Манрэаль Канадыенз

	Манрэаль Канадыенз
Дывізіён	Атлянтычны
Канфэрэнцыя	Усходняя
Краіна	Канада;
Горад	Манрэаль, Квэбэк
Заснаваны	1909
Стадыён	Бэл-цэнтар[d]
Колеры	Чырвоны, белы і сіні;
Гісторыя	Манрэаль Канадыенз; 1909 — цяпер
Галоўны трэнэр	Мартэн Сэн-Люі;
Капітан	Нік Сузукі[d]
Афіцыйны сайт	nhl.com/canadiens/ (анг.); nhl.com/fr/canadi… (фр.)

Манрэаль Канадыенз (па-ангельску: Montreal Canadiens) — прафэсійны хакейны клюб, які гуляе ў Нацыянальнай хакейнай лізе. Клюб месьціцца ў горадзе Манрэаль, правінцыя Квэбэк, Канада. Клюб быў закладзены ў 1909 годзе, што робіць «Канадыенз» найстарэйшым дзейным спартовым клюбам у НХЛ. Фактычна манрэальскі клюб ёсьць адзіным клюбам, які паўстаў раней за НХЛ. Гэта адзін з найстарэйшых паўночнаамэрыканскіх прафэсійных спартовых клюбаў у гісторыі Канады. Клюб выйграваў Кубак Стэнлі 24 разы, больш за любую іншую каманду^[3].

У розныя часы за клюб гулялі беларускія хакеісты, як то Андрэй Касьціцын (2005—2012), Міхаіл Грабоўскі (2006—2008), Сяргей Касьціцын (2007—2010) і Алекс Гальчанюк (2012—2018), апошні зь якіх, аднак, мае грамадзянства ЗША.

Гісторыя

«Канадыенз» былі заснаваны Амброўзам О’Браенам 4 сьнежня 1909 году. Клюб адразу далучыўся да канадзкай Нацыянальнай хакейнай асацыяцыі (НХА)^[4]^[5], якая папярэднічала Нацыянальнай хакейнай лізе. Асноўным прызначэньнем клюбу было тое, што яна мусіла быць прадстаўніком франкамоўнай супольнасьці Манрэалю, а склад дружыны фармаваўся з франкамоўных гульцоў, як і кіраўніцтва вымагала быць франкамоўным^[6]. Заснавальнікі назвалі каманду «Лё Канад’ян» (па-француску: Les Canadiens), тэрмінам, які ў той час ідэнтыфікавала сябе франкамоўная грамада Канады^[7]. У першы свой сэзон каманда не дала рады і скончыла на апошнім радку выніковай табліцы. Адразу пасьля гэтага клюб трапіў ва ўласнасьць Джорджа Кенэдзі, пасьля чаго вынікі палепшыліся^[8]. Каманда выйграла свой першы Кубак Стэнлі ў сэзоне 1915—1916 гадоў^[9]. У 1917 годзе поруч з чатырма іншымі клюбамі НХА «Манрэаль Канадыенз» утварылі Нацыянальную хакейную лігу (НХЛ)^[10], здабыўшы перамогу ў сэзоне 1918—1919 гадоў.

Клюб пасьпяхова пачаў у 1930-я гады, калі здабыў Кубак Стэнлі ў 1930 і 1931 гадах. У тыя часы «Канадыенз» мелі суперніцтва зь іншым клюбам гораду «Манрэаль Марунз», але апошні зь іх скончыў выступы ў НХЛ па сэзоне 1937—1938 гадоў. Справа ў тым, што паказьнікі «Марунз» пагоршыліся гэтак жа, як і фінансавы стан клюбу, які пакутваў ад Вялікай дэпрэсіі. Уладальнікі спрабавалі прадаць каманду Кліўлэнду, але мясцовыя інвэстары адхілі прапанову^[11]. У выніку «Марунз» быў ліквідаваны, а некаторыя гульцы каманды далучыліся да шэрагаў «Канадыенз»^[12].

У 1940-я гады ў атацы манрэальцаў блішчэлі такія зоркі, як то Марыс Рышар, То Блэйк і Элмэр Лак, дзякуючы чаму «Канадыенз» заўсёды быў фаварытамі лігі. З 1953 па 1960 гады клюб шэсьць разоў здабываў Кубак Стэнлі, у тым ліку рэкордныя пяць разоў запар з 1956 па 1960 гады. У склад той зорнай дружыны ўваходзілі Жан Бэліво, Дыкі Мур, Даг Гарві, Бэрні Жафрыён, Жак Плянт і малодшы брат Рышара Анры^[13].

«Канадыенз» яшчэ дзесяць разоў перамагалі ў чэмпіянаце за 15 сэзонаў з 1965 па 1979 гады, пры гэтым чэмпіёнамі яны былі чатыры разы запар з 1976 па 1979 гады^[14]. У сэзоне 1976—1977 гадоў манрэальцы зьведалі толькі 8 паразаў за 80 гульняў, усталяваўшы рэкорд^[15]. У гэтым жа розыгрышы каманда 34 матчы былі непераможныя^[16], закінуўшы на 216 шайбаў болей чым прапусьціўшы^[17]. У наступным сэзоне каманда ўсталявала новую ўжо 28-гульнявую непераможную сэрыю^[18]. Новая генэрацыя хакеістаў улучала Гі Ляфлёра, Івана Курнуае, Кена Драйдэна, Піта Магоўліча, Жака Лёмэра, П’ера Ляруша, Стыва Шата, Боба Гейні, Сэржа Савара, Гі Ляпуанта і Лары Робінсана. Галоўным трэнэрам у тыя часы быў Скоці Боўман^[19].

Склад

Паводле стану на 16 кастрычніка 2025 году

Брамнікі
35	Самюэль Мантэмбо	1996	75	Якуб Добэш	2001
Абаронцы
8	Майк Матэсан	1994	21	Кайдэн Гулі	2002
45	Аляксандар Кар’е	1996	47	Джэйдэн Страбл	2001
48	Лэйн Гатсан	2004	53	Ноа Добсан	2000
72	Арбэр Джэкай	2001
Нападнікі
11	Брэндан Галагер	1992	13	Коўл Кофілд	2001
14	Нік Сузукі	1999	15	Алекс Ньюгук	2001
17	Джош Андэрсан	1994	20	Юрай Слафкоўскі	2004
71	Джэйк Эванз	1996	76	Зак Болдук	2003
77	Кэрбі Дак	2001	90	Жазэф Вэлено	2000
91	Олівэр Капанэн	2003	92	Патрык Лайнэ	1998
93	Іван Дзямідаў	2005