Рымтаўт
| Рымтаўт лац. Rymtaŭt | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Rim + Taut Rindr + Walt |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Рымталт, Рынтаўт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Рымтаўт» | |
Рымтаўт (Рымталт), Рынтаўт — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае германскую (перадусім усходнегерманскую) этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, іменная аснова -рым- (імёны ліцьвінаў Рымель, Рыман, Рымунд; германскія імёны Riemel, Rimann, Rimund) паходзіць ад гоцкага rimis 'спакой, стрыманасьць, непарухлівасьць'[1], а аснова -тэўд- (-дэўт-, -тыд-) (імёны ліцьвінаў Таўтвід, Таўтывіл, Таўтгерд; германскія імёны Teutwidis, Theudowills, Teutgerdis) — ад þiuda[2], германскага þeudo[3] theuda 'род, народ'[4]. Такім парадкам, імя Рымтаўт азначае «непарушны род»[5]. Апроч таго, адзначалася старажытнае германскае імя Rindolt (Rind-olt)[6].
Адпаведнасьць імя Рынтаўт германскаму імю Rindolt сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[7].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: domino Hostheyko Rymtholthovycz (28 верасьня 1449 году)[8]; бояринъ господарьский Станко Римтовтовичь (29 чэрвеня 1510 году)[9]; Миколай Римтовтовичь (каля 1516 году)[10]; Воитко Рымътовътовичъ (1528 год)[11]; дядькевичу того Станка Петьку Римтoвтовичу (27 лістапада 1539 году)[12]; Воитех Римтовтович (30 ліпеня 1545 году)[13]; Матей Войтюлевичъ Рымътовтовичъ (1567 год)[14]; Anastazja Ryntowtt (1809 год)[15][a].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Гасьцейка Рымтольтавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1449 годзе
- Станька Рымтаўтавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1510 годзе
- Мікалай Рымтаўтавіч — радунскі баярын, які ўпамінаецца ў 1516 годзе
- Войтка Рымтаўтавіч — радунскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
Рынтаўты або Рымтаўты (Ryntowt, Rymtowt) гербу Месяц дагары і страла дарта — літоўскі шляхецкі род зь Вільні і Лідзкага павету[19].
Рымтаўты або Рынтаўты (Rymtowt, Ryntowt) — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Сьвянцянаў[20].
Рынтаўты (Ryntowt) гербу Пабог — літоўскі шляхецкі род[21].
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Заўвагі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 209.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 34.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 25.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1278.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 103.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 221.
- ^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 55.
- ^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 349.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 90.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. — Вильна, 1887. С. 54.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 86.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 786.
- ^ Dziewieniszki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Simek R. Dictionary of Northern Mythology. — Cambridge, 1993)
- ^ Rindr, Nordic Names
- ^ Акты Литовско-Русского государства. Вып. 1. ― М., 1899. С. 57.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 177, 743.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 172.
- ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 299.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)