Мечнік вялікі літоўскі

Мечнік вялікі літоўскі, мечны (па-лацінску: ensifer, gladifer) — ураднік у Вялікім Княстве Літоўскім (канец 15—18 стагодзьдзя).

На ўрачыстасьцях нёс наперадзе зь левага боку вялікага князя аголены меч як сымбаль вайсковай улады. У часе пахаваньня апускаў меч да долу, а ў рукаяць устаўляў сьвечку. Калі манарх быў апошнім з роду, кідаў меч перад алтаром альбо ламаў яго.

Існавалі павятовыя мечнікі.

Мечнікамі вялікімі літоўскімі былі:

Войцех Івашкавіч (1499)
Януш Станкавіч (Станіслававіч) Касьцевіч (1505—1507)
Ян Шчытовіч (Шчыт) (1509)
Юры Мікалаевіч Едка (Едкавіч) (1529—1531)
Мікалай Пётравіч Аляхновіч (кухмістравіч Дарагастайскі) (1539—1547)
Шчасны Сырутовіч (Сыруць) (1550—1563)

Дзьмітры Юзэфовіч Халецкі (11.10.1579 — 3.2.1588)
Ян Юзэфовіч Халецкі (22.1.1589 — 1615)
Мікалай Крыштап Халецкі (23.8.1615 — 2.6.1650)
Юры Тызэнгаўз (2.6.1650 — 1679)
князь Шыман Караль Агінскі (1679—1685)
князь Мікалай Францішак Агінскі (1685—1695)
князь Марцыян Міхал Агінскі (25.7. 1695 — 10.5.1703)
Крыштап Казімер Сяніцкі (10.5.1703 — 1707)
Білевіч (1708—1709)

Аляксандар Пшазьдзецкі (3.1709 — 1710)
князь Мікалай Фаўстын Радзівіл (22.3.1710, 23.12.1711 — 3.5.1729)
князь Юзэф Тадэвуш Агінскі (14.6.1729 — 17.4.1730)
Ігнаці Завіша (17.4.1730 — 7.1734)
князь Януш Аляксандар Сангушка (14.11. 1735 — 26.8.1750)
Шыман Сыруць(pl) (1.9.1750 — 23.10.1752)
князь Караль Станіслаў Радзівіл «Пане Каханку» (23.10.1752 — 8.10.1762)
князь Андрэй Агінскі (8.10.1762 — 21.11.1771)
князь Міхал Геранім Радзівіл (21.11.1771 — 10.4.1775)
князь Геранім Януш Сангушка (1775 — 11.12.1775)
Аляксандр Асалінскі(pl) (9.12.1775 — 1789)
князь Міхал Клеафас Агінскі (4.8.1789 — 5.1793)

Літаратура

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.