Вуглярод: розьніца паміж вэрсіямі

	Бор ← Вуглярод → Азот
Выгляд
	; ; Антрацыт (зьмяшчае 95% вугляроду); ; алмаз ды графіт
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Вуглярод, C, 6
Катэгорыя элемэнту	Немэталы
Група, пэрыяд, блёк	14, 2, p
Адносная атамная маса	12,01115 г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[He] 2s2 2p2
Электронаў у абалонцы	2, 4;
Фізычныя ўласьцівасьці
Фаза	Цьвёрдае цела
Шчыльнасьць (пры п. т.)	3,52 г·см−3
Шчыльнасьць (пры п. т.)	(графіт) 2,25 г·см−3
Шчыльнасьць (пры п. т.)	(аморфны) 1,9 г·см−3
Тэмпэратура плаўленьня	3550 °C, 6420 °F
Тэмпэратура кіпеньня	4827 °C, 8721 °F
Удзельная цеплыня плаўленьня	20,5 кДж·моль−1
Электрычны супор	(0 °C) 13,75*10-6Ω·м
Цеплаправоднасьць	(300 K) 80-220 Вт·м−1·K−1
Каэф. цеплавога расшырэньня	2,10 мкм/(м·K)
Уласьцівасьці атама
Ступені затляненьня	2, 3, 4
Электраадмоўнасьць	2,55
Атамны радыюс	160 пм
Кавалентны радыюс	75 пм
Радыюс Ван дэр Ваальса	177 пм
Іншыя характарыстыкі
Нумар CAS	7440-44-0
Найбольш стабільныя ізатопы
	Асн. артыкул: ізатопы
	п; а; р;

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 22:40, 28 верасьня 2020

Вуглярод, вуглец, вуглятвор (па-лацінску: Carboneum) C — хімічны элемэнт IV групы галоўнай падгрупы 2-га пэрыяду пэрыядычнай сыстэмы; атамны нумар 6, немэтал, атамная маса 12,01115. Часам завецца «вугаль»^[1]. Тры ізатопы сустракаюцца ў прыродзе, ¹²С і ¹³С зьяўляюцца стабільнымі, тады як ¹⁴С ёсьць радыёнуклідам з пэрыядам паўраспаду каля 5730 гадоў^[2]. Ізатоп ¹²C зьяўляецца эталонам для азначэньня атамнай адзінкі масы^[3]. Вуглярод вядомы са старажытных часоў^[4] у выглядзе алмаза ды графіта^[5].

Вуглярод 15-ы элемэнт паводле распаўсюджанасьці ў зямной кары, і чацьвёрты — у Сусьвеце паводле масы пасьля вадароду, гелю і тлена. Вуглярод забясьпечвае ўнікальную разнастайнасьць арганічных злучэньняў, а таксама мае здольнасьць утвараць палімэры пры тэмпэратурах, якія часта фіксуюцца на Зямлі. Гэты элемэнт ёсьць агульным элемэнтам усіх вядомых формаў жыцьця. Вадарод зьяўляецца другім самым распаўсюджаным элемэнтам у арганізьме чалавека паводле масы пасьля кісьлі, ён скаладе каля 18,5% ад масы чалавека^[6].

Прыродныя крыніцы

Вуглярод — адзін з найбольш распаўсюджаных элемэнтаў у зямной кары, залягае ў выглядзе мінэралаў (графіт, алмаз) і гаручых выкапняў (вугаль). Каля траціны сусьветных запасаў глебавага вугляроду знаходзіцца ў тарфяніках^[7]. У атмасфэры знаходзіцца ў выглядзе дыаксіду вугляроду CO₂. Злучэньні вугляроду — асноўная састаўная частка тканак расьлінаў і жывёлаў. Валентнасьць вуглярода ў большасьці злучэньняў роўная 4.

Прымяненьне

Вуглярод выкарыстоўваюць у вытворчасьці алмазных інструмэнтаў, электра-тэхнічных вырабаў, у гумавай, паліграфічнай, лякафарбавай прамысловасьці, мэталюргіі.

Алятропныя мадыфікацыі вугляроду

аморфны вуглярод (анг. amorphous carbon);
графіт;
алмаз;
фулерэн (анг. fullerene);
- анг. buckyball ці buckminsterfullerine
вугляродная нанатрубка (анг. carbon nanotube);
графэн;
вугляродная нанапочка (анг. carbon nanobude);
вугляроднае нанавалакно (анг. carbon nanofibers);
лансдэйліт (анг. lonsdaleite);
шкляны вуглярод (анг. glassy carbon);
вугляроднае нанашумавіньне (анг. carbon nanofoam);
карбін (анг. carbyne).

Ізатопы

Штучна атрыманыя ізатопы вуглярода с атамнымі масамі ад 8 да 22.

Ізатоп	Натуральная частотнасьць	t_1/2	Радыеактыўнасьць	Энэргія распаду МэВ	Прадукт распаду
¹¹C		20,4 хв	β⁺	0,961	¹¹B
¹²C	98,9%	стабільны
¹³C	1,1%	стабільны
¹⁴C		5730 год	β^-	0,060	¹⁴N

Крыніцы

^ Расейска-беларускі хімічны слоўнік / Укладальнікі: А. Глушко, А. Стасевіч, А. Бокун. — Менск: Нацыянальная выдавецкая кампанія "Беларусь-Тэхналёгія", 1993. — С. 30. — 1000 ас.
^ «Carbon – Naturally occurring isotopes». WebElements Periodic Table.
^ Майсяйчук К. Л. Вуглярод // БЭ. — Мн.: 1997 Т. 4. С. 286.
^ History of Carbon (анг.). University of Kentucky Center for Applied Energy Research. Архіўная копія ад 1 лістапада 2012 г.
^ Зломанов В. П. УГЛЕРОД // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2017); https://bigenc.ru/chemistry/text/4214872 Дата обращения: 28.09.2020
^ Reece, Jane B. (31 October 2013). «Campbell Biology» (10 ed.). Pearson. ISBN 9780321775658.
^ Леанід Лахманенка. Як Бартэніха выйшла на міжнародную арбіту // Зьвязда : газэта. — 14 ліпеня 2011. — № 131 (26995). — С. 3. — ISSN 1990-763x.

Літаратура

Ізатопы: уласьцівасьці, атрыманьне, прымяненьне = Изотопы: свойства, получение, применение / Под ред. В. Ю. Баранова. — М.: ФИЗМАТЛИТ, 2005. — Т. 2. — С. 625. — ISBN 5-9221-0534-X

Вонкавыя спасылкі

Вуглярод — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Carbon Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, inc. (May 13, 2020). Праверана 28 верасьня 2020 г.

[1] Расейска-беларускі хімічны слоўнік / Укладальнікі: А. Глушко, А. Стасевіч, А. Бокун. — Менск: Нацыянальная выдавецкая кампанія "Беларусь-Тэхналёгія", 1993. — С. 30. — 1000 ас.

[2] «Carbon – Naturally occurring isotopes». WebElements Periodic Table.

[3] Майсяйчук К. Л. Вуглярод // БЭ. — Мн.: 1997 Т. 4. С. 286.

[4] History of Carbon (анг.). University of Kentucky Center for Applied Energy Research. Архіўная копія ад 1 лістапада 2012 г.

[5] Зломанов В. П. УГЛЕРОД // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2017); https://bigenc.ru/chemistry/text/4214872 Дата обращения: 28.09.2020

[6] Reece, Jane B. (31 October 2013). «Campbell Biology» (10 ed.). Pearson. ISBN 9780321775658.

[7] Леанід Лахманенка. Як Бартэніха выйшла на міжнародную арбіту // Зьвязда : газэта. — 14 ліпеня 2011. — № 131 (26995). — С. 3. — ISSN 1990-763x.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Радок 4: / Радок 4: @@
 |Сымбаль = C
 |Атамны нумар = 6
-|Зьлева = [[Бор (элемэнт)|B]]
+|Зьлева = [[Бор (элемэнт)|Бор]]
-|Справа = [[Азот|N]]
+|Справа = [[Азот]]
 |Зьнізу = [[Крэмн|Si]]
 |Зьверху =
 |Структура крышталічнай краты = <!--hexagonal close-packed|body-centered cubic|face-centered cubic|diamond cubic-->
 |Апісаньне выгляду =
+|Апісаньне выявы =[[Антрацыт]] (зьмяшчае 95% вугляроду)
-|Выява = Diamond-and-graphite-with-scale.jpg
+|Выява2 =Diamond-and-graphite-with-scale.jpg
-|Памер выявы = <!--па-змоўчаньні 250 пкс-->
-|Апісаньне выявы =алмаз ды графіт
-|Выява2 =
 |Памер выявы2 =
-|Апісаньне выявы2 =
+|Апісаньне выявы2 =алмаз ды графіт
 |Колер катэгорыі =
 |Катэгорыя = Немэталы
 |Колер фазы =
 |Фаза = Цьвёрдае цела
-|Група = [[Група вугляроду|14]]
+|Група = [[Падгрупа вуглярода|14]]
 |Пэрыяд = [[Пэрыяд пэрыядычнай сыстэмы|2]]
 |Блёк = p
-|Атамная маса=12,01115<!--у г/[[моль]] адзінкі прастаўляюцца шаблёнам аўтаматычна-->
+|Атамная маса=12,01115
 |Канфігурацыя электронаў = [He] 2s<sup>2</sup> 2p<sup>2</sup>
 |Электронаў у абалонцы = 2, 4
 |Колер =
 |Шчыльнасьць Па = <!--г/см³-->
-|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры = 3,52<!--г/см³-->
+|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры = 3,52
-|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры 2 = <!--г/см³-->
+|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры 2 =(графіт) 2,25
-|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры 3 = <!--г/см³-->
+|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры 3 =(аморфны) 1,9
 |Шчыльнасьць пры тэмпэратуры плаўленьня = <!--г/см³-->
 |Тэмпэратура плаўленьня пад ціскам =
 |Тэмпэратура плаўленьня К =
 |Тэмпэратура плаўленьня Ц =3550
-|Тэмпэратура плаўленьня Ф =
+|Тэмпэратура плаўленьня Ф =6420
 |Тэмпэратура сублімацыі пад ціскам =
 |Тэмпэратура сублімацыі К =
@@ Радок 43: / Радок 41: @@
 |Тэмпэратура кіпеньня К =
 |Тэмпэратура кіпеньня Ц =4827
-|Тэмпэратура кіпеньня Ф =
+|Тэмпэратура кіпеньня Ф =8721
 |Патройны пункт К =
 |Патройны пункт кПа =
 |Крытычны пункт К =
 |Крытычны пункт МПа =
-|Удзельная цеплыня плаўленьня = <!--кДж/моль-->
+|Удзельная цеплыня плаўленьня = 20,5
 |Удзельная цеплыня плаўленьня пад ціскам =
 |Удзельная цеплыня плаўленьня 2 = <!--кДж/моль-->
@@ Радок 69: / Радок 67: @@
 |Насычаная пара 100 k 2 =
 | Лік энергіяў іянізацыі =
-|1-я энэргія іянізацыі=<!--кДж/моль;11,260 эВ-->
+|1-я энэргія іянізацыі=1086,45<!--11,260 эВ-->
-| 2-я энэргія іянізацыі =  <!--кДж/моль-->
+| 2-я энэргія іянізацыі = 2352,62
-| 3-я энэргія іянізацыі =  <!--кДж/моль-->
+| 3-я энэргія іянізацыі = 4620,47
 | Band gap =  <!--эВ-->
-| CAS number=
 | isotopes comment =
-| isotopes =
 | Атамны радыюс (разл.) =
 | Атамны радыюс = 160 <!--пм-->
 | Ізатопы =
+{{!}}-----
+{{!}} <sup>11</sup>C
+{{!}}
+{{!}} 20,4 хв
+{{!}} [[Бэта-выпраменьваньне|β<sup>+</sup>]]
+{{!}}0,961
+{{!}}<sup>11</sup>B
+{{!}}-----
+{{!}} <sup>12</sup>C
+{{!}} '''98,9%'''
+{{!}} colspan="4" {{!}} [[Стабільны ізатоп|стабільны]]
+{{!}}-----
+{{!}} <sup>13</sup>C
+{{!}} '''1,1%'''
+{{!}} colspan="4" {{!}} [[Стабільны ізатоп|стабільны]]
+{{!}}-----
+{{!}} <sup>14</sup>C
+{{!}}
+{{!}} 5730 год
+{{!}} [[Бэта-выпраменьваньне|β<sup>-</sup>]]
+{{!}}0,060
+{{!}}<sup>14</sup>N
 | Кавалентны радыюс камэнтар =
-| Кавалентны радыюс =  <!--пм-->
+| Кавалентны радыюс = 75
 | Каэфіцыент Пуасона =
 | Каэфіцыент цеплавога расшырэньня пры 25 =  <!--мкм/(м·K)-->
@@ Радок 93: / Радок 111: @@
 | Насычаная пара камэнтар 2 =
 | Насычаная пара камэнтар =
-| Нумар CAS =
+| Нумар CAS = 7440-44-0
-| Радыюс Ван дэр Ваальса =  <!--пм-->
+| Радыюс Ван дэр Ваальса = 177
 | Ступені атляняньня заўвага =
 | Ступені атляняньня = 2, 3, 4
@@ Радок 106: / Радок 124: @@
 | Цьвёрдасьць Вікерса =  <!--МПа-->
 | Цьвёрдасьць Моаса =
-| Электраадмоўнасьць =  <!--(Pauling scale)-->
+| Электраадмоўнасьць = 2,55
 | Электрычны супор пры 0 = 13,75*10<sup>-6</sup><!--Ом·м-->
 |Электрычны супор=<!--Ом·м-->
 }}
-'''Вуглярод''', '''вуглец, вуглятвор''' ({{мова-la|Carboneum}}) '''C''' — [[хімічны элемэнт]] IV групы галоўнай падгрупы 2-га пэрыяду [[пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў|пэрыядычнай сыстэмы]]; атамны нумар 6, [[немэтал]], атамная маса 12,01115. Часам завецца «вугаль»<ref>{{кніга|старонкі=30|загаловак=Расейска-беларускі хімічны слоўнік|адказны=Укладальнікі: А. Глушко, А. Стасевіч, А. Бокун|месца=Менск|выдавецтва=Нацыянальная выдавецкая кампанія "Беларусь-Тэхналёгія"|год=1993|наклад=1000}}</ref>. Тры [[ізатоп]]ы сустракаюцца ў прыродзе, <sup>12</sup>С і <sup>13</sup>С зьяўляюцца стабільнымі, тады як <sup>14</sup>С ёсьць [[радыёнуклід]]ам з пэрыядам паўраспаду каля 5730 гадоў<ref>[http://www.webelements.com/webelements/elements/text/C/isot.html ''«Carbon – Naturally occurring isotopes»'']. WebElements Periodic Table.</ref>. Вуглярод зьяўляецца адным зь нямногіх элемэнтаў, якія шырока вядомыя са старажытных часоў<ref>[https://web.archive.org/web/20121101085829/http://www.caer.uky.edu/carbon/history/carbonhistory.shtml ''«History of Carbon»'']. University of Kentucky Center for Applied Energy Research.</ref>.
+'''Вуглярод''', '''вуглец, вуглятвор''' ({{мова-la|Carboneum}}) '''C''' — [[хімічны элемэнт]] IV групы галоўнай падгрупы 2-га пэрыяду [[пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў|пэрыядычнай сыстэмы]]; атамны нумар 6, [[немэтал]], атамная маса 12,01115. Часам завецца «вугаль»<ref>{{кніга|старонкі=30|загаловак=Расейска-беларускі хімічны слоўнік|адказны=Укладальнікі: А. Глушко, А. Стасевіч, А. Бокун|месца=Менск|выдавецтва=Нацыянальная выдавецкая кампанія "Беларусь-Тэхналёгія"|год=1993|наклад=1000}}</ref>. Тры [[ізатоп]]ы сустракаюцца ў прыродзе, <sup>12</sup>С і <sup>13</sup>С зьяўляюцца стабільнымі, тады як <sup>14</sup>С ёсьць [[радыёнуклід]]ам з пэрыядам паўраспаду каля 5730 гадоў<ref>[http://www.webelements.com/webelements/elements/text/C/isot.html ''«Carbon – Naturally occurring isotopes»'']. WebElements Periodic Table.</ref>. Ізатоп <sup>12</sup>C зьяўляецца эталонам для азначэньня [[Адносная атамная маса|атамнай адзінкі масы]]<ref>Майсяйчук К. Л. Вуглярод // {{Літаратура/БелЭн|4к}} С. 286.</ref>. Вуглярод вядомы са старажытных часоў<ref>{{Спасылка|копія=https://web.archive.org/web/20121101085829/http://www.caer.uky.edu/carbon/history/carbonhistory.shtml|загаловак=History of Carbon|выдавец=University of Kentucky Center for Applied Energy Research|мова=en|url=http://www.caer.uky.edu/carbon/history/carbonhistory.shtml|дата копіі=1 лістапада 2012}}</ref> у выглядзе [[алмаз]]а ды [[графіт]]а<ref>Зломанов В. П. УГЛЕРОД // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2017); https://bigenc.ru/chemistry/text/4214872 Дата обращения: 28.09.2020</ref>.
-Вуглярод зьяўляецца 15-м самым распаўсюджаным элемэнт у зямной кары, і чацьвёртым самым распаўсюджаным элемэнт у [[Сусьвет|Сусьвеце]] паводле масы пасьля вадароду, [[гель|гелю]] і [[кісьля|кісьлі]]. Вуглярод забясьпечвае ўнікальную разнастайнасьць [[арганічныя рэчывы|арганічных злучэньняў]], а таксама мае незвычайную здольнасьць утвараць [[палімэры]] пры тэмпэратурах, якія часта фіксуюцца на Зямлі. Гэты элемэнт ёсьць агульным элемэнтам усіх вядомых формаў жыцьця. Вадарод зьяўляецца другім самым распаўсюджаным элемэнтам у арганізьме чалавека паводле масы пасьля кісьлі, ён скаладе каля 18,5% ад масы чалавека<ref>Reece, Jane B. (31 October 2013). ''«Campbell Biology»'' (10 ed.). Pearson. {{ISBN|9780321775658}}.</ref>.
+Вуглярод 15-ы элемэнт паводле распаўсюджанасьці ў зямной кары, і чацьвёрты — у [[Сусьвет|Сусьвеце]] паводле масы пасьля вадароду, [[гель|гелю]] і [[тлен]]а. Вуглярод забясьпечвае ўнікальную разнастайнасьць [[арганічныя рэчывы|арганічных злучэньняў]], а таксама мае здольнасьць утвараць [[палімэры]] пры тэмпэратурах, якія часта фіксуюцца на Зямлі. Гэты элемэнт ёсьць агульным элемэнтам усіх вядомых формаў жыцьця. Вадарод зьяўляецца другім самым распаўсюджаным элемэнтам у арганізьме чалавека паводле масы пасьля кісьлі, ён скаладе каля 18,5% ад масы чалавека<ref>Reece, Jane B. (31 October 2013). ''«Campbell Biology»'' (10 ed.). Pearson. {{ISBN|9780321775658}}.</ref>.
 == Прыродныя крыніцы ==
-Вуглярод — адзін з найбольш распаўсюджаных элемэнтаў у зямной кары, залягае ў выглядзе мінэралаў ([[графіт]], [[алмаз]]) і гаручых выкапняў ([[вугаль]]). Каля траціны сусьветных запасаў [[глеба]]вага вугляроду знаходзіцца ў тарфяніках<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Леанід Лахманенка]].|загаловак=Як Бартэніха выйшла на міжнародную арбіту|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=82769|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=[[газэта]]|год=14 ліпеня 2011|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2011-07-14 131 (26995)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/82781/14lip-3.indd.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>. У [[атмасфэра Зямлі|атмасфэры]] знаходзіцца ў выглядзе дыаксіду вугляроду CO<sub>2</sub>. Злучэньні вугляроду — асноўная састаўная частка тканак расьлінаў і жывёлаў. [[Валентнасьць]] вуглярода ў большасьці [[Складаныя рэчывы|злучэньняў]] роўная 4.
+Вуглярод — адзін з найбольш распаўсюджаных элемэнтаў у зямной кары, залягае ў выглядзе мінэралаў ([[графіт]], [[алмаз]]) і гаручых выкапняў ([[вугаль]]). Каля траціны сусьветных запасаў [[глеба]]вага вугляроду знаходзіцца ў тарфяніках<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Леанід Лахманенка]].|загаловак=Як Бартэніха выйшла на міжнародную арбіту|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=82769|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=[[газэта]]|год=14 ліпеня 2011|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2011-07-14 131 (26995)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/82781/14lip-3.indd.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>. У [[атмасфэра Зямлі|атмасфэры]] знаходзіцца ў выглядзе дыаксіду вугляроду CO<sub>2</sub>. Злучэньні вугляроду — асноўная састаўная частка тканак расьлінаў і жывёлаў. [[Валентнасьць]] вуглярода ў большасьці [[Складаныя рэчывы|злучэньняў]] роўная 4.
 == Прымяненьне ==
@@ Радок 121: / Радок 139: @@
 == Алятропныя мадыфікацыі вугляроду ==
-* [[аморфны вуглярод]] ({{мова-en|amorphous carbon|скарочана}});
+* аморфны вуглярод ({{мова-en|amorphous carbon|скарочана}});
 * [[графіт]];
 * [[алмаз]];
@@ Радок 128: / Радок 146: @@
 * [[вугляродная нанатрубка]] ({{мова-en|carbon nanotube|скарочана}});
 * [[графэн]];
-* [[вугляродная нанапочка]] ({{мова-en|carbon nanobude|скарочана}});
+* вугляродная нанапочка ({{мова-en|carbon nanobude|скарочана}});
-* [[вугляроднае нанавалакно]] ({{мова-en|carbon nanofibers|скарочана}});
+* вугляроднае нанавалакно ({{мова-en|carbon nanofibers|скарочана}});
-* [[лансдэйліт]] ({{мова-en|lonsdaleite|скарочана}});
+* лансдэйліт ({{мова-en|lonsdaleite|скарочана}});
-* [[шкляны вуглярод]] ({{мова-en|glassy carbon|скарочана}});
+* шкляны вуглярод ({{мова-en|glassy carbon|скарочана}});
-* [[вугляроднае нанашумавіньне]] ({{мова-en|carbon nanofoam|скарочана}});
+* вугляроднае нанашумавіньне ({{мова-en|carbon nanofoam|скарочана}});
-* [[карбін]] ({{мова-en|carbyne|скарочана}}).
+* карбін ({{мова-en|carbyne|скарочана}}).
 == Ізатопы ==
+Штучна атрыманыя ізатопы вуглярода с атамнымі масамі ад 8 да 22.
 {| cellspacing="0" cellpadding="2" border="1" style="background-color:#f9f9f9;border:1px #aaa solid;border-collapse:collapse;"
 ! [[Ізатоп]]
@@ Радок 158: / Радок 177: @@
 | 0,060 ||<sup>14</sup>N
 |}
-== Літаратура ==
-* {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак =Ізатопы: уласьцівасьці, атрыманьне, прымяненьне |арыгінал =Изотопы: свойства, получение, применение |спасылка = |адказны =Под ред. В. Ю. Баранова |выданьне = |месца ={{М.}} |выдавецтва =ФИЗМАТЛИТ |год =2005 |том =2 |старонкі =625 |старонак = |сэрыя = |isbn =5-9221-0534-X}}
 == Крыніцы ==
 {{Крыніцы}}
+== Літаратура ==
+* {{Кніга|загаловак =Ізатопы: уласьцівасьці, атрыманьне, прымяненьне |арыгінал =Изотопы: свойства, получение, применение |адказны =Под ред. В. Ю. Баранова |месца ={{М.}} |выдавецтва =ФИЗМАТЛИТ |год =2005 |том =2 |старонкі =625 |isbn =5-9221-0534-X}}
 == Вонкавыя спасылкі ==
-{{Commons|Category:Carbon}}
+{{Commons}}
+* {{Спасылка|загаловак=Carbon|назва праекту=Encyclopædia Britannica|выдавец=Encyclopædia Britannica, inc.|дата публікацыі=May 13, 2020|url=https://www.britannica.com/science/carbon-chemical-element|дата=28 верасьня 2020}}
 {{Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў}}