Вольга Сахарава

Вольга Сахарава
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні	Вольга Нікановіч
Нарадзілася	28 чэрвеня 1884(1884-06-28) Казаноўка[d], Лепельскі павет[d], Віцебская губэрня, Расейская імпэрыя
Памерла	13 сакавіка 1943(1943-03-13) (58 гадоў) Люцын, Люцынскі павет[d], Латвійская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, СССР
Пахаваная	Лудзенскія стараверскія могілкі[d]
Сужэнец	Сяргей Сахараў
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	пісьменьніца
Гады творчасьці	1917—1943
Вольга Сахарава ў Вікісховішчы

Во́льга Са́харава (дзявочае прозьвішча Нікановіч; 28 чэрвеня 1884, в. Казаноўка, Лепельскі павет, Віцебская губэрня, цяпер Чашніцкі раён, Віцебская вобласьць — 13 сакавіка 1943, Люцын (Лудза), Латвія) — беларуская пісьменьніца, паэтка і пэдагогіца.

Жыцьцяпіс

Нарадзілася ў сям’і праваслаўнага сьвятара Хвёдара Нікановіча. Скончыла Полацкую дзяржаўную гімназію ў 1900 годзе. Працавала настаўніцай прыходзкай школы для дзяўчынак у Люцыне (цяпер г. Лудза, Латвія). У траўні 1905 г. выйшла замуж за выкладніка Люцынскай гарадзой навучальні Сяргея Сахарава. У студзені 1907 г. разам з мужам пераехала ў Юр’еў (цяпер Тарту, Эстонія), дзе займалася на прыватных курсах дашкольнага выхаваньня. Пасьля некалькі гадоў працы ў Віцебску, Юр’еве, Пінску з 1917 году зноў у Люцыне, куды ейны муж Сяргей Сахараў быў запрошаны на пасаду дырэктара мясцовай рускай гімназіі. Узначальвае прыватны дзіцячы садок, прымае актыўны ўдзел у працы мясцовай беларускай грамады. У 1922 г. разам з сям’ёй пераязджае ў Рыгу, а ў 1925-м — у Дзьвінск, дзе С. Сахараў становіцца дырэктарам Дзьвінскай дзяржаўнай беларускай гімназіі. У 1932 г. пасьля таго, як мужа пазбавілі пасады дырэктара беларускай гімназіі, перабіраецца ў Рыгу. Потым яшчэ некалькі разоў была вымушаная мяняць месца жыхарства: Краслава, Дзьвінск, потым ізноў Рыга. Дапамагала мужу зьбіраць беларускі фальклёр.

Частыя пераезды, сьмерць старэйшай дачкі Галіны адмоўна паўплывалі на стан ейнага здароўя. Перанесла паралюш, апошнія месяцы жыцьця была паралюшаваная. 13 сакавіка 1943 года памерла ў Люцынскім шпіталі. Пахавана ў Люцыне побач з дачкой на мясцовых могілках.

Творчасьць

Пісьменьніцкая дзейнасьць В. Сахаравай распачалася пасьля пераезду ў 1917 г. у Люцын. Яна пісала невялічкія інсцэніроўкі для выхаванцаў свайго дзіцячага садка, якія і ставіла разам зь імі. Паводле матываў паэмы Янкі Купалы «Сон на кургане» напісала п’есу — казачную фэерыю «На Полацкім замчышчы» (паст. 1927, выд. 1928), да якой Канстанцін Галкоўскі напісаў 6 музычных ілюстрацыяў (хары і сольныя нумары). П’еса «Птушка на волі» (1932, пра жыцьцё на вёсцы) нагадвала «Паўлінку» Я. Купалы. Ейныя п’есы «Маладыя пабегі», «Ліст да Прэзыдэнта», «Аксюткіна ёлка» ставіліся ў Дзьвінскай беларускай гімназіі. Пісала вершы (зборнік «Водгукі сэрца»; рукапіс у Цэнтральнай бібліятэцы АН Летувы). У 1943 годзе рыхтаваўся да друку пасьмяротны зборнік ейных вершаў «Водгукі сэрца», які не быў выдадзены.

Некалькі ейных драматычных твораў засталіся ў рукапісах. У 2015 г. у Менску выйшаў найбольш поўны на цяперашні час том «Выбраных твораў» Вольгі і Сяргея Сахаравых, куды не патрапіла інсцэніроўка «Вясельле», якая заставалася ў рукапісах і захоўваецца ў адзьдзеле рэдкіх кнігаў і рукапісаў ЦНБ імя Якуба Коласа.

Бібліяграфія

• Птушка на волі: п’еса ў 3 дзеях / В. Ф. Сахарава. Дзьвінск, 1932.
• Сяргей і Вольга Сахаравы, Выбраныя творы. Мінск: Кнігазбор, 2015.
• Вольга Сахарава / Бліскавіцы: анталогія беларускай жаночай паэзіі міжваеннага перыяду / уклад., камент. А. Данільчык, В. Жыбуля. — Мінск: Кнігазбор, 2017, С. 242—248.