Перайсьці да зьместу

Нобэлеўская прэмія міру

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі

Но́бэлеўская прэ́мія мі́ру — адна зь пяці прэміяў, якія ўручаюцца штогод Нарвэскім Нобэлеўскім камітэтам у Осьлё «за ўмацаваньне братэрства між народамі, за скасаваньне або зьмяншэньне колькасьці дзейных войскаў, а таксама за правядзеньне і прамоцыю мірных кангрэсаў».

Патрабаваньні ўставу камітэту

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Намінаваць на прэмію могуць:

Сьпіс ляўрэатаў Нобэлеўскай прэміі міру

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Ляўрэаты 1901—1910 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
1901   Жан Анры Дзюнан / Фрэдэрык Пасі   Швайцарыя / Францыя
1902   Элі Дзюкамэн / Шарль Альбэр Гоба   Швайцарыя
1903   Ўільям Рандал Крымэр   Вялікабрытанія
1904   Інстытут міжнароднага права   Бэльгія
1905   Бэрта фон Зутнэр   Аўстра-Вугоршчына
1906   Тэадор Рузвэлт   ЗША
1907   Эрнэста Тэадора Манэта / Люі Рэно   Італія / Францыя
1908   Кляс Понтус Арнальдсан / Фрэдрык Баер   Швэцыя / Данія
1909   Агюст Бэернарт / Поль Анры Бэнжамэн д’Этурнэль дэ Канстан   Бэльгія / Францыя
1910   Міжнароднае бюро міру   Швайцарыя
Ляўрэаты 1911—1920 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
1911   Тобіяс Асэр / Альфрэд Фрыд   Нідэрлянды / Аўстрыя
1912   Эліў Рут   ЗША
1913   Анры Ляфантэн   Бэльгія
1914   не прысуджалася
1915  
1916  
1917   Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа   Швайцарыя
1918   не прысуджалася
1919   Ўудра Ўілсан   ЗША
1920   Леон Буржуа   Францыя
Ляўрэаты 1921—1930 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
1921   Яльмар Брантынг / Крыстыян Лянге   Швэцыя / Нарвэгія
1922   Фрыцьёф Нансэн   Нарвэгія
1923   не прысуджалася
1924  
1925   Остын Чэмбэрлэн / Чарлз Гейтс Даўэс   Вялікабрытанія / ЗША
1926   Арыстыд Брыян / Густаў Штрэзэман   Францыя / Нямеччына
1927   Фэрдынанд Бюісон / Людвіг Квідэ   Францыя / Нямеччына
1928   не прысуджалася
1929   Фрэнк Білінгс Кэлаг   ЗША
1930   Натан Сёдэрблюм   Швэцыя
Ляўрэаты 1931—1940 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
1931   Джэйн Адамз / Нікалас Мюрэй Батлер   ЗША
1932   не прысуджалася
1933   Ральф Норман Энджэл   Вялікабрытанія
1934   Артур Гэндэрсан   Вялікабрытанія
1935   Карл фон Асецкі   Нямеччына
1936   Карляс Саавэдра Лямас   Аргентына
1937   Робэрт Сэсыл   Вялікабрытанія
1938   Нансэнаўская міжнародная арганізацыя па справах бежанцаў   Швайцарыя
1939   не прысуджалася
1940  
Ляўрэаты 1941—1950 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
1941   не прысуджалася
1942  
1943  
1944   Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа   Швайцарыя
1945   Кордэл Гал   ЗША
1946   Эмілі Грын Болч / Джон Рэлей Мот   ЗША
1947   Савет Сябраў на службе грамадзтву / Амэрыканскі камітэт Сябраў на службе грамадзтву   Вялікабрытанія / ЗША
1948   не прысуджалася
1949   Джон Бойд Ор   Вялікабрытанія
1950   Ральф Банч   ЗША
Ляўрэаты 1951—1960 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
1951   Леон Жуо   Францыя
1952   Альбэрт Швайцэр   Францыя
1953   Джордж Маршал   ЗША
1954   Упраўленьне Вярхоўнага камісара Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў па справах уцекачоў   Швайцарыя
1955   не прысуджалася
1956  
1957   Лэстэр Боўлз Пірсан   Канада
1958   Жорж Пір   Бэльгія
1959   Філіп Ноэль-Бэйкер   Вялікабрытанія
1960   Альбэрт Лутулі   ПАР
Ляўрэаты 1961—1970 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
1961   Даг Гамаршэльд   Швэцыя
1962   Лайнус Карл Полінг   ЗША
1963   Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа / Міжнародная фэдэрацыя таварыстваў Чырвонага Крыжа і Чырвонага Паўмесяца   Швайцарыя
1964   Мартын Лютэр Кінг   ЗША
1965   Дзіцячы фонд ААН   ААН
1966   не прысуджалася
1967  
1968   Рэнэ Касэн   Францыя
1969   Міжнародная арганізацыя працы   ААН
1970   Норман Эрнэст Барлоўг   ЗША
Ляўрэаты 1971—1980 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
1971   Вілі Брант   Нямеччына
1972   не прысуджалася
1973   Генры Кісынджэр / Ле Дык Тхо   ЗША / Паўночны Віетнам
1974   Шон Макбрайд / Эйсаку Сато   Ірляндыя / Японія
1975   Андрэй Сахараў   СССР
1976   Бэці Ўільямз / Мэйрыд Карыган   Вялікабрытанія
1977   Міжнародная амністыя   Вялікабрытанія
1978   Анвар Садат / Мэнахем Бэгін   Эгіпет / Ізраіль
1979   Маці Тэрэза   Індыя
1980   Адольфа Пэрэс Эсківэль   Аргентына
Ляўрэаты 1981—1990 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
1981   Упраўленьне Вярхоўнага камісара Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў па справах уцекачоў   ААН
1982   Альва Мюрдаль / Альфонса Гарсія Роблес   Швэцыя / Мэксыка
1983   Лех Валэнса   Польшча
1984   Дэсмонд Туту   ПАР
1985   Лекары сьвету за прадухіленьне ядзернай вайны   ЗША
1986   Элі Візэль   ЗША
1987   Оскар Арыяс Санчэс   Коста-Рыка
1988   Міратворчыя сілы ААН   ААН
1989   Далай-лама XIV   Тыбэт
1990   Міхаіл Гарбачоў   СССР
Ляўрэаты 1991—2000 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
1991   Аўн Сан Су Чжы   М’янма
1992   Рыгабэрта Мэнчу   Гватэмала
1993   Нэльсан Мандэла / Фрэдэрык Вілем дэ Клерк   ПАР
1994   Ясір Арафат / Іцхак Рабін / Шымон Пэрэс   Палестына / Ізраіль / Ізраіль
1995   Джозэф Ротблат / Пагуоскі рух навукоўцаў   Вялікабрытанія / Канада
1996   Карлюш Бэлю / Жазэ Рамуш-Орта   Усходні Тымор
1997   Міжнародны рух за забарону супрацьпяхотных мінаў / Джодзі Ўільямз   Швайцарыя / ЗША
1998   Джон Г’юм / Дэйвід Трымбл   Вялікабрытанія
1999   Лекары бязь межаў   Швайцарыя
2000   Кім Дэ Джун   Рэспубліка Карэя
Ляўрэаты 2001—2010 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
2001   Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў / Кофі Анан   ААН / Гана
2002   Джэймз Эрл Картэр   ЗША
2003   Шырын Эбадзі   Іран
2004   Вангары Маатаі   Кенія
2005   Міжнароднае агенцтва атамнай энэргіі / Махамад аль-Барадэі   ААН / Эгіпет
2006   Мухамад Юнус / Grameen Bank   Банглядэш
2007   Міжурадавая група экспэртаў у зьменах клімату / Альбэрт Гор   ААН / ЗША
2008   Марці Ахтысаары   Фінляндыя
2009   Барак Абама   ЗША
2010   Лю Сяабо   Кітай
Ляўрэаты 2011—2020 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
2011   Элен Джонсан-Сэрліф / Лейма Гбаві / Тавакель Карман   Лібэрыя / Лібэрыя / Емэн
2012   Эўрапейскі Зьвяз   Эўропа
2013   Арганізацыя па забароне хімічнай зброі   ААН
2014   Кайлаш Сат’ярці / Малала Юсафзай   Індыя / Пакістан
2015   Туніскі квартэт нацыянальнага дыялёгу   Туніс
2016   Хуан Мануэль Сантас   Калюмбія
2017   Міжнародная кампанія за забарону ядзернай зброі   Швайцарыя
2018   Дэніс Муквэге / Надзя Мурад   Дэмакратычная Рэспубліка Конга / Ірак
2019   Абій Агмэд Алі‎   Этыёпі‎я
2020   Сусьветная харчовая праграма(be)   ААН
Ляўрэаты 2021—2030 гадоў
Год    Імя    Дзяржава
2021   Дзьмітры Муратаў / Марыя Рэса(uk)   Расея / Філіпіны

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]