Яўнут

Уяўны партрэт Яўнута з радаводу Палубінскіх. А. Тарасевіч, 1675 г.

Яўнут (у праваслаўі Іван; каля 1308 — па 1366) — вялікі князь літоўскі (1341—1345). Сын Гедзіміна і палачанкі Евы (Еўны). Родапачынальнік князёў Заслаўскіх.

Атрымаў ад бацькі ва ўдзел Ашмяны, Браслаў і Вількамір. Паводле тэстамэнту Гедзіміна, зрабіўся вялікім князем па ягонай сьмерці ў канцы 1341 году. Знайшоў падтрымку толькі ў вялікай княгіні Евы і брата князя пінскага Нарымонта, большасьць братоў ігнаравалі яго і праводзілі самастойную палітыку.

Па сьмерці ў 1345 годзе Евы Альгерд і Кейстут зладзілі супраць Яўнута змову, у выніку чаго ён трапіў у палон. Пазьней Яўнут уцёк з-пад варты і праз Смаленск прыбыў у Маскву да свайго швагра Сямёна Гордага, дзе прыняў праваслаўе. Быў першым князем-уцекачом, які шукаў падтрымку ў Маскве.

У 1347 годзе памірыўся з братамі, вярнуўся і атрымаў ва ўдзел Заслаўскае княства, у склад якога некаторы час уваходзіў Менск.

Папярэднік Гедзімін

Вялікі князь літоўскі 1341—1345

Наступнік Альгерд

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — 788 с.: іл. ISBN 985-11-0378-0.