Ветрына

	Ветрына; лац. Vietryna
	; Вуліца мястэчка
Герб Ветрына
Дата заснаваньня:	XV стагодзьдзе
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Полацкі
Сельсавет:	Ветрынскі
Плошча:	5,22 км²;
Вышыня:	151 м н. у. м.
Насельніцтва:	2077 чал. (2018)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 214
Паштовы індэкс:	211434
СААТА:	2238817906
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	55°24′42″ пн. ш. 28°28′30″ у. д. / 55.41167° пн. ш. 28.475° у. д.Каардынаты: 55°24′42″ пн. ш. 28°28′30″ у. д. / 55.41167° пн. ш. 28.475° у. д.
	Ветрына на мапе Беларусі ± Ветрына
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Ве́трына^[3] — мястэчка ў Беларусі, на беразе возера Сердава. Цэнтар сельсавету Полацкага раёну Віцебскай вобласьці. Насельніцтва на 2018 год — 2077 чалавек^[2]. Знаходзіцца за 22 на паўднёвы захад ад Полацку; на аўтамабільнай дарозе Віцебск — Вільня, чыгуначная станцыя на лініі Полацак — Маладэчна.

Ветрына — мястэчка гістарычнай Полаччыны.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Упершыню Ветрына ўпамінаецца ў сярэдзіне XVI стагодзьдзя як мястэчка ў складзе Полацкага ваяводзтва.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Ветрына апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе стала цэнтрам воласьці Лепельскага павету. У пачатку XX ст. Ветрынская воласьць налічвала 93 вёскі і 74 фальваркі.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Ветрына занялі войскі Нямецкай імпэрыі^[4].

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Ветрына абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яно ўвайшло ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 годзе Ветрына вярнулі ў склад БССР, дзе яно стала цэнтрам райну (з 1931 году ў Полацкім раёне). У Другую сусьветную вайну з 11 ліпеня 1941 да 29 чэрвеня 1944 году мястэчка знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху. 21 студзеня 1958 году Ветрына атрымала афіцыйны статус гарадзкога пасёлку^[5].

11 ліпеня 2004 году ў Ветрына ўрачыста кансэкравалі (асьвяцілі) новы касьцёл пад тытулам блаславёнага Юрыя Матулевіча^[6]. 9 сьнежня 2004 году афіцыйна зацьвердзілі герб мястэчка: «у блакітным полі гішпанскай тарчы залаты млын»^[7].

Насельніцтва

Дэмаграфія

XIX стагодзьдзе: 1893 год — 149 чал.^[8]
XX стагодзьдзе: 1993 год — 2,2 тыс. чал.^[9]; 1995 год — 3,5 тыс. чал.^[10]; 1999 год — 3031 чал.
XXI стагодзьдзе: 2006 год — 2,7 тыс. чал.; 2008 год — 2,6 тыс. чал.; 1 студзеня 2009 году — 2,5 тыс. чал.; 2009 год — 2725 чал.^[11] (перапіс); 2016 год — 2220 чал.^[12]; 2017 год — 2134 чал.^[13]; 2018 год — 2077 чал.^[2]

Інфраструктура

У Ветрыне працуюць прафэсійна-тэхнічная вучэльня мэханізацыі сельскай гаспадаркі, сярэдняя школа і школа мастацтваў, дашкольная ўстанова, лякарня, дом культуры, 2 бібліятэкі.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

Каля Ветрына захавалася гарадзішча Глінскі замак, за возерам Гарадзёнак — старажытныя курганы.

Таксама каля мястэчка знаходзяцца вайсковыя абарончыя ўмацаваньні (доты).

Страчаная спадчына

Сынагога
Царква Прачыстай Багародзіцы (1811, зьнішчаная па 1911)
Царква Сьвятога Міхала Арханёла (1728, зруйнаваная па 1924)

Крыніцы

^ http://analytics.nca.by/res/docs/Ветрино_2012-2019.pdf
^ ^а ^б ^в Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7. (pdf) С. 365
^ Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4 т. Т. 4. — Мінск, 2018. С. 19.
^ Указ Президиума Верховного Совета БССР от 21 января 1958 г. «О преобразовании деревни Ветрино Ветринского района Витебской области в городской поселок»
^ Кансэкрацыя святыні ў Ветрына, Catholic.by
^ Указ Президента Республики Беларусь №60 «Об учреждении официальных геральдических символов административно-территориальных единиц Витебской области»
^ Słownik geograficzny... T. XIII. — Warszawa, 1893. S. 430.
^ ЭГБ. — Мн.: 1994 Т. 2. С. 257.
^ БЭ. — Мн.: 1997 Т. 4. С. 131.
^ Перепись населения — 2009. Витебская область (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
^ Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
^ Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым. — 480 с. — ISBN 985-11-0090-0
Жарнасек І. Святло вечнага агеньчыка // Ave Maria. № 3 (131), 2006 г.
Задарожная І. «Не спі, абудзіся…» // Ave Maria. № 3 (143), 2007 г.
Пукшанскі А. Кожнай бы вёсцы свайго Карасёва… // Звязда. 13 сакавіка 2007. С. 3.
Самахвалаў Д. Апісанне феадальнага маёнтка Ветрына XVI ст. на Полаччыне // Лаппо И. Полоцкая ревизия 1552 года. — М., 1905. С. 138—139.
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1994. — Т. 2: Беліцк — Гімн. — 537 с. — ISBN 5-85700-142-0
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIII: Warmbrun — Worowo. — Warszawa, 1893.

Вонкавыя спасылкі

[_edf7cab29884af2b-1] ttp://analytics.nca.by/res/docs/Ветрино_2012-2019.pdf

[belstat2018-2] а ^б ^в Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь

[3] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7. (pdf) С. 365

[VHAB-19-4] Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4 т. Т. 4. — Мінск, 2018. С. 19.

[5] Указ Президиума Верховного Совета БССР от 21 января 1958 г. «О преобразовании деревни Ветрино Ветринского района Витебской области в городской поселок»

[6] Кансэкрацыя святыні ў Ветрына, Catholic.by

[7] Указ Президента Республики Беларусь №60 «Об учреждении официальных геральдических символов административно-территориальных единиц Витебской области»

[8] Słownik geograficzny... T. XIII. — Warszawa, 1893. S. 430.

[9] ЭГБ. — Мн.: 1994 Т. 2. С. 257.

[10] БЭ. — Мн.: 1997 Т. 4. С. 131.

[belstat-11] Перепись населения — 2009. Витебская область (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь

[belstat2016-12] Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь

[belstat2017-13] Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]