Стольнік вялікі літоўскі

Стольнік вялікі літоўскі (па-лацінску: dapifer, primarius dapifer) — ураднік у Вялікім Княстве Літоўскім. Урад існаваў зь сярэдзіны 15 стагодзьдзя.

Загадваў сэрвіроўкай стала вялікага князя літоўскага і падачай страваў. Кіраваў падстоліямі. Пазьней выконваў намінальныя функцыі. Кароль польскі і вялікі князь літоўскі Станіслаў Аўгуст Панятоўскі ў 1755—1764 быў стольнікам вялікім літоўскім.

Крыштап Весялоўскі

Зь сярэдзіны XVII стагодзьдзя вядома пасада павятовага стольніка.

Стольнікамі вялікімі літоўскімі былі:

• Ян (1447)
• Ян Войцахавіч Нарбут (Нарбутовіч) (1529)
• князь Януш (Іван) Юр’евіч Гальшанска-Дубравіцкі (1541 — 24.5.1542)
• Нікадзім Янавіч Цеханавецкі (1544—1545)
• Станіслаў Мікалаевіч Кезгайла(pl) (1545—1552)
• Юры Аляксандравіч Хадкевіч(pl) (1.9.1554 — 1555)

Вінцэнт Корвін-Гасеўскі

• князь Сямён Юр’евіч Гальшанска-Дубравіцкі (1555—1556)
• Ян Геранімавіч Хадкевіч (1559—1563)
• Мікалай Мікалаевіч Кухмістровіч-Дарагастайскі (23.3.1566 — 7.7.1576)
• князь Аляксандар Фрыдрыкавіч Пронскі (7.1576 — 1587)
• Андрэй Паўлавіч Сапега (30.3.1588; урад не прыняў)
• Крыштап Мікалай Дарагастайскі (27.5.1588 — 11.4.1590)
• Ян Глябовіч(pl) (19.4.1590 — 1604)
• Крыштап Весялоўскі (26.6.1604 — 1620)
• князь Альбрэхт Уладзіслаў Радзівіл (1620—1622)
• Мікалай Весялоўскі (1623 — 31.3.1626)
• князь Аляксандар Людвік Радзівіл (20.11.1626 — 13.7.1630)
• Крыштап Сапега(pl) (17.7.1630 — 19.8.1631)

Станіслаў Казімер Радзівіл

• Гедэон Міхал Трызна (19.8.1631 — 1638)
• Казімер Тышкевіч (1638—1642)
• Багуслаў Юры Слушка (1642 — 14.2.1645)
• Фэлікс Ян Пац (17.3.1645 — 28.4.1646)
• Вінцэнт Корвін-Гасеўскі (28.4.1646 — 14.9.1652)
• князь Міхал Казімер Радзівіл (26.9.1652 — 10.1.1653)
• Крыштап Патоцкі(pl) (12.1.1653 — 15.2.1658)
• Яўстах Казімер Валовіч (15.2.1658 — 1658)
• Крыштап Сапега(pl) (4.1.1659 — 22.7.1661)
• князь Марцыян Аляксандар Агінскі (7.1661 — 9.1665)
• Бэнэдыкт Павал Сапега (1665—1670)
• князь Станіслаў Казімер Радзівіл (1670—1679)
• Лявон Базыль Сапега (1679—1681)
• Ян Генрык Бокум (von Altenbockum; 1679—1685)
• князь Караль Станіслаў Радзівіл (1685 — 1.10.1686)

Лявон Базыль Сапега

• Казімер Уладзіслаў Сапега (1686 — 12.1686)
• князь Юры Станіслаў Сапега (1687—1704)
• князь Багуслаў Казімер Агінскі (1704—1706)
• князь Антоні Казімер Сапега (7.12.1706 — 1709)
• князь Павал Караль Сангушка (1708—1709)
• князь Юры Станіслаў Сапега (паўторна 1709 — 29.3.1732)
• князь Пётар Павал Сапега (29.3.1732 — 18.9.1744)
• князь Юзэф Аляксандар Ябланоўскі (18.9.1744 — 25.5.1755)
• Станіслаў Аўгуст Панятоўскі (26.5.1755 — 7.9.1764 абраны каралём)
• князь Юзэф Клемэнс Чартарыйскі(pl) (14.12.1764 —)

Глядзіце таксама

• Падстолі вялікі літоўскі

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
• Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
• Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.