Алімпік Марсэль

	Алімпік Марсэль
Поўная назва	Olympique de Marseille
Заснаваны	1899
Горад	Марсэль, Францыя
Стадыён	Вэлядром; Умяшчальнасьць: 67 394
Прэзыдэнт	Паблё Лянгорыя[d]
Кіраўнік	Фрэнк Макорт[d]
Галоўны трэнэр	Рабэрта Дэ Дзэрбі[d];
Чэмпіянат	Ліга 1
· 2023—2024	8 месца
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы; Афіцыйны сайт

«Алімпік» (па-француску: Olympique) — францускі футбольны клюб з гораду Марсэлю. Заснаваны ў 1899 годзе. 9-разовы чэмпіён Францыі і 10-разовы ўладальнік Кубка Францыі. Клюб большую частку сваёй гісторыі правёў у найвышэйшай лізе францускага чэмпіянату. У 1993 годзе клюб стаў першым і адзіным францускім клюбам, які перамагаў у Лізе чэмпіёнаў УЭФА. У 1994 годзе «Марсэль» былі паніжаны ў клясе з-за скандалу з дагаварнымі матчамі, у клюбу адабралі чэмпіёнскі тытул, але ён усё ж такі застаўся пераможцам Лігі чэмпіёнаў УЭФА. У 2010 годзе «Марсэль» стаў чэмпіёнам Францыі зноў пад кіраўніцтвам былога капітана клюбу Дыд’е Дэшама.

Хатні стадыён «Марсэлю» «Стад Вэлядром» мае ўмяшчальнасьць у 67 394 чалавекі, ён разьмешчаны ў паўднёвай частцы гораду. На гэтым стадыёне «Марсэль» гуляе з 1937 году^[2]. «Стад Вэлядром» славіцца сваёй ажыўленай атмасфэрай. У клюбу маецца вялікая колькасьць заўзятараў, то бок клюб рэгулярна мае ў сярэднім самы высокі паказчык наведвальнасьці матчаў. Гэтак сярэдняя наведвальнасьць хатніх матчаў «Марсэлю» за сэзон 2008—2009 гадоў склала 52 276 чалавек, што было самым высокім паказчыкам у Лізе 1^[3].

«Марсэль» традыцыйна гуляў у белых кашулях і шортах зь сінімі шкарпэткамі да 1986 году. З 1986 году «Марсэль» гуляў зь белымі футболкамі, белымі шортамі й белымі шкарпэткамі, а сіні колер стаў больш сьвятлейшым за кошт маркетынгу Adidas. Цяперашняя эмблема клюбу была прынята ў 2004 годзе. Дэвіз клюбу гучыць як «Проста да мэты» (франц. Droit Au But), над эмблемай маецца залатая зорка, якая зьяўляецца сымбалем перамогі клюбу ў Лізе чэмпіёнаў. У 1997 годзе «Марсэль» быў набыты француска-швайцарскім бізнэсоўцам Рабэрам Люі-Дрэйфу.

Гісторыя

Афіцыйна, спартовы клюб «Алімпік Марсэль» быў заснаваны ў 1899 годзе Рэнэ Дзюфарэ дэ Манміралем, францускім спартовым дзеячам. Клюб утварыўся шляхам зьліцьця двух спартовых таварыстваў — «Футбольны клюб Марсэлю», ад якога быў атрыманы ў спадчыну дэвіз «Проста да мэты» (франц. «Droit Au But»), і фэхтавальнага клюбу «Меч» (франц. «L'Epee»). Статут таварыства быў прыняты на пазачарговым агульным сходзе ў жніўні 1899 году і афіцыйна зарэгістраваны прэфэктурай Марсэлю 12 сьнежня 1900 году. Аднак, на думку Андрэ Гаскара, які быў гульцом, трэнэрам каманды, і старанна вывучаў ейную гісторыю, спартовы клюб «Алімпік Марсэль» паўстаў яшчэ ў 1892 годзе.

Першапачаткова, галоўнай камандай грамадзтва лічылася каманда па рэгбі. Футбольная каманда была арганізавана толькі ў 1902 годзе. Дзякуючы лепшай арганізацыі і мацнейшаму фінансаваму становішчу футбольная каманда таварыства «Алімпік», якая гуляла на стадыёне «Ювон» (франц. Stade de Huveaune), хутка стала лідэрам футболу ў горадзе. У 1903 годзе «Алімпік» стаў пераможцам першага чэмпіянату ўзьбярэжжа (франц. Championnat du Littoral). У гэтым турніры спаборнічалі каманды з Марсэлю і ягоных прадмесьцяў. Акрамя таго, клюб упершыню прыняў удзел у чэмпіянаце Францыі.

У 1904, 1907 і 1908 гадох «Алімпік» спыняўся ў кроку ад фіналу чэмпіянату Францыі, саступаючы ў паўфінале, аднак каманда дамінавала на лякальным узроўні, 6 разоў запар з 1903 па 1908 гады клюб дамагаўся перамогаў у чэмпіянаце ўзьбярэжжа. Але з 1909 па 1914 гады гэннае першынство скаралася іншаму марсэльскаму клюбу «Стад Эльвэтык» (франц. Stade helvétique de Marseille). Акрамя таго «Эльвэтык» за гэты час нават тройчы станавіўся чэмпіёнам Францыі.

Першая сусьветная вайна амаль спыніла спартовае жыцьцё Францыі. Не зважаючы на гэта, менавіта ў гэты час зьявілася новае спаборніцтва — Кубак Францыі. У дэбютным матчы гэтага турніру «Алімпік» перамог супернікаў — клюб «Эркюль Манака» (франц. Herculis de Monaco) зь лікам 7:0. У першым пасьляваенным чэмпіянаце Францыі ў 1919 годзе каманда з Марсэлю дайшла да фіналу, дзе трывала паразу ад «Гаўру» зь лікам 1:4. Гэта было першае буйное дасягненьне клюбу ў спаборніцтвах нацыянальнага ўзроўню.

У 1920-я гады «Алімпік» стаўся клюбам нацыянальнага ўзроўню. Марыно Даляпарта, які стаў прэзыдэнтам клюбу ў 1921 годзе, стаў праводзіць палітыку куплі зорных футбалістаў, паўтараючы палітыку іншага клюбу з поўдня Францыі, які быў прызнаным лідэрам францускага футболу тых часоў — «Сэт». Перад сэзонам 1923—1924 гадоў у Парыжы былі выкуплены два гульцы — Эдуар Кру і Жан Бае, які забіў 2 галы ў гістарычным матчы 1921 году паміж зборнымі Францыі і Ангельшчыны. Акрамя Бае, у складзе каманды ў 1920-я гады выступаў яшчэ некаторы шэраг гульцоў зборнай краіны, як то Жуль Дэвакез і Жазэф Альказар.

«Алімпік» дамогся перамогі ў Кубку Францыі ў 1924 годзе, дзе ў фінальным матчы перамог клюб «Сэт» зь лікам 3:2. У 1927 і 1928 гадох клюб таксама атрымліваў перамогу ў гэтым спаборніцтве. «Алімпік» стаў першым уладальнікам гэтага трафэю з правінцыі, бо да 1924 году пераможцамі Кубка станавіліся толькі парыскія клюбы. Акрамя таго, менавіта футбалісты «Алімпіка» сталі тымі, хто ўпершыню атрымалі кубак з рук прэзыдэнта Францыі. Клюб у гэты час сташ несумнёўным лідэрам футболу свайго рэгіёну, двойчы перамагаючы ў чэмпіянаце Паўднёва-Ўсходняй Францыі (франц. Ligue du Sud-Est de football), а ў 1929 годзе стаўшы пераможцам чэмпіянату Францыі.

У пачатку 1930-х гадоў «Алімпік», як адзін з наймацнейшых клюбаў паўднёва-ўсходняй Францыі, лёгка дамогся права далучыцца да створанаму аб’яднаньню прафэсійных футбольных клюбаў. «Алімпік» атрымаў статус прафэсійнага клюбу і стаўся ўдзельнікам першага чэмпіянату Францыі сярод прафэсійных футбольных камандаў.

Дасягненьні

Чэмпіён Францыі: 9
- 1937, 1948, 1971, 1989, 1990, 1991, 1992, 2010
Уладальнікі Кубка Францыі: 10
- 1924, 1926, 1927, 1935, 1938, 1943, 1969, 1972, 1976, 1989
Уладальнікі Кубка Францускай лігі: 2
- 2010, 2011
Уладальнікі Супэркубка Францыі: 3
- 1971, 2010, 2011
Пераможцы Лігі чэмпіёнаў: 1
- 1993
Уладальнікі Кубка Інтэртота: 1
- 1997

Склад

Актуальны на 19 верасьня 2024 году

№	Пазыцыя	Імя	Год нараджэньня
1	Бр	Хэроніма Рульлі	1992
3	Аб	Квэнтэн Мэрлен	2002
5	Аб	Леанарда Балердзі (капітан)	1999
6	Аб	Улісэс Гарсія	1996
7	ПА	Валентын Карбоні (ар. Інтэр)	2005
8	Нап	Ніл Мапэ (ар. Эвэртан)	1996
9	Нап	Эль Ваі	2003
10	Нап	Мэйсан Грынўуд	2001
11	ПА	Амін Гарыт	1997
12	Бр	Джэфры дэ Лянге	1998
13	Аб	Дэрэк Карнэліюс	1997
14	Нап	Фарыс Мумбаньня	2000
17	Нап	Джонатан Роў (ар. Норыдж Сіці)	2003
18	Аб	Бамо Мэйтэ	2001
19	ПА	Жафрэ Кандагбія	1993
20	Аб	Ліліян Бразье (ар. Брэст)	1999

№	Пазыцыя	Імя	Год нараджэньня
21	ПА	Валентэн Ранж’е	1994
22	Нап	Энзо Стэрналь	2007
23	ПА	П’ер Гёйб’ерг (ар. Тотэнгэм)	1995
24	Нап	Франсуа-Рэжыс Мюэ	2004
25	ПА	Адрыян Раб’ё	1995
29	Аб	Поль Ліроля	1997
34	ПА	Біляль Надыр	2003
36	Бр	Рубэн Блянка	1995
37	Аб	Эмран Согла	2005
44	Нап	Луіс Энрыке	2001
47	ПА	Гаэль Ляфон	2006
48	Нап	Кейлен Абдала	2006
51	ПА	Ісмаэль Канэ	2002
62	Аб	Мікаэль Мурыльлё	1996
99	Аб	Шансэль Мбэмба	1994