Пішчац

	Пішчац; лац. Piščac
	польск. Piszczac
	; Рынак
Герб Пішчацу
Краіна:	Польшча
Ваяводзтва:	Люблінскае
Павет:	Бельскі
Гміна:	Пішчац
Насельніцтва:	3016 чал. (2011)
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Паштовы індэкс:	21-509
Геаграфічныя каардынаты:	51°58′0.1″ пн. ш. 23°22′59.9″ у. д. / 51.966694° пн. ш. 23.383306° у. д.Каардынаты: 51°58′0.1″ пн. ш. 23°22′59.9″ у. д. / 51.966694° пн. ш. 23.383306° у. д.
	Пішчац на мапе Польшчы Пішчац
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Пішчац (польск. Piszczac) — вёска ў Польшчы, на рацэ Лютні. Цэнтар сельскай гміны Бельскага павету Люблінскага ваяводзтва. Насельніцтва на 2011 год — 3016 чалавек. Знаходзіцца за 20 км на ўсход ад Белай, за 98 км на паўночны ўсход ад Любліна.

Пішчац — даўняе магдэбурскае места гістарычнай Берасьцейшчыны, побач зь якім праходзіць паўднёва-заходняя мяжа этнічнай тэрыторыі беларусаў.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае Княства Літоўскае[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Першы пісьмовы ўпамін пра Пішчац (Пещатка — Пяшчатка, Пішчатка) датуецца 1500 годам. У 1530 годзе места атрымала Магдэбурскае права. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Пішчац увайшоў у Берасьцейскі павет Берасьцейскага ваяводзтва. 4 жніўня 1569 году ён атрымаў герб «у чырвоным полі постаць чалавека з ястрабам у руцэ»^[1].

У XVI ст. у Пішчацы дзейнічалі касьцёл і царква, з XVIII ст. — сынагога^[2].

Пад уладай Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Пішчац апынуўся ў складзе Аўстрыі, з пачатку XIX ст. — у складзе Расейскай імпэрыі, ува Ўладаўскім павеце Седлецкай губэрні. Гэта адарвала места ад губэрняў зь пераважна беларускім насельніцтвам. На 1827 год у Пішчацы было 118 будынкаў, на 1862 год — 168. За ўдзел жыхароў Пішчацу ў нацыянальна-вызвольным паўстаньні 1863—1864 гадоў расейскія ўлады пазбавалі яго мескіх правоў.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Пішчац занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Пішчац апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі. З пачаткам Другой сусьветнай вайны ў 1939 годзе мястэчка занялі войскі Трэцяга Райху.

У 1944 годзе Пішчац занялі савецкія войскі, па чым яго зноў перадалі Польшчы.

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

XIX стагодзьдзе: 1827 год — 1041 чал.; 1864 год — 1471 чал.^[3]
XXI стагодзьдзе: 2011 год — 3016 чал.

Турыстычная інфармацыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Славутасьці[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Капліца могілкавая (1800)
Могілкі юдэйскія
Царква Сьвятога Яна Прадцечы (мураўёўка; 1907, цяпер касьцёл Узвышэньня Сьвятога Крыжа)

Страчаная спадчына[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Сынагога
Царква

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Краявіды Пішчацу
Могілкавая капліца
Былая царква-мураўёўка
Брама
Вуліца

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў. — Менск, 1998. С. 222.
^ Katalog zabytków sztuki w Polsce. Województwo lubelskie powiat Biała Podlaska / Red. K. Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński. — Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2006. S. 203.
^ Chlebowski B. Piszczac // Słownik geograficzny... T. VIII. — Warszawa, 1887. S. 232.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў / Маст. А. Бажэнаў. — Менск: «Полымя», 1998. — 287 с.: іл. ISBN 985-07-0131-5.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VIII: Perepiatycha — Pożajście. — Warszawa, 1887.

[1] Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў. — Менск, 1998. С. 222.

[2] Katalog zabytków sztuki w Polsce. Województwo lubelskie powiat Biała Podlaska / Red. K. Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński. — Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2006. S. 203.

[3] Chlebowski B. Piszczac // Słownik geograficzny... T. VIII. — Warszawa, 1887. S. 232.

[1]

[2]

[3]