Церахоўка (гарадзкі пасёлак, Добрускі раён)

Церахоўка
трансьліт. Cierachoŭka
Чыгуначная станцыя
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гомельская
Раён:	Добрускі
Сельсавет:	Церахоўскі
Вышыня:	121 м н. у. м.
Насельніцтва:	3044 чал. (2018)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2333
Паштовы індэкс:	247070
СААТА:	3212857906
Нумарны знак:	3
Геаграфічныя каардынаты:	52°13′3″ пн. ш. 31°26′57″ у. д.
Церахоўка на мапе Беларусі ± Церахоўка Церахоўка
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Церахо́ўка — мястэчка ў Беларусі, на рацэ Вуці. Цэнтар сельсавету Добрускага раёну Гомельскай вобласьці. Насельніцтва на 2018 год — 3044 чалавекі. Знаходзіцца за 30 км ад Добрушу. Чыгуначная станцыя на лініі Гомель — Бахмач (Украіна). Аўтамабільныя дарогі зьвязваюць мястэчка з Добрушам, Гомелем, Дабранкай.

Назва

Тапонім «Церахоўка» ўтварыўся ад імя Церах.

Існуюць два паданьні пра паходжаньне назвы паселішча. Паводле першага зь іх, жылі тры браты Церах, Мікалай і Васіль. Церахоўка ўзьнікла на месцы, дзе жыў Церах. Паводле другога паданьня, жыў быў Церах, які языком мянташыць любіў болей, чым працаваць. І жонка яго была гэткая ж. Але дачка ўрадзілася не ў бацькоў, і ёй было крыўдна за іх. Аднойчы вырашыла яна зь сябрам перавыхаваць бацькоў. Яны інсцэнавалі прыход нячысьціка за дачкой, але бацькі адкупіліся абяцаньнем пачаць працаваць. З таго часу зажылі заможна, а людзі прыгаварвалі «Жывуць як Церах зь Церахоўкаю».

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Церахоўка ўпершыню ўпамінаецца ў XVIII стагодзьдзі як вёска ў Рэчыцкім павеце Менскага ваяводзтва.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) Церахоўка апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі. У 1776 годзе расейскія ўлады разам з Гомельскім маёнткам падаравалі вёску генэрал-фэльдмаршалу П. Румянцаву. У гэты час у Церахоўцы было 97 двароў. Яна ўваходзіла ў Клімаўскі фальварак Беліцкага павету. У 1834 году вёска перайшла ў валоданьне князя І. Ф. Паскевіча. У 1852 год Церахоўка ўвайшла ў Краснабудзкую воласьць Гомельскага павету.

У 1871 годзе чыгунка злучыла Церахоўку з Гомелем. На 1886 год у вёсцы было 245 двароў, дзейнічала царква, працавалі пачатковая школа і 4 ветракі. У 1896 годзе ў вёсцы збудавалі шпіталь, у якім тады працавалі дзьве мэдычныя сястры і лекар. У той жа час адкрылася пачатковая школа.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Церахоўка абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала вёску разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР.

У 1926 годзе Церахоўка вярнулася ў склад БССР, у Краснабудзкім раёне. У жніўні 1927 году вёска стала цэнтрам раёну. 27 верасьня 1938 году Церахоўка атрымала афіцыйны статус пасёлку гарадзкога тыпу.

У Другую сусьветную вайну з 23 жніўня 1941 да 27 верасьня 1943 году Церахоўка знаходзілася пад нямецкай акупацыяй. 25 сьнежня 1962 году мястэчка ўвайшло ў склад Добрускага раёну.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XVIII стагодзьдзе: 1788 год — 598 чал.; 1798 год — 877 чал.
• XIX стагодзьдзе: 1834 год — 1328 чал.; 1886 год — 1571 чал.; 1897 год — 1105 чал.
• XX стагодзьдзе: 1926 год — 1588 чал.; 1939 год — 3,1 тыс. чал.
• XXI стагодзьдзе: 2003 год — 3,2 тыс. чал.; 2006 год — 2,1 тыс. чал.; 2008 год — 2,0 тыс. чал.; 2009 год — 1821 чал. (перапіс); 2016 год — 3128 чал.; 2017 год — 3057 чал.; 2018 год — 3044 чал.

Рэлігія

Дзейнічаюць царква Сьвятога Арханёла Міхаіла (з 1995 году) і рэлігійная супольнасьць эвангелістаў.

Адукацыя

У Церахоўцы працуюць сярэдняя школа і цэнтар пазашкольнай работы.

Эканоміка

Прадпрыемствы лёгкай, будаўнічых матэрыялаў, харчовай прамысловасьці.

• Завод перапрацоўкі льну
• Хлебазавод
• Пункт мытнага афармленьня

Транспарт

З Гомелю ў Церахоўку рэгулярна ходзяць аўтобусы і прыгарадныя цягнікі.

Вуліцы

Сьпіс вуліцаў: Беларуская, Вакзальная, Жданава, Чыгуначная, Заводзкая, Залінейная, Камсамольская, Леніна, Лермантава, Мічурына, Кастрычніцкая, Першамайская, Перамогі, Пушкіна, Савецкая, Стэпавая.

Таксама існуюць Мічурына і Савецкі завулкі, Лугавы праезд.

Турыстычная інфармацыя

За 27 км ад Церахоўкі знаходзіцца Курган Сяброўства (Манумэнт Сяброўства) — пункт сходу дзяржаўных граніцаў Беларусі, Расеі і Ўкраіны.

Галерэя

• Краявіды Церахоўкі
• 
  Школа
• 
  Шпіталь
• 
  Вадацяжная вежа
• 
  Студня

• 
  Царква
• 
  Кавярня
• 
  Крама
• 
  Элеватар

Асобы

• Леанід Гаўрылкін (1935—1989) — беларускі пісьменьнік, драматург. Сябра Саюзу пісьменнікаў Беларусі.
• Аляксандар Кароткі — бас Вялікага тэатру ў Маскве
• Аляксандар Касьцючэнка (1958—2019) — тэатральны мастак. Сябра Беларускага саюзу мастакоў (2000).
• Леанід Рахленка (1907—1986) — народны артыст СССР, які працаваў у Нацыянальным акадэмічным тэатры імя Янкі Купалы
• Руся — рок-сьпявачка

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 17: Хвінявічы — Шчытні. — 512 с. — ISBN 985-11-0279-2
• Гомельшчына ў легендах і паданьнях / Складаньне, запіс і апрацоўка А. М. Ненадаўца. — Менск: Беларусь, 2001. ISBN 985-01-0108-3

Вонкавыя спасылкі

• Артыкул у газэце «Гомельская праўда»(недаступная спасылка)
• Старонка Церахоўская сярэдняй школы
• Выгляд з космасу на local.live.com
• Блог пра Церахоўку