Кобальт: розьніца паміж вэрсіямі

	Жалеза ← Кобальт → Нікель
Выгляд
	цьвёрды бліскучы шэры мэтал;
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Кобальт, Co, 27
Катэгорыя элемэнту	Мэталы
Група, пэрыяд, блёк	VIII, 4, d
Адносная атамная маса	58,9332 г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[Ar] 4s2 3d7
Электронаў у абалонцы	2, 8, 15, 2;
Фізычныя ўласьцівасьці
Фаза	Цьвёрдае цела
Тэмпэратура плаўленьня	1768 K, 1495 °C, 2723 °F
Структура крышталічнай краты	hexagonal close-packed
Уласьцівасьці атама
Ступені затляненьня	5, 4, 3, 2, 1, −1
Атамны радыюс	125 пм
Іншыя характарыстыкі
Нумар CAS	7440-48-4
Найбольш стабільныя ізатопы
	Асн. артыкул: ізатопы
	п; а; р;

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 21:53, 19 кастрычніка 2020

Кобальт (па-лацінску: Cobaltum) Co — хімічны элемэнт VIII групы пэрыядычнай сыстэмы; атамны нумар 27. Серабрыста-белы мэтал з слабым чырвоным адценьнем.

Па распаўсюджанасці ў зямной кары займае 34-е месца. Сустракаецца ў прыродзе заўсёды разам зь нікелем. Здабываюць у Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга (40% сусьветнай здабычы, так званы кобальтавы пояс), Канадзе, Замбіі, Расеі (Урал, Кольскі паўвостраў), Бразыліі, Кубе.

Кобальтавыя фарбы выкарыстоўваліся яшчэ ў старажытнасьці. У горнай здабычы руда, якая ўтрымлівала кобальт, мела назву «kobold», што ў перакладзе з нямецкай мовы абазначала «руда гоблінаў». У 1735 годзе высьвятлілася, што з гэтай руды можна здабыць новы мэтал, які і атрымаў назву «kobold». Гэта быў першы мэтал, які быў выдзелены ў чыстым выглядзе са старажытнасьці.

Зараз кобальт часткова здабываецца з такіх руд, як кабальтыт (CoAsS). Але большасьць атрымліваецца з медных ды нікелевых руд у якасьці дадатковага прадукту.

Кобальт выкарыстоўваецца для вырабу магнітных, цьвёрдых ды высокаўстойлівых сплаваў. Сілікат кобальту ды алюмінат кобальту (II, CoAl₂O₄, кобальт сіні) надаюць адметны сіні колер шклу, фарбам ды іншым матэрыялам. Кобальт уваходзіць у склад Вітаміну B12.

Тэмпэратура плаўленьня кобальта 1495 °C^[1]^[2].

Ізатопы

Прыродны кобальт складаецца з аднаго ізатопа ⁵⁹Co^[3]. Сярод радыяактыўных ізатопаў найбольшы пэрыяд паўраспаду мае ізатоп ⁶⁰Co (5,3 гадоў)^[4]. Ён шырока выкарыстоўваецца ў прамысловасьці ў якасьці крыніцы гама-выпраменьнваньня.

Крыніцы

^ The Element Cobalt (анг.) It's Elemental. Jefferson Lab. Праверана 19 кастрычніка 2020 г.
^ WebElements, https://www.webelements.com, accessed October 2020.
^ Аликберова Л. Ю. КОБАЛЬТ // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2016); https://bigenc.ru/chemistry/text/2075823 Дата обращения: 19.10.2020
^ Cobalt. Encyclopædia Britannica (January 11, 2019). Праверана 19 кастрычніка 2020 г.

Вонкавыя спасылкі

Кобальт — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[1] The Element Cobalt (анг.) It's Elemental. Jefferson Lab. Праверана 19 кастрычніка 2020 г.

[2] WebElements, https://www.webelements.com, accessed October 2020.

[3] Аликберова Л. Ю. КОБАЛЬТ // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2016); https://bigenc.ru/chemistry/text/2075823 Дата обращения: 19.10.2020

[4] Cobalt. Encyclopædia Britannica (January 11, 2019). Праверана 19 кастрычніка 2020 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 |Справа = [[Нікель]]
 |Зьнізу = [[Род (элемэнт)|Rh]]
-|Зьверху = -
 |Структура крышталічнай краты=hexagonal close-packed
 |Апісаньне выгляду = цьвёрды бліскучы шэры мэтал
-|Выява = Kobalt_electrolytic_and_1cm3_cube.jpg
 |Выява2 =
 |Катэгорыя = Мэталы
@@ Радок 21: / Радок 19: @@
 |Электронаў у абалонцы = 2, 8, 15, 2
 |Фаза = Цьвёрдае цела
+|Тэмпэратура плаўленьня К = 1768
+|Тэмпэратура плаўленьня Ц = 1495
+|Тэмпэратура плаўленьня Ф = 2723
+|Нумар CAS = 7440-48-4
 | Атамны радыюс = 125
+|Ізатопы = {{!}}-----
+{{!}} <sup>56</sup>Co
+{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
+{{!}} 77,27 [[Содні|сут]]
+{{!}} [[электронны захоп|ε-захоп]]
+{{!}} 4,566
+{{!}} [[Жалеза|<sup>56</sup>Fe]]
+{{!}}-----
+{{!}} <sup>57</sup>Co
+{{!}} {сын.}
+{{!}} 271,79 сут
+{{!}} [[электронны захоп|ε-захоп]]
+{{!}}0,836
+{{!}}<sup>57</sup>Fe
+{{!}}-----
+{{!}} <sup>58</sup>Co
+{{!}} {сын.}
+{{!}} 70,89 сут
+{{!}} [[электронны захоп|ε-захоп]]
+{{!}}2,307
+{{!}}<sup>58</sup>Fe
+{{!}}-----
+{{!}} <sup>59</sup>Co {{!!}} 100%
+{{!}}colspan="4" {{!}} Кобальт зьяўляецца [[Стабільны ізатоп|стабільным]] пры 32 нэўтронах.
+{{!}}-----
+{{!}} <sup>60</sup>Co
+{{!}} {сын.}
+{{!}} 5,2714 [[год]]a
+{{!}} [[Бэта-выпраменьваньне|β<sup>-</sup>]], [[Гама-выпраменьваньне|гама]]
+{{!}}2,824
+{{!}}[[Нікель|<sup>60</sup>Ni]]
 |Ступені атляняньня = 5, 4, 3, 2, 1, −1
 }}
@@ Радок 28: / Радок 61: @@
 Па распаўсюджанасці ў зямной кары займае 34-е месца. Сустракаецца ў прыродзе заўсёды разам зь [[нікель|нікелем]]. Здабываюць у [[Дэмакратычная Рэспубліка Конга|Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга]] (40% сусьветнай здабычы, так званы кобальтавы пояс), [[Канада|Канадзе]], [[Замбія|Замбіі]], [[Расея|Расеі]] ([[Урал]], Кольскі паўвостраў), [[Бразылія|Бразыліі]], [[Куба|Кубе]].
-Кобальтавыя фарбы выкарыстоўваліся яшчэ ў старажытнасьці. У горнай здабычы руда, якая ўтрымлівала кобальт, мела назву "kobold", што ў перакладзе з нямецкай мовы абазначала "руда гоблінаў". У 1735 высьвятлілася, што з гэтай руды можна зрабіць новы мэтал, які і атрымаў назву "kobold". Гэта быў першы мэтал, які быў выдзелены ў чыстым выглядзе са старажытнасьці.
+Кобальтавыя фарбы выкарыстоўваліся яшчэ ў старажытнасьці. У горнай здабычы руда, якая ўтрымлівала кобальт, мела назву «kobold», што ў перакладзе з нямецкай мовы абазначала «руда гоблінаў». У 1735 годзе высьвятлілася, што з гэтай руды можна здабыць новы мэтал, які і атрымаў назву «kobold». Гэта быў першы мэтал, які быў выдзелены ў чыстым выглядзе са старажытнасьці.
 Зараз кобальт часткова здабываецца з такіх руд, як кабальтыт (CoAsS). Але большасьць атрымліваецца з медных ды нікелевых руд у якасьці дадатковага прадукту.
-Кобальт выкарыстоўваецца для вырабу магнітных, цьвёрдых ды высокаўстойлівых сплаваў. Сілікат кобальту ды алюмінат кобальту (II, CoAl<sub>2</sub>O<sub>4</sub>, кобальт сіні) надаюць адметны сіні колер шклу, фарбам ды іншым матэрыялам. У прыродзе сустракаецца толькі адзін ізатоп кобальту - <sup>59</sup>Co. У прамысловасьці шырока выкарыстоўваецца <sup>60</sup>Co у якасьці крыніцы гама-выпраменьнваньня. Кобальт уваходзіць у склад [[Вітамін B12|Вітаміну B12]].
+Кобальт выкарыстоўваецца для вырабу магнітных, цьвёрдых ды высокаўстойлівых сплаваў. Сілікат кобальту ды алюмінат кобальту (II, CoAl<sub>2</sub>O<sub>4</sub>, кобальт сіні) надаюць адметны сіні колер шклу, фарбам ды іншым матэрыялам. Кобальт уваходзіць у склад [[Вітамін B12|Вітаміну B12]].
+[[Тэмпэратура плаўленьня]] кобальта 1495 °C<ref>{{Спасылка|url=https://education.jlab.org/itselemental/ele027.html|загаловак=The Element Cobalt|назва праекту=It's Elemental|выдавец=Jefferson Lab|мова=en|дата=19 кастрычніка 2020}}</ref><ref>WebElements, https://www.webelements.com, accessed October 2020.</ref>.
 == Ізатопы ==
+Прыродны кобальт складаецца з аднаго ізатопа <sup>59</sup>Co<ref>Аликберова Л. Ю. КОБАЛЬТ // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2016); https://bigenc.ru/chemistry/text/2075823 Дата обращения: 19.10.2020</ref>. Сярод [[Радыяактыўнасьць|радыяактыўных]] ізатопаў найбольшы [[пэрыяд паўраспаду]] мае ізатоп <sup>60</sup>Co (5,3 гадоў)<ref>{{Спасылка|загаловак=Cobalt|выдавец=Encyclopædia Britannica|дата публікацыі=January 11, 2019|url=https://www.britannica.com/science/cobalt-chemical-element|дата=19 кастрычніка 2020}}</ref>. Ён шырока выкарыстоўваецца ў прамысловасьці ў якасьці крыніцы гама-выпраменьнваньня.
-{| cellspacing="0" cellpadding="2" border="1" style="background-color:#f9f9f9;border:1px #aaa solid;border-collapse:collapse;"
-! [[Ізатоп]]
+== Крыніцы ==
-! [[Натуральная частотнасьць|NH]]
+{{Крыніцы}}
-! [[Пэрыяд паўраспаду|t<sub>1/2</sub>]]
-! [[Радыеактыўнасьць|Тып радыеактыўнасьці]]
-! [[Энэргія распаду]] [[Мега|M]][[Электронвольт|eV]]
-! [[Прадукт распаду]]
-|-----
-| <sup>56</sup>Co ||
-| 77,27 сут
-|ε
-| 4,566
-| [[Жалеза|<sup>56</sup>Fe]]
-|-----
-| <sup>57</sup>Co ||
-| 271,79 сут
-|ε
-|0,836
-|<sup>57</sup>Fe
-|-----
-| <sup>58</sup>Co ||
-| 70,89 сут
-|ε
-|2,307
-|<sup>58</sup>Fe
-|-----
-| <sup>59</sup>Co || 100%
-| colspan="4" | Кобальт зьяўляецца стабільным пры 32 нэўтронах
-|-----
-| <sup>60</sup>Co ||  || 5,2714 [[год]]a
-| [[Бэта-выпраменьваньне|β<sup>-</sup>]], [[Гама-выпраменьваньне|гама]]
-| 2,824
-| [[Нікель|<sup>60</sup>Ni]]
-|}
 == Вонкавыя спасылкі ==
-{{Commons|Category:Cobalt}}
+{{Commons}}
 {{Шаблён:Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў}}