Рымша
| Рымша лац. Rymša | |
| Rymsza | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Rim + суфікс з элемэнтам -ш- (-sch-) |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Рымуш, Рымаш |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Рымша» | |
Рымша (Рымуш, Рымаш) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Рым (Rim) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -рым- (імёны ліцьвінаў Рымель, Рыман, Рымунд; германскія імёны Riemel, Rimann, Rimund) паходзіць ад гоцкага rimis 'спакой, стрыманасьць, непарухлівасьць'[2].
Германскае паходжаньне імя Рымша сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[3].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Rymsza[4].
Імя Рымш адзначалася ў Прусіі (ваколіцы Мэмэлю): Jan Rymsch Kruger (1511—1520 гады)[5]. Апроч таго, у Прусіі бытавала прозьвішча Rimmasch (Riemasch)[6][7].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Holechno Rymszycz (1473, 1483, 1486, 1490 і 23 красавіка 1501 году)[8]; homines seu kmetones… quintum Julianum Rymoshovyczh et sextum Petrum Rymoshovycz (25 чэрвеня 1500 году)[9]; людеи наших шести служебъ, на имя… а Станка, а Римша, а Михна Еиковичовъ (25 ліпеня 1503 году)[10]; покупил люди и земли, и сеножати, в бояр и въ людей нашихъ… в Леся Рушъкевича и в брата его Римъша Павловича (24 чэрвеня 1508 году)[11]; Олехно Рымъшичъ[12], Юреи Римъшычъ[13], Петръ Римушевичъ[14], Миколаи Рымшевичъ[15], вдова Римъшовая[16], Янъ Римъшевичъ[17] (1528 год); людеи наших которыи к именю своему, к Икажну… Римиша (1537 год)[18]; sioło Kirdeykowskie… Woytko Rymoszewicz (4 сьнежня 1554 году)[19]; Rymussewicz (1564—1569 гады)[20]; Янъ Рымашевичъ (1565 год)[21]; поборцовъ… у Менскомъ повете — Давыдъ Есманъ а Ярошъ Римъша (6 студзеня 1567 году)[22]; Ярошъ Рымша (1567 год)[23]; Rymsza (1750 год)[24]; Antonij Rymsza (1798 год)[25].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Рымша Паўлавіч — зямянін Віленскага павету, які ўпамінаецца ў 1506 годзе
- Алехна Рымшыч — наваградзкі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Юры Рымшыч — майшагольскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Пётар Рымушавіч — баярын Ковенскага павету, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Мікалай Рымшавіч — эйрагольскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Ян Рымшавіч — крожаўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Ян Рымашавіч — ракаўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1565 году
- Андрэй Рымша (да 1550 — па 1595 або 1599) — паэт-панэгірыст, адзін з асноўных прадстаўнікоў старажытнай беларускай паэзіі другой паловы XVI — пачатку XVII стагодзьдзяў
Рымшы і Рымшэвічы — літоўскія шляхецкія роды[26].
Рымашэвічы (Rymaszewicz) — літоўскі шляхецкі род[27].
Рымша (Rymsza) — прозьвішча, зафіксаванае ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў[28].
На 1905 год існаваў засьценак Рымшышкі ў Гарадоцкай воласьці[29].
На 1909 год існавалі вёска і маёнтак з назвай Рымшаўка ў Рэчыцкім павеце Менскай губэрні[30].
На гістарычнай Ашмяншчыне існуе вёска Рымшыненты. Назву Рымашы маюць вёскі на гістарычных Браслаўшчыне і Случчыне.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1273.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 3, 1964. P. 162.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 208.
- ^ Rowell S. C. Aspects of settlement in the Klaipėda District (Memelland) in the late fifteenth and early-sixteenth centuries // Acta historica universitatis Klaipedensis. T. 11, 2005. P. 30.
- ^ RIMMASCH, Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)
- ^ RIEMASCH, Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 331, 391, 414, 431, 567.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 555.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 379.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 261—262.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 63.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 72.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 82.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 162.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 164.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 170.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 21 (1536—1537). — Vilnius, 2019. P. 58.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 96.
- ^ Ragauskaitė A. XVI a. II pusės Kauno miestiečių lietuviškos kilmės asmenvardžiai // Acta Linguistica Lithuanica. Nr 41 (1999). P. 151.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 240.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1—2, ч. 3, т. 1. — Юрьев, 1914. С. 418.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1220.
- ^ Гурская Ю., Вайткявичус В. Балтийское наследие в Восточной Беларуси: новые исторические и лингвистические данные об Обольцах // Acta Baltico-Slavica. Nr. 32 (2008). С. 19.
- ^ Гурская Ю., Вайткявичус В. Балтийское наследие в Восточной Беларуси: новые исторические и лингвистические данные об Обольцах // Acta Baltico-Slavica. Nr. 32 (2008). С. 21.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Р, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 10. — Warszawa, 1938. S. 336.
- ^ Professor Jerzy Wisniewski, List of the XIXth century Suvalki region family names, Suwalki Genealogical Society
- ^ Виленская губерния: полный список населенных мест со статистическими данными о каждом поселении. — Вильна, 1905. С. 99.
- ^ Список населенных мест Минской губернии. — Минск, 1909. С. 176.