Ціхінічы

Ціхінічы лац. Cichiničy
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гомельская
Раён:	Рагачоўскі
Сельсавет:	Ціхініцкі
Вышыня:	130 м н. у. м.
Насельніцтва:	1584 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2339
Паштовы індэкс:	247286
СААТА:	3247872021
Нумарны знак:	3
Геаграфічныя каардынаты:	53°9′7″ пн. ш. 29°51′24″ у. д.
Ціхінічы на мапе Беларусі ± Ціхінічы Ціхінічы
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Ці́хінічы — вёска ў Беларусі, на рацэ Дабрыцы. Цэнтар сельсавету Рагачоўскага раёну Гомельскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 1584 чалавекі. Знаходзяцца за за 22 км на паўночны захад ад места і чыгуначнай станцыі Рагачоў (лінія Магілёў — Жлобін); палявая дарога злучае вёску з шашой Бабруйск — Гомель.

Ціхінічы — даўняе мястэчка гістарычнай Рэчыччыны (Панізоўя).

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Праект царквы-мураўёўкі, 1863 г.

Упершыню Ціхінічы ўпамінаюцца ў XV стагодзьдзі. У 1440-я гады маёнтак вылучылі з Рагачоўскай воласьці. Пад 1493 годам Ціхінічы (пад назвай Ціханцы) упамінаюцца ў Літоўскай мэтрыцы як маёнтак недалёк ад Рагачова. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў яны ўвайшлі ў склад Рэчыцкага павету Менскага ваяводзтва. Пад 1567 годам паселішча значыцца ў попісе літоўскага войска.

Па 1784 годзе Ціхінічы атрымалі статус мястэчка. З 1792 году тут дзеяла царква Сьвятога Міхала.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Праект царквы-мураўёўкі, 1864 г.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Ціхінічы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Рагачоўскім павеце Магілёўскай губэрні. На 1824 год тут штогод праводзіліся 3 кірмашы, вядомыя гандлем дубленымі і простымі сялянскімі футрамі і кажухамі. Паводле інвэнтару за 1848 год Ціхінічамі валодалі Аскеркі. На 1860 год у мястэчку было 92 драўляныя будынкі, малітоўная школа, бровар. З 1864 году ў Ціхінічах працавала школа, у якой у першы год яе працы навучаліся 51, а ў 1889 годзе — 58 хлопчыкаў і дзяўчынак. На 1880 год — 126 двароў, мураваня царква, 6 крамаў, паштовая кантора, прыёмны лекарскі пункт, малітоўная школа. Паводле вынікаў перапісу (1897) існавалі аднайменныя мястэчка (246 двароў, царква, 2 малітоўныя дамы, 3 бібліятэкі, хлебазапасны магазын, 13 крамаў, карчма) і фальварак (13 двароў, вінакурня).

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1918 годзе Ціхінічы занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Ціхінічы абвяшчаліся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яны ўвайшлі ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 годзе Ціхінічы вярнулі БССР, дзе яны сталі цэнтрам сельсавету. У 1930 годзе ў вёсцы працавалі сьпіртзавод (з 1890 году), цагельня (з 1921 году), маслазавод, 2 кузьні, вятрак, шавецкая майстэрня. На 1941 год — 135 двароў.

На 2003 год у Ціхінічах было 549 двароў, на 2004 год — 584.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1826 год — 556 чал.; 1860 год — 944 чал.; да 1880 год — 746 чал.; 1880 год — 837 чал.; 1897 год — 988 чал. у мястэчку Ціхінічах і 274 чал. у фальварку Ціхінічах
• XX стагодзьдзе: 1941 год — 835 чал.; 1959 год — 593 чал. у вёсцы Ціхінічах і 281 чал. у пасёлку саўгасу Ціхінічах; 1999 год — 1625 чал.
• XXI стагодзьдзе: 2003 год — 1216 чал.; 2004 год — 1490 чал.; 2010 год — 1584 чал.

Інфраструктура

У Ціхінічах працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, фэльчарска-акушэрскі пункт, дом культуры, бібліятэка, пошта.

Забудова

Плян Ціхінічаў складаецца з доўгай простай вуліцы мэрыдыянальнай арыентацыі, да цэнтру якой з усходу далучаюцца 2 шчыльна забудаваныя кароткія вуліцы. Забудова двухбаковая, цагляная і драўляная, сядзібнага тыпу. У 1989—1991 гадох тут збудавалі 200 цагляных, катэджавага тыпу, дамоў, у якіх разьмясьціліся перасяленцы з забруджаных месцаў па катастрофе на Чарнобыльскай АЭС.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Вінакурня

Страчаная спадчына

• Капліца Найсьвяцейшай Панны Марыі (1811)
• Царква Сьвятога Міхала (1792; Сьвяты Пасад)

Галерэя

• Краявіды Ціхінічаў
• 
  Вінакурня
• 
  Пошта і адміністрацыя
• 
  Дом культуры
• 
  Спартовы комплекс

• 
  Гатэль
• 
  Пажарная частка
• 
  Школа
• 
  Банк

Асобы

• Аўген Калубовіч (1910—1987) — гісторык, палітычны дзяяч, настаўнік

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 17: Хвінявічы — Шчытні. — 512 с. — ISBN 985-11-0279-2
• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 2, кн. 2. Гомельская вобласць / С.В. Марцэлеў; рэдкал.: Г.П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. — Менск: БелЭн, 2005. — 520 с.: іл. ISBN 985-11-0330-6.
• Соркіна І. Мястэчкі Беларусі ў канцы ХVІІІ — першай палове ХІХ ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. — 488 с. ISBN 978-9955-773-33-7.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880.

Вонкавыя спасылкі

• Ціхінічы, Radzima.org
• Прагноз надвор’я ў в. Ціхінічы