Куранец
| Куранец | |
| Першыя згадкі: | 1519 |
| Вобласьць: | Менская |
| Раён: | Вялейскі |
| Сельсавет: | Куранецкі |
| Тэлефонны код: | +375 1771 |
| Паштовы індэкс: | 222415 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 54°33′23″ пн. ш. 26°58′6″ у. д. / 54.55639° пн. ш. 26.96833° у. д.Каардынаты: 54°33′23″ пн. ш. 26°58′6″ у. д. / 54.55639° пн. ш. 26.96833° у. д. |
Куранец на мапе Беларусі   Куранец | |
 Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons
| |
Куране́ц — вёска ў Беларусі, на рацэ Пела. Цэнтар сельсавету Вялейскага раёну Менскай вобласьці. Насельніцтва 1137 чал. (1997). Знаходзіцца за 7 км на паўночны ўсход ад Вялейкі, за 0,2 км ад чыгуначнай станцыі Куранец; на шашы Вялейка — Докшыцы (Р29).
Куранец — даўняе места гістарычнай Ашмяншчыны (частка Віленшчыны).
Гісторыя
.jpg)
Першы пісьмовы ўспамін пра мястэчка Куранец датуецца 1519. У 1539 тут збудавалі царкву, у 1665 — касьцёл. У гэты ж час паселішча атрымала статус места.
У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Куранец апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе зрабіўся цэнтрам воласьці Вялейскага павету Віленскай губэрні. Статус паселішча панізілі да мястэчка. У XIX ст. тут праводзіліся вялікія кірмашы. Станам на 1866 у мястэчку было 208 дамоў. У пач. XX ст. існавалі валасная ўправа, 2 царквы, царкоўнапрыходзкая школа.
Згодна з Рыскай мірнай дамовй (1921) Куранец апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе зрабіўся цэнтрам гміны Вялейскага павету Віленскага ваяводзтва.
У 1939 Куранец увайшоў у БССР, дзе 15 студзеня 1940 зрабіўся цэнтрам Куранецкага раёну (з 1946 у Вялейскім раёне). 12 кастрычніка 1940 паселішча атрымала афіцыйны статус пасёлку гарадзкога тыпу. У Другую сусьветную вайну з 25 чэрвеня 1941 да 2 ліпеня 1944 Куранец знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй. 16 ліпеня 1954 статус паселішча панізілі да вёскі. Станам на 1972 тут быў 446 двароў, на 1997 — 493 двароў.
Насельніцтва
- XIX стагодзьдзе: 1866 — 1269 чал.[1]; 1887 — 1765 чал.
- XX стагодзьдзе: 1901 — 2368 чал.; 1921 — 1629 чал.[2]; 1972 — 1427 чал.; 1997 — 1137 чал.[3]
Інфраструктура
У Куранцы працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, амбуляторыя, дом культуры, бібліятэка, пошта.
Турыстычная інфармацыя
.jpg)
Выдатныя мясьціны
- Магіла ўдзельнікаў нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) і польскіх жаўнераў, палеглых ў 1919—1920
- Могілкі габрэйскія
- Царква Нараджэньня Божай Маці (1870)
Страчаная спадчына
- Касьцёл Бяззаганага Зачацьця Найсьв. Панны Марыі (1652, 1810, 1928)
Крыніцы
- ^ Kurzeniec // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IV: Kęs — Kutno. — Warszawa, 1883. S. 945.
- ^ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom VII. Część II: Ziemia Wileńska. Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka. — Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1923.
- ^ Таіса Новікава. Куранец // ЭГБ. — Мн.: 1996 Т. 3. С. 313.
Літаратура
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4: Кадэты — Ляшчэня. — 432 с. — ISBN 985-11-0041-2
- Kurzeniec // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IV: Kęs — Kutno. — Warszawa, 1883. S. 945—946.
Вонкавыя спасылкі
Куранец — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
| ||||||||