Бранск (Польшча)

Бранск
польск. Brańsk
Герб Бранску
Магдэбурскае права:	18 студзеня 1493
Краіна:	Польшча
Ваяводзтва:	Падляскае
Павет:	Бельскі
Гміна:	Бранск
Плошча:	32,43 км²
Насельніцтва (2007)
колькасьць:	3822 чал.
шчыльнасьць:	117,85 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	+48 85
Паштовы індэкс:	17-120
Геаграфічныя каардынаты:	52°45′ пн. ш. 22°50′ у. д.
Бранск на мапе Польшчы Бранск
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.bransk.podlaskie.pl

Бранск, Бранск-Падляскі (па-польску: Brańsk) — места ў Бельскім павеце Падляскага ваяводзтва Польшчы, на рацэ Нурцу. Сядзіба сельскай гміны Бранск. Насельніцтва на 2007 год — 3822 чал.

Знаходзіцца за 69 км на паўднёвы захад ад Беластоку. Побач зь местам праходзіць заходняя мяжа этнічнай тэрыторыі беларусаў.

Гісторыя

• ХІ ст.: разам зь іншымі гарадамі Падляшша трапіў пад уладу Яраслава Мудрага.
• ХІІІ—ХІV стст.: увайшоў у склад Вялікага Княства Літоўскага.
• ХV ст.: другі цэнтар Бельскай зямлі пасьля Бельску.
• 2-я пал. ХV ст.: у Бельскім павеце.
• 18 студзеня 1493: атрымаў Магдэбурскае права.
• 1513: у Падляскім ваяводзтве.
• ХVІ ст.: атрымаў герб «у чырвоным полі выява рыцара на кані»; значны асяродак гандлю, у месьце існавалі касьцёл і царква.
• ХVІ—ХVІІІ стст.: цэнтар староства.
• сяр. ХVІ ст. — 1768: у Бранску адбываліся пасяджэньні земскага суду Бранскай зямлі, а таксама праводзіліся соймікі шляхты (апошні прайшоў 27 траўня 1793 году).
• 1569: паводле ўмоваў Люблінскай уніі перайшоў да Каралеўства Польскага.
• ХVIII ст.: пасьля Паўночнай вайны пачаў прыходзіць у заняпад.
• 1795: у выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай апынуўся ў складзе Прусіі, з 1807 году — у Расейскай імпэрыі.
• 1921: паводле ўмоваў Рыскай мірнай дамовы, апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі.
• 1939: у складзе БССР.
• 1940: цэнтар Бранскага раёну Беластоцкай вобласьці
• 1941—1944: знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй.
• 16 жніўня 1945: улады СССР перадалі Бранск Польшчы.

Насельніцтва

• 1580-я гады — каля 1800 чал., у тым ліку шмат шляхты і каля 50 рамесьнікаў.
• 1889 год — 2834 чал. (1373 мужчыны і 1461 жанчына), у тым ліку 1316 юдаістаў.
• 2007 год — 3822 чал.

Транспарт

Бранск — вузел аўтамабільных шляхоў: № 66 (Замбраў — Бранск — Бельск-Падляскі) і № 681 (Лапы — Бранск — Цеханавец).

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Гарадзішча (XI ст.)
• Забудова XIX — пач. ХХ ст.
• Капліца (XIX ст.)
• Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьв. Панны Марыі (1859—1862)
• Могілкі габрэйскія
• Могілкі старыя каталіцкія
• Могілкі старыя праваслаўныя
• Царква Сьв. Сімеона

Страчаная спадчына

• Сынагога

Асобы

Маёнтак Калінава каля Бранску напрацягу амаль ста гадоў быў у валоданьні продкаў К. Каліноўскага.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — 684 с.: іл. ISBN 985-11-0314-4.
• Бранск-Падляшскі // Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў / Маст. А. Бажэнаў. — Менск: «Полымя», 1998. — 287 с.: іл. ISBN 985-07-0131-5.
• Brańsk // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880. S. 353

Вонкавыя спасылкі

Бранск (Польшча) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• м. Бранск на Radzima.org