31 жніўня

31 жні́ўня — 243-і дзень году (244-ы ў высакосным годзе) паводле Грыгарыянскага календару. Да канца году застаецца 122 дні.

Падзеі

• 1290 — кароль Эдўард I аб’явіў праклямацыю пра выгнаньне жыдоў з Ангельшчыны
• 1422 — Генрых IV станае ангельскім каралём у 9-цімесяцовым узросьце
• 1432 — уночы на 1 верасьня князі Жыгімонт Кейстутавіч і Сямён Гальшанскі зьдзейсьнілі замах на вялікага князя Сьвідрыгайлу. Пачатак грамадзянскай вайны ў ВКЛ
• 1449 — падпісаны «вечны мір» паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Маскоўскім
• 1559 — Жыгімонт Аўгуст падпісаў дамову аб пратэктараце ВКЛ над Лівонскім ордэнам
• 1897 — Томас Эдысан запатэнтаваў кінапраектар
• 1897 — у Базэлі пачаўся Першы сусьветны сіянісцкі кангрэс
• 1907 — заключанае ваеннае пагадненьне між Вялікабрытаніяй, Расеяй і Францыяй
• 1914 — Санкт-Пецярбург перайменаваны ў Петраград загадам імпэратара Мікалая II
• 1919 — у ноч на 31 жніўня Кіеў вызвалены Аб’яднанай чыннай арміяй Украінскай Народнай Рэспублікі
• 1920 — вырашальная перамога Польшчы над Саветамі ў бітве ля Камарова ў часе польска-савецкае вайны
• 1935 — савецкі шахцёр Аляксей Стаханаў за адну зьмену выканаў 1475% нормы, здабыўшы 102 м³ вугля
• 1939 — адбылася Гляйвіцкая правакацыя
• 1939 — Вярхоўны савет СССР ратыфікаваў савецка-нямецкі пакт пра ненапад
• 1944 — войскі 2-га Ўкраінскага фронту ўвайшлі ў Бухарэст
• 1955 — у Чыкага прадэманстраваны першы ў сьвеце аўтамабіль на сонечных батарэях
• 1957 — Малайзія абвясьціла незалежнасьць ад Вялікабрытаніі
• 1962 — Трынідад і Табага станае незалежнай краінай
• 1969 — ваенная хунта захапіла ўладу ў Бразыліі
• 1970 — прынятая ў эксплюатацыю Гарадзенская цеплаэлектрацэнтраль-2
• 1975 — Міжнародны валютны фонд прыняў рашэньне адмовіцца ад разьлікаў золатам пры міжнародных валютных апэрацыях
• 1980 — у Польшчы створаны незалежны прафсаюз «Салідарнасьць»
• 1982 — па ўсёй Польшчы адбыліся маніфэстацыі, прысьвечаныя другой гадавіне гданьскіх пагадненьняў і заснаваньня «Салідарнасьці». У Любіне міліцыяй забітыя тры дэманстранты
• 1986 — у Чорным моры затануў савецкі пасажырскі лайнэр «Адмірал Нахімаў», сутыкнуўшыся з сухагрузам «Пётар Васеў». Загінулі 423 чалавекі
• 1989 — малдаўская мова атрымала статус дзяржаўнай. Пісьменнасьць у Малдове пераведзеная на лацінку
• 1990 — Усходняя і Заходняя Нямеччына падпісалі дамову пра аб’яднаньне юрыдычных і палітычных сыстэмаў
• 1991 — Кыргыстан абвясьціў незалежнасьць ад СССР
• 1992 — На галоўпаштамце ў Менску прайшло адмысловае гашэньне марак з выявай "Пагоні" і бел-чырвона-белага сьцягу
• 1993 — завершаны вывад расейскіх войскаў зь Летувы
• 1994 — праз 49 год расейская армія пакінула тэрыторыю Нямеччыны
• 1996 — спыніла вяшчаньне беларускае Радыё 101,2
• 1996 — Расея і Чачэнія падпісалі пагадненьне, якое скончыла I чачэнскую вайну
• 1997 — у аўтамабільнай катастрофе ў Парыжы загінула прынцэса Дыяна
• 2005 — з-за панікі на мосьце Аль-Ааіммах у Багдадзе загінулі 1199 чалавек

Нараджэньні

• 12 — Калігула, рымскі імпэратар
• 1749 — Аляксандар Радзішчаў, расейскі пісьменьнік
• 1838 — Андрэй Потэбня, украінец, вайсковец расейскай арміі, удзельнік польскага паўстаньня 1863 году
• 1850 — Аляксандар Шыманоўскі, беларускі этнограф і фальклярыст
• 1852 — Джон Нэвіль Кейнс, ангельскі эканаміст
• 1872 — Матыльда Кшасінская, расейская балерына
• 1885 — Генадзь Багдановіч, беларускі грамадзкі дзяяч
• 1922 — Уладзімер Шыцік, беларускі журналіст
• 1938 — Людміла Піскун, беларускі філёляг
• 1945 — Іцхак Пэрэльман, жыдоўскі скрыпач
• 1947 — Шаміль Бекцінееў, беларускі археоляг і нумізмат
• 1948 — Рудольф Шэнкер, нямецкі гітарыст (Scorpions)
• 1949 — Рычард Гір, амэрыканскі актор
• 1949 — Дэйвід Поліцар, амэрыканскі фізык, Нобэлеўскі ляўрэат 2004 году
• 1954 — Робэрт Качаран, прэзыдэнт Армэніі
• 1982 — Хасэ Рэйна, гішпанскі футбольны брамнік

Сьмерці

• 1057 — Леафрык, муж лэдзі Гадывы
• 1247 — Конрад I Мазавецкі, князь мазавецкі і кракаўскі
• 1422 — Генрых V, кароль Англіі
• 1795 — Франсуа-Андрэ Філідор, францускі шахматыст
• 1867 — Шарль Бадлер, францускі паэт, літаратурны крытык і перакладнік
• 1891 — Уладзіслаў Віктар Акінчыц, лекар, паўстанец 1863 року
• 1920 — Вільгельм Вунт, нямецкі фізыёляг, псыхоляг, філёзаф і мовазнаўца
• 1931 — Арсен Канчэўскі, дзяяч рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі
• 1941 — Марына Цьвятаева, расейская паэтка
• 1963 — Жорж Брак, францускі жывапісец, адзін з заснавальнікаў кубізма
• 1985 — Фрэнк Бэрнэт, аўстралійскі біёляг, Нобэлеўскі ляўрэат
• 1996 — Пятрусь Макаль, беларускі паэт, драматург, перакладнік
• 1997 — Дыяна Спэнсэр, прынцэса Ўэльская
• 2002 — Джордж Портэр, ангельскі хімік, Нобэлеўскі ляўрэат
• 2005 — Джозэф Ротблат, брытанскі фізык польскага паходжаньня, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру
• 2008 — Магамэд Яўлоеў, інгускі журналіст, уладальнік сайту Ингушетия.org

Сьвяты

• Кыргыстан — Дзень Незалежнасьці
• Малайзія — Дзень Незалежнасьці
• Малдова — Дзень Нашай Мовы (Limba Noastra)
• Польшча — Дзень салідарнасьці і свабоды
• Трынідад і Табага — Дзень Незалежнасьці
• Узбэкістан — Дзень памяці ахвяраў рэпрэсыяў
• Міжнародны дзень блогаў і блогераў (BlogDay)

31 жніўня — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў