Дамачава

	Дамачава; лац. Damačava
	; Касьцёл Беззаганага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Берасьцейская
Раён:	Берасьцейскі
Сельсавет:	Дамачаўскі
Насельніцтва:	1175 чал. (2018)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 162
Паштовы індэкс:	225021
СААТА:	1212805906
Нумарны знак:	1
Геаграфічныя каардынаты:	51°45′0″ пн. ш. 23°36′0″ у. д. / 51.75° пн. ш. 23.6° у. д.Каардынаты: 51°45′0″ пн. ш. 23°36′0″ у. д. / 51.75° пн. ш. 23.6° у. д.
	Дамачава на мапе Беларусі ± Дамачава
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	http://www.domachevo.com/

Дама́чава^[2] — мястэчка ў Беларусі, на правым беразе Бугу. Цэнтар сельсавету Берасьцейскага раёну Берасьцейскай вобласьці. Насельніцтва на 2018 год — 1175 чалавек^[1]. Знаходзіцца за 52 км на поўдзень ад Берасьця, за 3 км ад чыгуначнай станцыі Дамачава (лінія Берасьце — Тамашоўка). Аўтамабільны і пасажырскі пункт пропуску празь дзяржаўную граніцу.

Дамачава — даўняе мястэчка гістарычнай Берасьцейшчыны.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Упершыню Дамачава ўпамінаецца ў XVIII стагодзьдзі, калі яно ўваходзіла ў склад Берасьцейскага павету Берасьцейскага ваяводзтва.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Дамачава апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе стала цэнтрам воласьці Берасьцейскага павету Гарадзенскай губэрні. У XIX стагодзьдзі ў Дамачаве дзеялі каталіцкая капліца, царква і сынагога. Пракладаньне чыгункі паспрыяла хуткаму эканамічнаму разьвіцьцю паселішча.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Дамачава занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Дамачава абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яно ўвайшло ў склад Беларускай ССР, у Берасьцейскі павет («падраён») Баранавіцкага раёну^[3].

Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Дамачава апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе стала цэнтрам гміны Берасьцейскага павету Палескага ваяводзтва.

У 1939 годзе Дамачава ўвайшло ў БССР, дзе 15 студзеня 1940 году атрымала афіцыйны статус пасёлку гарадзкога тыпу і стала цэнтрам раёну (з 1956 году ў Берасьцейскім раёне). У Другую сусьветную вайну з 22 чэрвеня 1941 да 23 ліпеня 1944 году мястэчка знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху.

Мястэчка на старых здымках
Агульны выгляд, 25.12.1917 г.
Рынак, 17.05.1915 г.
Вуліца, 20.03.1917 г.
Вуліца, да 1939 г.

Касьцёл, 1930-я гг.
Касьцёл, верасень 1935 г.
Царква-мураўёўка, каля 1900 г.
Царква, 20.03.1917 г.

Насельніцтва

Дэмаграфія

XIX стагодзьдзе: 1830 год — 129 муж., зь іх духоўнага стану 1, мяшчанаў-хрысьціянаў і сялянаў 128^[4]; 1891 год — 1149 чал.^[5]; 1897 год — 1163 чал.; 1900 год — 1149 чал.^[6]
XX стагодзьдзе: 1921 год — 1504 чал.^[7]; 1995 год — 1,3 тыс. чал.^[8]; 1997 год — 1,2 тыс. чал.^[9]
XXI стагодзьдзе: 2006 год — 1,3 тыс. чал.^[10]; 2008 год — 1,2 тыс. чал.; 2009 год — 1305 чал.^[11] (перапіс); 2016 год — 1221 чал.^[12]; 2017 год — 1222 чал.^[13]; 2018 год — 1175 чал.^[1]

Адукацыя

У Дамачаве працуюць сярэдняя і музычная школы, дашкольная ўстанова.

Мэдыцына

Мэдычнае абслугоўваньне насельніцтва ажыцьцяўляе местачковая лякарня.

Культура

Дзеюць дом культуры, кінатэатар, бібліятэка.

Эканоміка

Прадпрыемствы харчовай і мясцовай прамысловасьці.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

Каплічка
Касьцёл Беззаганага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (ХІХ ст.)
Крыж ў памяць паўстанцаў Кастуся Каліноўскага
Царква Сьвятога Лукі Апостала (1905, мураўёўка)

Асобы

У 1927—1932 гадох у Дамачаве служыў пробашчам кс. Пётар Татарыновіч^[14]

Крыніцы

^ ^а ^б ^в Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Менск: Тэхналогія, 2010. — 319 с. ISBN 978-985-458-198-9. (pdf, djvu, online) С. 80.
^ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
^ Соркіна І. Мястэчкі Беларусі... — Вільня, 2010. С. 412.
^ Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб, 1890—1907.
^ Słownik geograficzny... T. XV, cz. 1. — Warszawa, 1900. S. 427
^ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom VIII: Województwo Poleskie. — Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924.
^ ЭГБ. — Мн.: 1996 Т. 3. С. 201.
^ БЭ. — Мн.: 1998 Т. 6. С. 26.
^ Туристская энциклопедия Беларуси. — Мн., 2007.
^ Перепись населения — 2009. Брестская область (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
^ Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
^ Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
^ Аўдзеюк А. Пётр Татарыновіч (1896—1978)

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6: Дадаізм — Застава. — 576 с. — ISBN 985-11-0106-0
Соркіна І. Мястэчкі Беларусі ў канцы ХVІІІ — першай палове ХІХ ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. — 488 с. ISBN 978-9955-773-33-7.
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя. — 527 с. — ISBN 985-11-0041-2
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XV, cz. 1: Abablewo — Januszowo. — Warszawa, 1900.

Вонкавыя спасылкі

Дамачава, Radzima.org
Сайт Дамачава (рас.)

[belstat2018-1] а ^б ^в Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь

[2] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Менск: Тэхналогія, 2010. — 319 с. ISBN 978-985-458-198-9. (pdf, djvu, online) С. 80.

[at-3] 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.

[4] Соркіна І. Мястэчкі Беларусі... — Вільня, 2010. С. 412.

[5] Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб, 1890—1907.

[6] Słownik geograficzny... T. XV, cz. 1. — Warszawa, 1900. S. 427

[7] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom VIII: Województwo Poleskie. — Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924.

[8] ЭГБ. — Мн.: 1996 Т. 3. С. 201.

[9] БЭ. — Мн.: 1998 Т. 6. С. 26.

[10] Туристская энциклопедия Беларуси. — Мн., 2007.

[belstat-11] Перепись населения — 2009. Брестская область (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь

[belstat2016-12] Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь

[belstat2017-13] Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь

[14] Аўдзеюк А. Пётр Татарыновіч (1896—1978)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Дамачава лац. Damačava
Касьцёл Беззаганага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Берасьцейская
Раён:	Берасьцейскі
Сельсавет:	Дамачаўскі
Насельніцтва:	1175 чал. (2018)^[1]
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 162
Паштовы індэкс:	225021
СААТА:	1212805906
Нумарны знак:	1
Геаграфічныя каардынаты:	51°45′0″ пн. ш. 23°36′0″ у. д. / 51.75° пн. ш. 23.6° у. д. / 51.75; 23.6Каардынаты: 51°45′0″ пн. ш. 23°36′0″ у. д. / 51.75° пн. ш. 23.6° у. д. / 51.75; 23.6
Дамачава на мапе Беларусі ± Дамачава Дамачава
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.domachevo.com/