Двукосьсе

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
« »
„ “
Знакі прыпынку
Пунктуацыя
апостраф ’  '
двукосьсі ‘ ’  “ ”  ' '  " "
двукроп’е :
дужкі [ ]  ( )  { }  ⟨ ⟩
злучок ‐
касая рыска /  ⧸  ⁄
клічнік !
коска ,  ،  、
кропка .
кропка з коскай ;
працяжнік ‒  –  —  ―
пытальнік ?
шматкроп’е …  ...  . . .  ⋯  ᠁  ฯ
Словаразьдзяляльнікі
інтэрпункт ·
прагал        
Агульная тыпаграфіка
абзац
адваротная рыска \
ампэрсанд &
базісны пункт ‱
буйны пункт •
вэртыкальная рыска |  ‖  ¦
градус °
дзяленьне ÷
зорачка *
карэта ^
кратка #
крыж † ‡ ⹋
множаньне ×
нумар №
падвойны перанос = ⸗
падкрэсьліваньне _
параграф §
паўтор ” 〃
перакулены клічнік ¡
перакулены пытальнік ¿
плюс, мінус + −
плюс-мінус, мінус-плюс ± ∓
працэнт, праміле % ‰
рыска ′  ″  ‴
сьлімак @
тыльда ~
Інтэлектуальная ўласнасьць
ахова аўтарскага права ©
ахова гуказапісу ℗
гандлёвая марка ™
зарэгістраваная гандлёвая марка ®
левае аўтарскае права 🄯
Незвычайная тыпаграфіка
астэрызм ⁂
індэкс ☞
інтэрабанг ‽
іранічны знак ⸮
ромб ◊
флерон ❧
Іншыя сыстэмы пісьма
Зьвязаныя

Двуко́сьсе — парны пунктуацыйны знак, які выкарыстоўваецца для вылучэньня простай мовы, цытатаў, назваў літаратурных твораў, газэтаў, часопісаў, арганізацыяў, а таксама асобных словаў, калі яны ўключаюцца ў тэкст не з сваім звычайным сэнсам, выкарыстоўваюцца ў іранічным сэнсе, прапануюцца ўпершыню, альбо, наадварот, як састарэлыя і да т. п.

Двукосьсе ў беларускай мове[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Цяпер у беларускай мове, як у прыватным выкарыстаньні, так і ў сродках масавай інфармацыі, не існуе адзінага агульнапрынятага вырыянту двукосься, хаця традыцыйна ў беларускіх друкарнях выкарыстоўваліся 2 віды двукосьсяў: «вуглавое двукосьсе» (ялінкі) і звычайнае альбо «нямецкае двукосьсе».

Ужываньне двукосьсяў у старых выданьнях[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Праца Год выданьня Месца выданьня Графіка Ужываныя двукосьсі
газэта «Наша Ніва» 1911 Вільня, друкарня Марціна Кухты кірыліца « » і « »
Максім Багдановіч. Вянок 1913 (1914) Вільня, друкарня Марціна Кухты кірыліца « » і « »
Газэта «Вольная Беларусь» 1918 Менск кірыліца « »
Торф і яго выкарыстаньне ў народнай гаспадарцы:
працы сэсіі Беларускай акадэміі навук, красавік 1934 г. 		1935 выдадзена АН БССР кірыліца « »
«Навука» на службе нацдэмаўскай контррэвалюцыі 1931 выдадзена АН БССР кірыліца « »
газэта «Наша Ніва», №34 1907 Вільня кірыліца « »
Вокладка драмы «Раскіданае гняздо» Янкі Купалы 1919 Вільня, друкарня «Прамень» кірыліца « »
Рэклямная абвестка кнігі «Калосьсе» 1938 кірыліца і лацінка « »
Газэта «З Беларускага Палетку» 1937 Вільня, друкарня імя Фр. Скарыны кірыліца і лацінка « »
Дадатак на Нашай Нівы: апавяданьне Алаізы Ажэшкі «Гэдалі», вокладка 1907 лацінка « »
Рэклямная абвестка ў «Нашай Ніве» 1912 лацінка « »
Аздабленьне кнігі Адама Станкевіча не раней за 1938 лацінка « »
Z historyi apolohetyki chryściajanskaj 1928 Вільня лацінка « »
Мужыцкая праўда 1862—1863 лацінка « »

Віды двукосьсяў[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Назва двукосься Выгляд Шасн. код Unicode Мнэмакод HTML
Ялінкі, вуглавое, кутавае (або францускае) двукосьсе " " U+00AB і U+00BB « і »
Звычайнае (або нямецкае) двукосьсе " " U+201E і U+201C „ і “
Асаблівае (або польскае) двукосьсе " " U+201E і U+201D „ і ”
Ангельскае двукосьсе " " U+201C і U+201D “ і ”
Няпарнае двукосьсе " " U+201D ”
Прамое (праграмісцкае) падвойнае двукосьсе[1] « „ U+0022 "

Клявіятура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Набор ASCII, як і большасьць раскладак клявіятуры, мае толькі прамыя адзіночныя ( ' - 0x27) і падвойныя (“ — 0x22) двукосьсі, якія і ўжываліся ў беларускіх тэкстах цягам доўгага часу. Але з пашырэньнем Unicode рэкамэндуецца ўжываць двукосьсі беларускай тыпаграфікі: „вуглавыя“ (U+00AB і U+00BB) ды „звычайныя“ (U+201E і U+201C).

Віды двукосьсяў у мовах сьвету[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Мова Асноўнае Альтэрнатыўнае Прагал Назва
асноўнае укладзенае асноўнае укладзенае
Альбанская „…“ ‹…› „…“ ‘…‚
Афрыкаанс „…“ ‚…’ [2] Aanhalingstekens
Баўгарская[3] „…“ „…“ [4] Кавички
Беларуская „…“ „…“ Двукосьсе
Бразыльская партугальская „…“ ‘…’ Aspas або Vírgulas dobradas
Валійская ‘…’ „…“ „…“ ‘…’ 1-2 pt
Вугорская[3] „…“ „…“ macskaköröm (‘каціныя кіпцюры’), idézőjel (‘знак цытаты’=» "), hegyével befelé forduló jelpár (« „)
Гішпанская[3] “…„ “…„ “…» ‘…’ [5] 0 pt Comillas latinas or comillas angulares (" "), comillas inglesas dobles (« „), comillas inglesas simples (‘ ’). ‹ і › ніколі не выкарыстоўваюцца ў гішпанскай мове
Грузінская ბრჭყალები (brč’q’alebi ‘кіпцюры’)
Грэцкая “…„ ‹…› “…„ ‘…‚ 1 pt εισαγωγικά, (‘уводзіны’)
Дацкая “…„ ›…‹ “…„
або “…»		 ‚…‘ citationstegn («знак цытаты»), anførselstegn, gåseøjne («гусіныя вочы»)
Інданэзійская Tanda kutip, tanda petik
Інтэрлінгва Virgulettas
Ірляндзкая «…» ‘…’ 1-2 pt
Ісьляндзкая «…» ‚…‘ Gæsalappir (‘гусіныя лапкі’)
Італьянская[3] «…» «…» ‘…’ 1-2 pt Virgolette
Італьянская, Швайцарыя[6] «…» ‹…› гл. вышэй
Іўрыт «…» [2] «…» merkha’ot — מֵרְכָאוֹת (мн. лік да merkha — מֵרְכָא)
Карэйская «…» ‘…’ 『…』 「…」 따옴표(«ttaompyo»)
Каталянская[3] «…» «…» «…» ‘…’ 0 pt Cometes
Латыская «…» «…» Pēdiņas
Летувіская «…» ‚…‘ «…» ‹…› Kabutės
Лужыцкая «…» ‚…‘
Нарвэская «…» ‘…’ «…» ‘…’ [7] Anførselstegn, gåseauge/gåseøyne (‘гусіныя вочы’), hermeteikn/hermetegn, sittatteikn/sitattegn, dobbeltfnutt
Нідэрляндзкая «…» ‚…’ «…» ‘…’ Aanhalingstekens («знак цытаты»)
Нямецкая «…» ‚…‘ «…» ›…‹ Anführungszeichen, Gänsefüßchen («гусіныя лапкі»), Hochkommas/Hochkommata («высокія коскі»)
Нямецкая, Швайцарыя[6] «…» ‹…› Гл. вышэй
Партугальская «…» «…» «…» ‘…’ Aspas або Vírgulas dobradas[8]
Польская[9] «…» ‚…’ [4] «…» [10] Cudzysłów
Расейская[3] «…» «…» 0 pt Кавычки (агульны панятак); ёлочки (yolochki, ‘елачкі’: вуглавое двукосьсе); лапки (lapki, ‘маленькія лапкі’: звычайнае двукосьсе)
Румынская[3] «…» «…» Ghilimele (мн. лік), ghilimea (адзіночны лік, выкарыстоўваецца вельмі рэдка)
Славацкая «…» ‚…‘ «…» ›…‹
Славенская «…» ‚…‘ «…» ›…‹
Спрошчаная кітайская «…» ‘…’ ﹃…﹄ ﹁…﹂ [11] Fullwidth form GB/T 15834:1995
Сэрбская «…» ‚…‘ «…» ›…‹ Наводници, знаци навода
Традыцыйная кітайская 「…」 『…』 [12] «…» ‘…’ 引號 (yǐn hào) 國語文教育叢書第三
Турэцкая «…» ‹…› «…» ‘…’ 0-1 pt Tırnak İşareti («пазногцевы знак»)
Харвацкая «…» ‘…’ «…» ‘…’ Navodnici «…» і «…» (альтэрнатыўны варыянт не выкарыстоўваецца ў рукапісных тэкстах, толькі ў прэсе і друку), polunavodnici ‘…’
Чэская «…» ‚…‘ «…» ›…‹ Uvozovka (адзіночны лік), uvozovky (множны лік) (cf. uvozovat — «укараняць»)
Эспэранта Citiloj
Эстонская «…» «…» Jutumärgid (‘story marks’)
Фінская «…» ’…’ «…» ’…’ Lainausmerkki («знак цытаты», адзіночны лік), lainausmerkit (множны лік)
Француская[3] « … „ “ … „ або “…„[13] [4] “ … „ ‘ … ’ ¼-em / non-break Guillemets
Француская, Швайцарыя[6] “…„ ‹…› Гл. вышэй
Швэдзкая “…„ ’…’ “…» ’…’ citationstecken, anföringstecken, citattecken (сучасны панятак), dubbelfnutt (размоўны варыянт, для падвойнага ASCII-двукосься)
Японская 「…」 『…』 [12] (in’yōfu)

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Таксама вядомае як «сымэтрычнае» двукосьсе, ягонае выкарыстаньне ў тыпаграфіцы недапушчальнае. Атрымала распаўсюд ад друкарскіх машынак.
  2. ^ а б Традыцыйна
  3. ^ а б в г д е ё ж У дыялёгах перавага аддаецца працяжніку
  4. ^ а б в Рэдка
  5. ^ Канцавая частка двукосься дадаецца ў пачатак кожнага абзацу
  6. ^ а б в У Швайцарыі такое двукосьсе выкарыстоўваецца для ўсіх моваў
  7. ^ Рукапісныя
  8. ^ Крыніца: Bergström, Magnus, & Neves Reis 2004. Prontuário Ortográfico e Guia da Língua Portuguesa. Editorial Notícias, Lisboa
  9. ^ Надаецца перавага ў загалоўках і тэкстах вялікім шрыфтам
  10. ^ Могуць замяняць як пачатак, так і канец двукосься
  11. ^ Адзіныя, што выкарыстоўваюцца ў вэртыкальным пісьме
  12. ^ а б Гэтыя віды перакуленыя для выкарыстаньня ў гарызантальным пісьме; спачатку выкарыстоўваліся ﹁…﹂ і ﹃…﹄ у вэртыкальным пісьме
  13. ^ Першая вэрсія — у адпаведнасьці з French Imprimerie nationale. Але ангельскія двукосьсі зьяўляюцца больш пашыранымі.
Дзесяць знакаў
Блізкі да знаку прыпынку
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Двукосьсе&oldid=2354370»