VI: Malczyce — Netreba. — Warszawa, 1885. S. 296.
- ^ Яфімчык А. Міхалішкі // ЭГБ. — Мн.: 1999 Т. 5. С. 214.
- ^ Брэгер Г. Міхалішкі // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2010 Т. 3. С. 356.
Літаратура
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак А — Я. — 690 с. — ISBN 978-985-11-0487-7
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 5: М — Пуд. — 592 с. — ISBN 985-11-0141-9
- Michaliszki // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VI: Malczyce — Netreba. — Warszawa, 1885. S. 296.
Вонкавыя спасылкі
Міхалішкі — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- мяст. Міхалішкі на Radzima.org
- Падарожжа ў Міхалішкі на Generation.by
- Міхалішкі — парафія Св. Міхала Арханёла на Catholic.by
|