Мікалай Фаўстын Радзівіл

Мікалай Фаўстын Радзівіл
	Мікалай Фаўстын Радзівіл
	; Герб «Трубы»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	21 траўня 1688; Дзятлава, Слонімскі павет, Наваградзкае ваяводзтва, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая або ; Нясьвіж, Нясьвіская ардынацыя, Наваградзкі павет, Наваградзкае ваяводзтва, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Памёр	2 лютага 1746 (57 гадоў); Дзятлава, Слонімскі павет, Наваградзкае ваяводзтва, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Пахаваны	пахавальня Радзівілаў[d];
Род	Радзівілы
Бацькі	Дамінік Мікалай Радзівіл; Ганна Мар’яна з Палубінскіх
Жонка	Барбара з Завішаў
Дзеці	Удальрык Крыштап, Альбрэхт, Юры, Станіслаў
Дзейнасьць	палітык

Мікалай Фаўстын Радзівіл (21 траўня 1688, мястэчка Зьдзецел Слонімскага павету — 2 лютага 1746) — дзяржаўны і вайсковы дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Чашнік (1706—1709) і мечнік вялікі літоўскі (1710—1729), ваявода наваградзкі (1729—1740). Генэрал-лейтэнант (1725).

Валодаў Зьдзецелам у Слонімскім павеце, Глускам, Парэччам і Уселюбам у Наваградзкім павеце, Крожамі ў Жамойці, набыў места Бярдычаў у Брацлаўскім ваяводзтве. Быў старостам бабруйскім^[1]. Кавалер ордэнаў Белага Арла і расейскага Аляксандра Неўскага (1742)^[2].

Біяграфія

Зь нясьвіскай лініі роду Радзівілаў гербу «Трубы», сын Дамініка Мікалая, канцлера вялікага літоўскага, і Ганны Мар’яны з Палубінскіх. Меў старэйшага брата Яна Мікалая, ваяводу наваградзкага, які апекваўся ім па сьмерці бацькі.

Атрымаў адукацыю ў Нясьвіскім калегіюме езуітаў. У 1699 годзе зьехаў на пяць гадоў за мяжу, каб працягваць навучаньне.

Па вяртаньні ў Вялікае Княства Літоўскае, актыўна ўдзельнічаў у палітычным жыцьці дзяржавы. У 1706 годзе атрымаў урад чашніка вялікага літоўскага, у 1710 годзе — мечніка вялікага літоўскага. Абіраўся паслом на соймы 1718 (ад Слонімскага павету^[3]), 1720, 1722 і 1726 гадоў. У 1725 годзе атрымаў чын генэрал-лейтэнанта пяхоты. Камандаваў войскам Вялікага Княства Літоўскага. У 1729 годзе стаў ваяводам наваградзкім.

У 1733 годзе як хаўрусьнік Расеі спрыяў абраньню каралём і вялікім князем Аўгуста Саса, далей заставаўся агентам Пецярбургу (атрымліваў штогод 5 тыс. руб.)^[4].

У Зьдзецеле на ўласныя сродкі распачаў будаваньне палаца, скончанага ў 1751 годзе. У Глуску на бэрнардынскім касьцёле быў вялікі звон, на баку якога знаходзіўся герб з выявай арла і лебедзя і надпіс: «Nicolai Faustin Xsonze Radzivill Woievoda Novogrodzki-Barbara z Zaviszow Xienzna Radzivillowa … 1743».

Ажаніўся 4 сьнежня 1710 году ў Раготне з Барбарай, дачкой кашталяна менскага Крыштапа Станіслава Завішы (1660—1721) і Тэрэзы з Тышкевічаў. У шлюбе нарадзіліся дзеці:

Удальрык Крыштап (1712—1770), пісар вялікі літоўскі, паэт і гісторык
Тэрэза Барбара
Альбрэхт (1717—1790), староста рэчыцкі, генэрал-маёр
Марыя Гертруда
Юры (1721—1754), ваявода наваградзкі
Станіслаў (1722—1787), генэрал-лейтэнант
Ганна Аўгустына
Брыгіта Пэтранэля
Францішка
Удальрыка
Крыштап
Фэлікс
Караль
Дамінік

Галерэя

Іканаграфія Мікалая Фаўстына Радзівіла
Зь Нясьвіскай партрэтнай галерэі, каля 1733
З альбома «Выявы роду Радзівілаў». Г. Ляйбовіч, 1758
Невядомы мастак, 1746
М. Старкман, 1857

У картцы да артыкула прыводзіцца партрэт, напісаны ў 1720—1730 гадох невядомым мастаком, зь Нясьвіскай партрэтнай галерэі, які цяпер захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музэі Беларусі.

Дадатковыя зьвесткі

Цела М. Ф. Радзівіла пахавалі ў Нясьвіжы, а сэрца — у Зьдзецельскім касьцёле.
У Нацыянальным мастацкім музэй Беларусі ў 2007 годзе ўпершыню выставілі ўнікальны надмагільны партрэт, створаны ў 1746 годзе, які доўгі час лічыўся выявай невядомага магната. У 2006 годзе яго атрыбутавалі — гэта Мікалай Фаўстын Радзівіл^[5].

Крыніцы

^ ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 496.
^ Бантыш-Каменский Н.Н. Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 году орденского капитула. Москва, 2005. С. 130.
^ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego, (1666-1721). Warszawa, 1862. S. 350.
^ ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 495—496.
^ Кірпічэнкава Н. Востраў скарбаў у цэнтры мегаполіса // «Культура» № 10 (776), 2007 г.

Літаратура

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая. — 591 с. — ISBN 985-11-0214-8

[1] ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 496.

[2] Бантыш-Каменский Н.Н. Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 году орденского капитула. Москва, 2005. С. 130.

[3] Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego, (1666-1721). Warszawa, 1862. S. 350.

[4] ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 495—496.

[5] Кірпічэнкава Н. Востраў скарбаў у цэнтры мегаполіса // «Культура» № 10 (776), 2007 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]