Явід
| Явід лац. Javid | |
| Avid | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Evo + Wid |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Явід» | |
Явід — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Авід, Авіда або Гавід (Áviðr, Auidus[1], Ävidus[2], Avid[3], Avidh[4], Ovid[5][6], Ovida[7][8], Havidh[9], Hævidh[10]) — імя германскага паходжаньня[11][12]. Іменная аснова еў- (аў-) (імёны ліцьвінаў Яўлад, Явіл, Явільт; германскія імёны Ewald, Avila, Evilda) паходзіць ад гоцкага aiws 'час, эпоха' або стараверхненямецкага ewi, eo 'закон'[13], а аснова -від- (імёны ліцьвінаў Відмунд, Мельвід, Торвід; германскія імёны Widmund, Melvid, Torvid) — ад гоцкага wida 'повязь, злучэньне, моцнасьць' або ад гоцкага і германскага widus 'дрэва'[14].
Адпаведнасьць імя Явід германскаму імю Ovida прызнае летувіскі лінгвіст Ёзас Юркенас(lt)[15].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Jawita[16].
У Польшчы адзначаюцца прозьвішчы Явід (Jawid) і Явідовіч (Jawidowicz)[17].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Явидъ (Наўгародзкі першы летапіс)[18]; у Немемчине чотыри чоловеки, на имя: Явид (1440—1492 гады)[19]; сведки… Богданъ Явидовичъ (1444 год)[20]; людеи… Болка Явидовича (19 сьнежня 1522 году)[21]; землю пустовъскую в Городеньскомъ повете Явидовщину (28 ліпеня 1525 году)[22]; Роман Явидовичъ… Юрии Явидовичъ (1528 год)[23]; у Пеняньскомъ повете… служъбы людеи… а Юрка Явидовича (каля 20 чэрвеня 1530 году)[24]; Ян Явидович (1537—1538 гады)[25]; подданый господарьский Одельщанинъ на имя Гринъ Явидовичъ (11 лістапада 1540 году)[26]; Jawida (1671—1681 гады)[27]; Franciszek Jawid pleban simnienski (1782 год)[28]; Anna Iawid (1886 год)[29].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Явід — наўгародзкі ваявода, які ўпамінаецца ў 1245 годзе
- Раман і Юры Явідавічы — радунскія баяры, якія ўпамінаюцца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
Явіды — літоўскі шляхецкі род[30].
Авэйдэ (Awejde) і Явідовіч (Jawidowicz) — прозьвішчы, зафіксаваныя ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў[31].
У 1525 годзе ўпаміналася пустаўшчына Явідаўшчына (Явидовщина) Гарадзенскага павету[32].
На гістарычнай Ашмяншчыне існуе вёска Явідаўшчына.
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Sveriges medeltida personnamn. Hft. 2. — Uppsala, 1973. S. 204.
- ^ Sveriges medeltida personnamn — förnamnsregister Abbe-Øxvidh, Institutet för språk och folkminnen
- ^ Kjöllerström P. A. Svensk namnbok. Dopnamn, ättenamn, ortnamn. — Ulricehamn, 1895. S. 20.
- ^ Lundgren M. F. Personnamn från medeltiden // Svenska landsmål och svenskt folkliv. Hft. 45, 1892. S. 20.
- ^ Reichert H. Lexikon der altgermanischen Namen. I. — Wien, 1987. S. 539.
- ^ Khallieva Boiché O. Imja et Name, Aux sources de l'anthropnymie germanique, anglo-saxonne et slave. — Presses de l’université Paris-Sorbonne, 2015. P. 363.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 217.
- ^ Anhang 3 Wörterbuch der gotischen Namen // Köbler G. Gotisches Wörterbuch. — Leiden — Köln, 1989.
- ^ Sveriges medeltida personnamn. Hft. 12. — Uppsala, 1997. S. 176.
- ^ Sveriges medeltida personnamn. Hft. 14. — Stockholm, 2004. S. 548.
- ^ Pesch D. Nordische Vornamen: Vornamen aus dem Norden dieser Welt. — Norderstedt, 2009. S. 9.
- ^ Peterson L. Nordiskt runnamnslexikon. — Uppsala, 2007. S. 38.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 86.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Юркенас, Ю. Основы балтийской и славянской антропонимики. — Вильнюс, 2003. С. 77.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 9, 38.
- ^ Naruszewicz-Duchlińska A. Surnames of Lithuanian origins in Polish anthroponomy // Preservation of Cultural Heritage and Strengthening of Regional Identity. — Klaipėda, 2008. S. 84—88.
- ^ ПСРЛ. Т. 3. — СПб., 1841. С. 54.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 27.
- ^ Акты, относящиеся к истории Южной и Западной России, собранные и изданные Археографической комиссией. Т. 1. — СПб., 1863. С. 16.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 185.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 399.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 90.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 7 (1506—1539). — Vilnius, 2011. P. 522.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 179, 372.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. — Вильна, 1887. С. 211—212.
- ^ Zinkevičius Z. Lietuvių antroponimika: Vilniaus lietuvių asmenvardžiai XVII a. pradžioje. — Vilnius, 1977. P. 148.
- ^ Walkowiak J. Współczesne nazwiska Polaków o możliwej genezie litewskiej nieobecne w LPŽ, poświadczone w kartotece antroponimicznej LKI // Onomastica (Wrocław). T. 64, 2020. S. 216.
- ^ Anna Iawid (Анна Явид), Старые памятники в Слуцке
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Я, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Professor Jerzy Wisniewski, List of the XIXth century Suvalki region family names, Suwalki Genealogical Society
- ^ Описание документов и бумаг, хранящихся в Московском архиве Министерства юстиции. Кн. 21. — М., 1915. С. 298.