Сноў

Сноў
Палац Радзівілаў-Рдултоўскіх
Вобласьць:	Менская
Раён:	Нясьвіскі
Сельсавет:	Сноўскі
Тэлефонны код:	+375 1770
Паштовы індэкс:	222615
Геаграфічныя каардынаты:	53°13′4″ пн. ш. 26°24′13″ у. д.
Сноў на мапе Беларусі Сноў
Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons

Сноў — вёска ў Беларусі, на рацэ Сноўка. Цэнтар сельсавету Нясьвіскага раёну Менскай вобласьці. Насельніцтва 2665 чал. (2000).Знаходзіцца за 30 км на захад ад Нясьвіжу, за 8 км ад чыгуначнай станцыі Пагарэльцы (лінія Менск — Баранавічы); на аўтамабільнай дарозе Нясьвіж — Баранавічы.

Сноў — даўняе мястэчка гістарычнай Наваградчыны.

Гіторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра Сноў датуецца 18 ліпеня 1478. Пад 1529 ён згадваецца як маёнтак паноў Сноўскіх. У 1564 паселішча атрымала статус мястэчка.

Палац Рдултоўскіх. Н. Орда, XIX ст.

У пач. XVII ст. Сноў перайшоў у валоданьне Я. Пратасевіча, потым — Рдултоўскіх. У 1650 тут зьявілася каталіцкая парафія, з 2 жніўня 1699 дзейнічаў касьцёл.

З 1767 у Снове дзейнічала грэка-каталіцкая царква. За часамі Барскай канфэдэрацыі (1768—1772) мястэчка спазначала значныя разбурэньні. 15 верасьня 1785 тут спыняўся кароль і вялікі князь Станіслаў Аўгуст Панятоўскі.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Сноў апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе зрабіўся цэнтрам воласьці Наваградзкага павету. У вайну 1812 году 9 лістапада тут адбыўся бой францускай дывізіі Я. Дамброўскага з казакамі. У 1827 у мястэчку збудавалі палац, у 1836 у Дольным Снове — бровар. Станам на 1861 у Снове было 45 двароў, царква, сынагога, цагельня, у 1865 адкрылася царкоўнапрыходзкая школа. Па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) расейскія ўлады гвалтоўна перарабілі касьцёл на царкву Маскоўскага патрыярхату. Паводле вынікаў перапісу (1897) у Горным Снове было 91 жыхароў, 19 двароў, бровар (заснаваны ў 1891), капліца, у Дольным Снове (да 1939 таксама называўся Сінілава) — 70 жыхароў, 16 двароў, бровар, сыраварня.

Згодна з Рыскай мірнай дамовай (1921) Сноў апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе зрабіўся цэнтрам гміны Нясьвіскага павету.

У 1939 Сноў увайшоў у склад БССР, дзе 12 сьнежня 1940 зрабіўся цэнтрам сельсавету Нясьвіскага раёну. Статус паселішча панізілі да вёскі. У гэты час тут было 167 двароў, крухмальны завод, 2 млыны, электрастанцыя, маслазавод, 8-гадовая школа, лякарня. У 1990-я Сноў і Дольны Сноў злучыліся. Станам на 2000 у вёсцы было 1157 двароў.

• Мястэчка на старых здымках
• 
  Палац
• 
  Касьцёл па мураўёўскай перабудове
• 
  Касьцёл па вяртаньні каталікам
• 
  Рынак

Насельніцтва

• XIX стагодзьдзе: 1830 — 184 муж., зь іх шляхты 7, духоўнага стану 3, мяшчанаў-юдэяў 58, мяшчанаў-хрысьціянаў і сялянаў 116; 1861 — 378 чал.
• XX стагодзьдзе: 1940 — 1065 чал.; 2000 — 2665 чал.

Інфраструктура

У Снове працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, лякарня, шпіталь, амбуляторыя, дом культуры, бібліятэка, пошта.

Эканоміка

• СВК «Агракамбінат „Сноў“»

Турыстычная інфармацыя

Выдатныя мясьціны

• Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьцiцеля (1760)
• Могілкі: вайсковыя часоў IСВ, старыя хрысьціянскія
• Палацава-паркавы комплекс Рдултоўскіх (1827)
• Сядзібна-паркавы комплекс Гарцінгаў (XIX ст.)
• Царква Сьвятых Космы і Даміяна (1836, 1893)

Страчаная спадчына

• Сынагога

Галерэя

• Краявіды Снова
• 
  Касьцёл Сьв. Яна Хрысьцiцеля
• 
  Касьцёл, фрагмэнт
• 
  Царква
• 
  Будынак школы

Літаратура

• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая. — 591 с. — ISBN 985-11-0214-8
• Соркіна І. Мястэчкі Беларусі ў канцы ХVІІІ — першай палове ХІХ ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. — 488 с. ISBN 978-9955-773-33-7.
• Snów // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom X: Rukszenice — Sochaczew. — Warszawa, 1889. S. 937.

Вонкавыя спасылкі

Сноў — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Сноў на Radzima.org
• Вандроўка ў Сноў  (рас.)