Тытан: розьніца паміж вэрсіямі

	Тытан
Выгляд
	сьветла-шэры мэтал;
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Тытан, Ti, 22
Група, пэрыяд, блёк	IV, 4, p
Адносная атамная маса	47,90 г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[Ar]3d²4s²
Электронаў у абалонцы	2 8 10 2;
Фізычныя ўласьцівасьці
Фаза	Мэтал
Шчыльнасьць (пры п. т.)	4,51 г·см−3
Тэмпэратура плаўленьня	1660 °C
Тэмпэратура кіпеньня	3287 °C
Структура крышталічнай краты	гексаганальная структура
Электрычны супор	0,576·10-6Ω·м
Уласьцівасьці атама
Ступені затляненьня	-1, 0, +2, +3, +4
Электраадмоўнасьць	1,32 (Шкала Паўлінка)
Кавалентны радыюс	132 пм
	п; а; р;

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 16:31, 4 лютага 2017

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Тытан (неадназначнасьць).

Ізатопы

Ізатоп^[3]	NH	Заўвага
⁴⁶Ti	7,95%	Зьяўляецца стабільным.
⁴⁷Ti	7,75%	Зьяўляецца стабільным.
⁴⁸Ti	73,45%	Зьяўляецца стабільным.
⁴⁹Ti	5,51%	Зьяўляецца стабільным.
⁵⁰Ti	5,34%	Зьяўляецца стабільным.

Тытан (па-лацінску: Titanium) Ti — хімічны элемэнт IV групы пэрыядычнай сыстэмы; атамны нумар 22. Срабрыста-белы мэтал, падобны з выгляду на сталь. Упершыню адкрыты ў 1795 годзе М. Г. Клапротам^[3].

Прыродныя крыніцы

Адно з самых распаўсюджаных у зямной кары рэчываў — 10-е месца сярод іншых элемэнтаў (0,57% мас.). Адносіцца да рассеяных элемэнтаў і не ўтварае буйных радовішчаў^[4]. Радовішчы ў Аўстраліі, Канадзе, Нарвэгіі, ЗША, Расеі, Індыі, Бразыліі, Украіне. Асноўныя прыродныя злучэньні — TiO₂ (руціл, брукіт; анатаз); FeTiO₃ (ільмяніт); FeTiO₃×nFe₃O₄ (тытанамагнетыт)^[5], CaTiO₃ (пераўскіт)^[4].

Прымяненьне

Авія-, ракета-, суднабудаўніцтва. Выраб тытанавых бялілаў — найлепшай белай фарбы. Некаторыя сплавы ўжываюцца ў хірургіі для пратэзаваньня суставаў. Сплавам на аснове TiNi уласьцівы эфэкт памяці, вырабы зь іх могуць пасьля дэфармацыі аднаўляць зыходную форму пры нагрэве. Нітрыд тытана ўяўляе сабой хімічна вельмі інэртны агнеўпорны матэрыял, які выкарыстоўваецца для вырабу цігляў, сопел для распыленьня мэталаў, устойлівых да карозіі пакрыцьцяў і да т. п.^[6]

Крыніцы

^ Ахметов, Н. С. Общая и неорганическая химия. — Москва: Высш. шк., Изд. центр "Академия", 2001. — 743 с. — 15 000 ас. — ISBN 5-06-003363-5
^ Никольский 2001. С. 343.
^ ^а ^б Шиманович 1996. С. 450.
^ ^а ^б Никольский 2001. С. 344.
^ Шиманович 1996. С. 451.
^ Никольский 2001. С. 345.

Літаратура

Шиманович, И. Е.; Павлович, М. Л.; Тикавый, В. Ф.; Малашко, П. М. Общая химия в формулах, определениях, схемах. — 2 изд.. — Минск: 1996. — 548 с.
Никольский, А. Б.; Суворов, А. В. Химия: учебник для вузов. — СПб.: Химиздат, 2001. — С. 343.

Вонкавыя спасылкі

Тытан — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Гэта — накід артыкула па хіміі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[1] Ахметов, Н. С. Общая и неорганическая химия. — Москва: Высш. шк., Изд. центр "Академия", 2001. — 743 с. — 15 000 ас. — ISBN 5-06-003363-5

[FOOTNOTEНикольский2001343-2] Никольский 2001. С. 343.

[FOOTNOTEШымановіч1996450-3] а ^б Шиманович 1996. С. 450.

[FOOTNOTEНикольский2001344-4] а ^б Никольский 2001. С. 344.

[FOOTNOTEШымановіч1996451-5] Шиманович 1996. С. 451.

[FOOTNOTEНикольский2001345-6] Никольский 2001. С. 345.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 {{Іншыя значэньні}}
+{{Хімічны элемэнт
+|Назва = Тытан
+|Ангельская назва = Titanium
+|Сымбаль = Ti
+|Атамны нумар = 22
+|Структура крышталічнай краты = [[гексаганальная]] структура
+|Апісаньне выгляду = сьветла-шэры мэтал
+|Колер фазы = стальны
+|Фаза = Мэтал
+|Група = IV
+|Пэрыяд = 4
+|Блёк = p
+|Атамная маса = 47,90<ref>{{Кніга|аўтар=Ахметов, Н. С.|загаловак=Общая и неорганическая химия|месца=Москва|год=2001|выдавецтва=Высш. шк., Изд. центр "Академия"|старонак=743|isbn=5-06-003363-5|наклад=15000}}</ref>
+|Канфігурацыя электронаў = [Ar]3d²4s²{{Зноска|Никольский|2001|Никольский|343}}
+|Электронаў у абалонцы = 2 8 10 2
+|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры = 4,51
+|Тэмпэратура плаўленьня Ц =1660
+|Тэмпэратура кіпеньня Ц =3287
+|Ступені атляняньня=-1, 0, +2, +3, +4
+|Электраадмоўнасьць=1,32 ([[Шкала Паўлінка]])
+|Кавалентны радыюс =132
+| Электрычны супор = 0,576·10<sup>-6</sup>
+}}
+{| width="35%" border="2" cellspacing="0" cellpadding="4" rules="all" class="hintergrundfarbe1 rahmenfarbe1" style="float:right; clear:right; margin:5px 0 1em 1em; border-style: solid; border-width: 1px; border-collapse:collapse; font-size:87%; empty-cells:show"
+! colspan="2" style="background-color:#00CD00" | <font size="+1">Ізатопы</font>
+|-----
+| colspan="2" |
+{| width="100%" cellspacing="0" cellpadding="2" border="1" style="background-color:#f9f9f9;border:1px #aaa solid;border-collapse:collapse;"
+! [[Ізатоп]]{{Зноска|Шымановіч|1996|Шиманович|450}}
+! [[Натуральная частотнасьць|NH]]
+! Заўвага
+|-----
+| <sup>46</sup>Ti || 7,95%
+| Зьяўляецца [[Стабільны ізатоп|стабільным]].
+|-----
+| <sup>47</sup>Ti || 7,75%
+| Зьяўляецца стабільным.
+|-----
+| <sup>48</sup>Ti || 73,45%
+| Зьяўляецца стабільным.
+|-----
+| <sup>49</sup>Ti || 5,51%
+| Зьяўляецца стабільным.
+|-----
+| <sup>50</sup>Ti || 5,34%
+| Зьяўляецца стабільным.
+|}
+|}
 [[Файл:Ti%2C22.jpg|250пкс|міні|Тытан]]
-'''Тытан''' ({{мова-la|Titanium}}) '''Ti''' — [[хімічны элемэнт]] IV групы [[Пэрыядычная сыстэма элемэнтаў|пэрыядычнай сыстэмы]]; атамны нумар 22. Срабрыста-белы [[мэтал]], падобны з выгляду на [[сталь]].
+'''Тытан''' ({{мова-la|Titanium}}) '''Ti''' — [[хімічны элемэнт]] IV групы [[Пэрыядычная сыстэма элемэнтаў|пэрыядычнай сыстэмы]]; атамны нумар 22. Срабрыста-белы [[мэтал]], падобны з выгляду на [[сталь]]. Упершыню адкрыты ў 1795 годзе М. Г. Клапротам{{Зноска|Шымановіч|1996|Шиманович|450}}.
 == Прыродныя крыніцы ==
-Адно з самых распаўсюджаных у зямной кары рэчываў — 9-е месца сярод іншых элемэнтаў. Радовішчы ў [[Аўстралія|Аўстраліі]], [[Канада|Канадзе]], [[Нарвэгія|Нарвэгіі]], [[ЗША]], [[Расея|Расеі]], [[Індыя|Індыі]], [[Бразылія|Бразыліі]], [[Украіна|Украіне]].
+Адно з самых распаўсюджаных у зямной кары рэчываў — 10-е месца сярод іншых элемэнтаў (0,57% мас.). Адносіцца да рассеяных элемэнтаў і не ўтварае буйных радовішчаў{{Зноска|Никольский|2001|Никольский|344}}. Радовішчы ў [[Аўстралія|Аўстраліі]], [[Канада|Канадзе]], [[Нарвэгія|Нарвэгіі]], [[ЗША]], [[Расея|Расеі]], [[Індыя|Індыі]], [[Бразылія|Бразыліі]], [[Украіна|Украіне]]. Асноўныя прыродныя злучэньні — TiO<sub>2</sub> (руціл, брукіт; анатаз); FeTiO<sub>3</sub> (ільмяніт); FeTiO<sub>3</sub>×nFe<sub>3</sub>O<sub>4</sub> (тытанамагнетыт){{Зноска|Шымановіч|1996|Шиманович|451}}, CaTiO<sub>3</sub> (пераўскіт){{Зноска|Никольский|2001|Никольский|344}}.
 == Прымяненьне ==
+Авія-, ракета-, суднабудаўніцтва. Выраб тытанавых бялілаў — найлепшай белай [[фарба|фарбы]]. Некаторыя сплавы ўжываюцца ў хірургіі для пратэзаваньня суставаў. Сплавам на аснове TiNi уласьцівы эфэкт памяці, вырабы зь іх могуць пасьля дэфармацыі аднаўляць зыходную форму пры нагрэве. Нітрыд тытана ўяўляе сабой хімічна вельмі інэртны агнеўпорны матэрыял, які выкарыстоўваецца для вырабу цігляў, сопел для распыленьня мэталаў, устойлівых да карозіі пакрыцьцяў і да т. п.{{Зноска|Никольский|2001|Никольский|345}}
-Авія-, ракета-, суднабудаўніцтва. Выраб тытанавых бялілаў — найлепшай белай [[фарба|фарбы]].
+== Крыніцы ==
+{{Крыніцы}}
+== Літаратура ==
+* {{Кніга|ref =Шымановіч|аўтар=Шиманович, И. Е.; Павлович, М. Л.; Тикавый, В. Ф.; Малашко, П. М.|назва=Общая химия в формулах, определениях, схемах|месца=Минск|год=1996|старонак=548|выданьне=2 изд.}}
+* {{Кніга|ref =Никольский|аўтар=Никольский, А. Б.; Суворов, А. В.|загаловак=Химия: учебник для вузов|месца=СПб.|выдавецтва=Химиздат|год=2001|старонкі=343}}
-{{Накід:Хімія}}
 == Вонкавыя спасылкі ==
-{{Commons|Category:Titanium|выгляд=міні}}
+{{Commons}}
 {{Шаблён:Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў}}
+{{Накід:Хімія}}
 [[Катэгорыя:Хімічныя элемэнты]]
 [[Катэгорыя:Мэталы]]