Даўмонт

Даўмонт
Даўмонт (уяўны партрэт), М. Барвіцкі, 1908 г.
вялікі князь літоўскі
Папярэднік	Трайдзень
Наступнік	Будзікід
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	XIII стагодзьдзе
Памёр	5 жніўня 1285

Даўмонт (? — 5 жніўня 1285) — меркаваны вялікі князь літоўскі (канец XIII ст.). На думку гісторыкаў, мог быць сынам і беспасярэднім наступнікам Трайдзеня.

Імя

Асноўны артыкул: Даўмонт (імя)

Імя Даўмонт зьмяшчае той жа фармант (-монт-), што і Жыгімонт — літоўская (беларуская) форма старажытнага пашыранага германскага (гоцкага) імя Sigimunt, якое трапіла ў хрысьціянскі іменаслоў.

Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае германскую (перадусім усходнегерманскую) этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, імя Даўмонт складаецца з фармантаў -даў-, які паходзіць ад гоцкага daug 'годна', бургундзкага daugjis 'здольны, годны', і -монт- (-мунт-, -мунд-), які паходзіць ад гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'. Такім парадкам, імя Даўмонт азначае «здольны да гарлівасьці» і цалкам адпавядае гоцкаму імю Damundus.

Варыянты імя князя ў гістарычных крыніцах: Dovmundus (1292 год).

Біяграфія

Упамінаецца ў Траецкім летапісе і пазьнейшых летапісах, якія на ім грунтуюцца, як князь, што камандаваў буйным нападам ліцьвінаў на воласьці Алешня і іншыя цьвярскога япіскапа Сімяона і загінуў у бітве з аб’яднаным войскам зь Цьверы, Масквы, Волака Ламскага, Таржка, Дзьмітрава, Зубцова і Ржэвы. Тым часам Васкрасенскі летапіс сьцьвярджае, што Даўмонта захапілі ў палон.

Наступнікам Даўмонта быў, магчыма, Будзікід.

Папярэднік Трайдзень

Вялікі князь літоўскі ?—1285

Наступнік Будзікід

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4
• Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)