Бэйнар
| Бэйнар лац. Bejnar | |
| Beinher | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Baino + Heri |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Бэйнэр, Бейнар, Бойнар |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Бэйнар» | |
Бэйнар (Бейнар, Бэйнэр), Бойнар — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Байнар або Бейнер (Bainarius[1], Beinher) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -бейн- (-байн-) (імя ліцьвінаў Бэйнарт; германскае імя Beynart) паходзіць ад гоцкага bain 'нага, галёнка'[2], а аснова -гер- (-ер-) (імёны ліцьвінаў Герман, Гунтэр, Кіндэр; германскія імёны Herman, Gunter, Kinder) — ад гоцкага harjis[3], германскага heri 'войска, загон' або гоцкага hairus[4], германскага heru 'меч'[5].
Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае усходнегерманскую этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, імя Бойнар складаецца з асноваў бой- (буй-, бэй-) (імёны ліцьвінаў Бэер, Бумонт; германскія імёны Beieri, Bumund), якая зьнітоўваецца з швэдзкім boja 'ланцуг, кайданы', і -нар- (-нор-) (імёны ліцьвінаў Нарэла, Нарвід, Нарымунт; германскія імёны Narelo, Norvid, Normund), якая паходзіць ад гоцкага nasjan 'захоўваць, ратаваць'[6], стараверхненямецкага -neri 'уратаваньне, утрыманьне'[7]. Такім парадкам, імя Бойнар азначае «ланцуг захаваньня»[8].
У Польшчы ў 1750 годзе адзначалася прозьвішча Bejner[9].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: cum Nicolao Boynar[10], Nicolaus Beynar[11], Nicolaum Boynar[12] (2 кастрычніка 1413 году); Беинару Дровствиловичу 2 чоловека (9 лістапада 1449 году)[13]; бояре слонимские на имя Соколовский а Беинар Ганусовичъ (1 красавіка 1503 году)[14]; hominum illiberum Sothkum Byeynarowicz (8 красавіка 1509 году)[15]; в Дорсунишском повете шестьдесят чоловеков… а Петрыка Беинаровича (26 студзеня 1516 году)[16]; бояром новгородъским: Протасовичомъ а Бейнаровичом (29 студзеня 1530 году)[17]; Franciscus Udalricus Beyner (9 траўня 1682 году)[18]; Gedeon Beyner… Samogita (1736 год)[19]; Zydyczyn… Rmus Р. Gedeon Beyner, Abbas (1754 год)[20]; Parafia Brasławska… Bejnarowszczyzna (1784 год)[21]; R. P. Ambrosius Beynarowicz (18 верасьня 1826 году)[22][a].
Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Бойнар († па 1413) — літоўскі баярын, які на Гарадзельскай уніі атрымаў герб Навіна
- Бейнар Драўсьцьвілавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1449 годзе
- Бейнар Ганусавіч — слонімскі баярын, які ўпамінаецца ў 1503 годзе
- Восіп Юр’евіч Бейнар — бухгальтар мескай управы Вількаміру на 1897 год[25]
Бейнаровічы — парафіяне касьцёла ў Асьвеі на 1861 год[26].
Бэйнары (Bejnar) гербу Вежы і Бэйнаровічы (Bejnarowicz) гербаў Габданк, Навіна, Прыяцель і Сьлепаўрон — літоўскія шляхецкія роды[27].
Бэйнэры (Bejner, Beyner) гербаў Кастровец, Навіна і Сухекомнаты — шляхецкія роды Рэчы Паспалітай[28].
У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпаміналіся маёнтак Бойнарава або Бурбішкі і сяло Бойнары або Паюле ва Ўпіцкім павеце[29].
На гістарычнай Браслаўшчыне існуе вёска Бэйнары.
Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Таксама:
- Бэйніка: Beynike (Паведамленьні аб літоўскіх дарогах)[23];
- Бейнад: Беинад (1440—1492 гады)[24]
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Bruckner W. Die Sprache der Langobarden. — Strassburg, 1895. S. 231.
- ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 232.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 143.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 124.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 187.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 20.
- ^ Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku. T. 1: A—G. — Kraków, 2007. S. 226.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 54.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 57.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 70.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 66.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 100.
- ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 216.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 179.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 224 (4) (1522—1530). — Vilnius, 1997. P. 357.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 12. — Вильна, 1883. С. 487.
- ^ Die Matrikel des päpstlichen Seminars zu Braunsberg 1578—1798. — Braunsberg, 1925. S. 143.
- ^ Ваврик М., о. Нарис розвитку і стану Василіянського чина XVII—XX ст. — Рим, 1979. С. 100.
- ^ Jodczyk K. Opisy parafii diecezji wileńskiej z 1784 roku. T. 1: Dekanat Brasław. — Białystok, 2009. S. 35—36.
- ^ Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 302.
- ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 691.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 33.
- ^ Памятная книжка Ковенской губернии на 1898 год. — Ковна, 1897. С. 186.
- ^ Яўген Анішчанка, Освея костел Дриссенского уезда, список прихожан в 1861 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 24 студзеня 2016 г.
- ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 4. — Warszawa, 1936. S. 156.
- ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 4. — Warszawa, 1936. S. 157, 171.
- ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 31.
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)