Камень (Віцебская вобласьць)

	Камень; лац. Kamień
	; Вуліца да гарадзішча
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Лепельскі
Сельсавет:	Каменскі
Насельніцтва:	425 чал. (1997)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2132
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	55°0′50″ пн. ш. 28°53′7″ у. д. / 55.01389° пн. ш. 28.88528° у. д.Каардынаты: 55°0′50″ пн. ш. 28°53′7″ у. д. / 55.01389° пн. ш. 28.88528° у. д.
	Камень на мапе Беларусі ± Камень
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Камень.

Ка́мень^[1] — вёска ў Беларусі, на беразе Каменскага возера. Цэнтар сельсавету Лепельскага раёну Віцебскай вобласьці. Насельніцтва на 1997 год — 425 чалавек. Знаходзіцца за 20 км на паўночны ўсход ад места і чыгуначнай станцыі Лепеля; на аўтамабільнай дарозе Лепель — Віцебск.

Камень — даўняе мястэчка гістарычнай Полаччыны. Да нашага часу тут захавалася старажытнае гарадзішча. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаліся касьцёл Сьвятога Казімера і сядзіба Пакашаў, помнікі архітэктуры XVIII стагодзьдзя.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Упершыню Камень упамінаецца ў XVII ст., калі мястэчка знаходзілася ў валоданьні князёў Друцкіх-Сакалінскіх і ўваходзіла ў склад Полацкага ваяводзтва. У 1631 годзе Крыштап Друцкі-Сакалінскі, кашталян полацкі, фундаваў у Камені царкву. У XVIII ст. мястэчка перайшло да роду Пакашаў.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Камень апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Лепельскім павеце Віцебскай губэрні. У 1796 годзе тут збудавалі касьцёл, у 1868 годзе — царкву. На 1882 год у Камені было 96 двароў, дзеялі царква і каталіцкая капліца, працавалі расейская народная вучэльня і паштовая станцыя.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Камень занялі войскі Нямецкай імпэрыі^[2].

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Камень абвяшчаўся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР.

20 жніўня 1924 году Камень вярнулі БССР, дзе ён стаў цэнтрам сельсавету Лепельскага раёну. На 1997 год у вёсцы было 123 двары. У 2000-я гады Камень атрымаў афіцыйны статус «аграгарадку».

Старыя здымкі і графіка Каменю
Сядзіба Пакашаў. А. Адам, 1812 г.
Сядзіба Пакашаў. А. Адам, 21.07.1812 г.
Праект царквы-мураўёўкі, 1863 г.
Царква-мураўёўка, да 1918 г.

Насельніцтва

Дэмаграфія

XIX стагодзьдзе: 1882 год — 781 чал., зь іх 138 хрысьціянаў і 643 юдэі^[3].
XX стагодзьдзе: 1997 год — 425 чал.^[4]

Інфраструктура

У Камені працуюць сярэдняя школа, лякарня, амбуляторыя, дом культуры, бібліятэка, пошта.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

Гарадзішча
Гаспадарчая пабудова (XIX ст.)
Могілкі юдэйскія

Страчаная спадчына

Капліца (XIX ст.)
Касьцёл Сьвятога Казімера (1796)
Сынагога
Сядзіба Пакашаў (XVIII ст.)
Царква Сьвятога Юрыя (1868; мураўёўка)

Галерэя

Краявіды Каменю
Гарадзішча
Гаспадарчая пабудова
Гаспадарчая пабудова, фрагмэнт
Юдэйскія могілкі

Крыніцы

^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7. (pdf)
^ Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4 т. Т. 4. — Мінск, 2018. С. 19.
^ Słownik geograficzny... T. III. — Warszawa, 1882. S. 735.
^ БЭ. — Мн.: 1998 Т. 7. С. 519.

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 7: Застаўка — Кантата. — 604 с. — ISBN 985-11-0130-3
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom III: Haag — Kępy. — Warszawa, 1882.

Вонкавыя спасылкі

Камень , Radzima.org

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7. (pdf)

[VHAB-19-2] Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4 т. Т. 4. — Мінск, 2018. С. 19.

[3] Słownik geograficzny... T. III. — Warszawa, 1882. S. 735.

[4] БЭ. — Мн.: 1998 Т. 7. С. 519.

[1]

[2]

[3]

[4]

Камень лац. Kamień
Вуліца да гарадзішча
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Лепельскі
Сельсавет:	Каменскі
Насельніцтва:	425 чал. (1997)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2132
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	55°0′50″ пн. ш. 28°53′7″ у. д. / 55.01389° пн. ш. 28.88528° у. д. / 55.01389; 28.88528Каардынаты: 55°0′50″ пн. ш. 28°53′7″ у. д. / 55.01389° пн. ш. 28.88528° у. д. / 55.01389; 28.88528
Камень на мапе Беларусі ± Камень Камень
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы