Інстытут парашковай мэталюргіі

Інстытут парашковай мэталюргіі
наркам. Інстытут парашковай металургіі
20 красавіка 2019 году
Абрэвіятура	ІПМ
Папярэднік	лябараторыя парашковай мэталюргіі Беларускага політэхнічнага інстытуту
Дата ўтварэньня	7 верасьня 1972 (52 гады таму)
Тып	навуковая
Юрыдычны статус	дзяржаўная ўстанова
Мэта	распрацоўка спосабаў зваркі мэталаў
Штаб-кватэра	Савецкі раён, вул. Платонава, д. 41
Месцазнаходжаньне	Менск
Каардынаты	53°54′44″ пн. ш. 27°35′45″ у. д.
Дзейнічае ў рэгіёнах	Беларусь
Афіцыйныя мовы	расейская
Кіраўнік	Аляксандар Ільлюшчанка
1-ы намесьнік па навуцы	Вадзім Савіч
Галоўны інжынэр	Анатоль Баран
Навуковы сакратар	Аляксандар Ярковіч
Асноўныя асобы	Мікалай Іваноў, Міхаіл Андрэеў
Матчына кампанія	Нацыянальная акадэмія навук Беларусі
Зьвязаныя кампаніі	«Маладэчанскі завод парашковай металюргіі», «Цэнтар утылізацыі авіяцыйных сродкаў паражэньня», «Цэнтар утылізацыі артылерыйскіх і інжынэрных боепрыпасаў»
Сайт	pminstitute.by
Колішняя назва	Навукова-дасьледчы інстытут парашковай мэталюргіі (да 5 сакавіка 2002 году)

Інстыту́т парашко́вай мэталюргі́і імя Але́га Ро́мана (рас. Институт порошковой металлургии) — дасьледчая ўстанова Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, заснаваная ў верасьні 1972 году на аснове лябараторыі Беларускага політэхнічнага інстытуту.

На 2021 год ІПМ уваходзіў у склад Аддзяленьня фізыка-тэхнічных навук НАНБ. Узначальваў Дзяржаўнае навукова-вытворчае аб’яднаньне парашковай мэталюргіі (ДНВАПМ), у складзе якога знаходзіліся ўнітарныя прадпрыемствы «Маладэчанскі завод парашковай металюргіі», «Цэнтар утылізацыі авіяцыйных сродкаў паражэньня» (Гарадок, Віцебская вобласьць) і «Цэнтар утылізацыі артылерыйскіх і інжынэрных боепрыпасаў» (Добруш, Гомельская вобласьць). У Інстытуце распрацоўвалі з дынамічным і імпульсным нагружэньнем кераміку і ахоўныя пакрыцьці, звышцьвёрдыя, кампазыцыйныя і нанаматэрыялы, а таксама спосабы зваркі для парашковай мэталюргіі. Выпускалі досьледныя партыі канструкцыяў і электратэхнікі, порыстых і супрацьфрыкцыйных вырабаў. Рыхтавалі зваршчыкаў і парашковых мэталюргаў. У асьпірантуру прымалі на 3 спэцыяльнасьці: 1) нанатэхналёгіі і нанаматэрыялы, 2) парашковая мэталюргія і кампазыцыйныя матэрыялы, 3) зварка і роднасныя працэсы ды тэхналёгіі. У дактарантуру прымалі на спэцыяльнасьць парашковая мэталюргія і кампазыцыйныя матэрыялы. Дасьледнікі ІПМ атрымалі 1225 аўтарскіх пасьведчаньняў СССР і 53 патэнты Рэспублікі Беларусь.

Будова

На 2021 год Інстытут парашковай мэталюргіі ўлучаў:

• 4 аддзяленьні — 1) машынабудаўнічых матэрыялаў, 2) порыстых матэрыялаў, 3) дасьледаваньня і выпрабаваньня матэрыялаў, 4) стандартызацыі і мэтралёгіі;
• досьледна-прамысловую вытворчасьць;
• 3 адасобленыя гаспадарча-разьліковыя падразьдзяленьні — 1) Інстытут зваркі і ахоўных пакрыцьцяў, 2) Навукова-дасьледчы інстытут імпульсных працэсаў з досьледнай вытворчасьцю, 3) Навуковае прыборабудаваньне;
• Цэнтар дасьледаваньня і выпрабаваньня матэрыялаў.

Вырабы і паслугі

Таблічка Інстытуту парашковай мэталюргіі (2019 год)

На 2021 год Інстытут парашковай мэталюргіі выпускаў:

• канструкцыі і трыбатэхніку;
• радыёэлектроніку, тэхнічную кераміку і электратэхніку;
• алмазныя інструмэнты;
• порыстыя фільтры і капілярна-порыстыя вырабы;
• матэрыялы імплянтатаў;
• функцыянальныя пакрыцьці;
• прыборы дасьледаваньня будовы і ўласьцівасьцяў матэрыялаў.

Таксама Інстытут выконваў:

• мэталаграфічныя дасьледаваньні, мэханічныя выпрабаваньні, хімічны аналіз і неразбуральны кантроль;
• выпрабаваньне і засьведчаньне зварачнага абсталяваньня, вырабаў і матэрыялаў;
• распрацоўку прыладаў і апраграмаваньня для аўтаматызацыі і кіраваньня якасьцю зваркі;
• падрыхтоўку і атэстацыю кантактных зваршчыкаў, плязьменных рэзчыкаў і тэрмістаў паводле беларускіх і міжнародных стандартаў;
• засьвечаньне адмыслоўцаў неразбуральнага кантролю;
• распрацоўку газаполымнага, ультрагукавога і электразварачнага абсталяваньня;
• зварку выбухам двухмэталічных і шматслойных кампазыцыяў стопкаў;
• выбухны сынтэз і ўдарна-хвалевую кансалідацыю нанапарашкоў алмазападобных матэрыялаў;
• выбухны знос збудаваньняў і будаўнічых каснтрукцыяў;
• перапрацоўку вырабаў вайсковага прызначэньня;
• штампоўку выбухам буйнагабарытных дэталяў зь ліставых матэрыялаў;
• імпульсную апрацоўку керамікі і мэталаў;
• апрацоўку звышцьвёрдых і тугаплаўкіх парашкоў;
• гідрадынамічнае прэсаваньне.

Навуковыя выданьні

На 2021 год Інстытут парашковай мэталюргіі выдаваў:

• штогадовы зборнік навуковых працаў «Парашковая мэталюргія» (ISSN 0134-9597), заснаваны ў 1997 годзе;
• зборнік дакладаў міжнароднай канфэрэнцыі «Новыя матэрыялы і тэхналёгіі» (аднойчы на 2 гады);
• зборнік дакладаў міжнароднага сымпозыюму «Порыстыя пранікальныя матэрыялы» (аднойчы на 2 гады);
• зборнік дакладаў міжнароднага сымпозыюму «Інжынэрыя паверхні, новыя парашковыя кампазыцыйныя матэрыялы» (аднойчы на 2 гады), які выпускаўся зь 1999 году.

Мінуўшчына

7 верасьня 1972 году Савет міністраў Беларускай ССР ухваліў Пастанову № 272 аб стварэньні Навукова-дасьледчага інстытуту парашковай мэталюргіі (НДІПМ). Інстытут заклалі на аснове праблемнай лябараторыі парашковай мэталюргіі Беларускага політэхнічнага інстытуту, якую заснавалі ў 1957 годзе пры катэдры тэхналёгіі мэталаў, а ў 1959 годзе разьмясьцілі на заводзе «Ўдарнік». У 1973 годзе зладзілі 1-ю ў Савецкім Саюзе міжнародную выставу парашковай мэталюргіі, якую сталі праводзіць у Менску кожныя 4 гады. Пры ўдзеле супрацоўнікаў Інстытуту стварылі ўчасткі парашковай мэталюргіі на такіх прадпрыемствах як «Менскі трактарны завод», завод «Ударнік», вытворчае аб’яднаньне (ВА) «Белаўтатрактаразапчастка», ВА «Белвар», «Бабруйскаграмаш» і «Беларускі аўтамабільны завод», «Менскі падшыпнікавы завод» і «Менскі матацыклетна-вэлясыпэдны завод». У 1977 годзе скончылі будаўніцтва адміністрацыйна-лябараторнага корпусу і корпусу досьледнай вытворчасьці НДІПМ. Таксама ў 1977 годзе правялі 1-ю міжнародную навукова-тэхнічную канфэрэнцыю і выпусьцілі 1-ы нумар зборніка навуковых працаў «Парашковая мэталюргія». 10 траўня 1978 годзе Савет міністраў БССР ухваліў Пастанову № 362 аб стварэньні ў Інстытуце спэцыяльнага канструктарска-тэхналягічнага бюро (СКТБ), якое ўзначаліў Яўген Дарашкевіч. У 1978 годзе супрацоўнікі Інстытуту Валер Шэлег і Т.А. Сьмірнова атрымалі прэмію Камсамолу Беларусі за распрацоўку і ўкараненьне ў прамысловасьць капілярных цеплаабменьнікаў. У 1979 годзе 5 супрацоўнікаў — Навум Грабнёў, А.Я. Воўчак, Яўген Званароў, Яўген Дарашкевіч і Л.Г. Панамароў — атрымалі прэмію Сабалеўскага за распрацоўку і ўкараненьне вытворчасьці дэталяў спосабамі парашковай мэталюргіі. 13 лютага 1980 году Савет міністраў БССР зацьвердзіў Пастанову № 52 аб стварэньні Беларускага рэспубліканскага навукова-вытворчага аб’яднаньня парашковай мэталюргіі (БРНВАПМ) на чале з НДІПМ. У 1980 годзе 9 супрацоўнікаў Інстытуту — Алег Роман, Пётар Віцязь, Валер Гарабцоў, Ю.В. Бойка, В.А. Генкін, Валер Шэлег, В.І. Шэлегаў, Вячаслаў Капцэвіч і В.І. Кагацько — атрымалі Дзяржаўную прэмію Беларускай ССР у галіне навукі і тэхнікі за распрацоўку порыстых вырабаў з мэталічных парашкоў. У 1984 годзе запусьцілі 1-ю лінію на «Маладэчанскім заводзе парашковай металюргіі». У 1985 годзе Генадзь Карпенка, Усевалад Гольцаў, Яўген Дарашкевіч і Аляксандар Зарын атрымалі Дзяржаўную прэмію БССР за распрацоўку абсталяваньня нанясеньня пакрыцьця зь нітрыду тытану на зубны пратэз. У 1987 годзе 7 навукоўцаў — Алег Роман, Пётар Віцязь, Валер Шэлег, Вячаслаў Капцэвіч, Руслан Кусін, Аляксандар Рак і А.І. Славырэўскі. У 1991 годзе 22-х супраціўнікаў ІПМ узнагародзілі прэміяй Савету міністраў БССР за распрацоўку і ўкараненьне ў вытворчасьць вырабаў на «Маладэчанскім заводзе парашковай металюргіі» новых парашковых матэрыялаў.

У 1992 годзе ўтварылі ўправу БРНВАПМ. 8 ліпеня 1992 году Савет міністраў Беларусі ухваліў Пастанову № 418 аб утварэньні ў складзе БРНВАПМ даччынага прадпрыемства ў выглядзе Навукова-дасьледчага канструктарска-тэхналягічнага інстутуту зваркі і ахоўных пакрыцьцяў. 30 лістапада 1993 году Савет міністраў Беларусі зацьвердзіў Пастанову № 807 аб вылучэньні НДІ імпульсных працэсаў зь ІПМ. У 1993—2002 гадах кіраўніком БРНВАПМ быў Яўген Дарашкевіч. У 1997 годзе ІПМ і БРНВАПМ атрымалі Галоўную ўзнагароду Эўрапейскага аб’яднаньня парашковай мэталюргіі за распрацоўку і асваеньне вытворчасьці парашковых загатовак калектараў электрычных машынаў. 5 сакавіка 2002 году А. Лукашэнка падпісаў Дэкрэт № 7, паводле якога Інстытут парашковай мэталюргіі ўлучылі ў склад Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. 17 студзеня 2006 году Савет міністраў Беларусі ўхваліў Пастанову № 51 аб улучэньні ў склад ІПМ у якасьці адасобленых гаспадарча-разьліковых падразьдзяленьняў 2-х інстытутаў: 1) зваркі і ахоўных пакрыцьцяў, 2) імпульсных працэсаў.

Пад санкцыямі Украіны з 12 траня 2023 году.

Кіраўнікі

• Алег Роман (1972—1980)
• Пётар Віцязь (1992—1997)
• Аляксандар Ільлюшчанка (з 1997 году)

Вонкавыя спасылкі

• Дысэртацыйная рада (рас.) // Інстытут парашковай мэталюргіі, 2021 г. Праверана 7 жніўня 2021 г.
• Кантакты (рас.) // Дзяржаўнае навукова-вытворчае аб'яднаньне парашковай мэталюргіі, 2021 г. Праверана 7 жніўня 2021 г.