Перайсьці да зьместу

Двукосьсе

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Двукосьсе
„“ «»「」""
Выява
◄  § ^ ° «» = ␢   ∞  ►
Зьвесткі
Тып друкарскі знак;
Назва ў Юнікодзе
": quotation mark
«: left-pointing double angle quotation mark
»: right-pointing double angle quotation mark
Юнікод ": U+0022
«: U+00AB
»: U+00BB
HTML "‎: &#34, &#x22
«‎: &#171, &#xab
»‎: &#187, &#xbb
UTF-16 "‎: 0x22
«‎: 0xAB
»‎: 0xBB
URL-код ": %22
«: %C2%AB
»: %C2%BB
усе сымбалі · лацінка · кірыліца · грэцкія · дыякрытыкі · валюты · дапамога
Знакі прыпынку
Пунктуацыя
апостраф ’  '
двукосьсі ‘ ’  “ ”  ' '  " "
двукроп’е :
дужкі [ ]  ( )  { }  ⟨ ⟩
злучок ‐
касая рыска /  ⧸  ⁄
клічнік !
коска ,  ،  、
кропка .
кропка з коскай ;
працяжнік ‒  –  —  ―
пытальнік ?
шматкроп’е …  ...  . . .  ⋯  ᠁  ฯ
Словаразьдзяляльнікі
інтэрпункт ·
прагал        
Агульная тыпаграфіка
абзац
адваротная рыска \
ампэрсанд &
базісны пункт ‱
буйны пункт •
вэртыкальная рыска |  ‖  ¦
градус °
дзяленьне ÷
зорачка *
карэта ^
знак рашоткі (актаторп) #
крыж † ‡ ⹋
множаньне ×
нумар №
падвойны перанос = ⸗
падкрэсьліваньне _
параграф §
паўтор ” 〃
перакулены клічнік ¡
перакулены пытальнік ¿
плюс, мінус + −
плюс-мінус, мінус-плюс ± ∓
працэнт, праміле % ‰
рыска ′  ″  ‴
сьлімак @
тыльда ~
Інтэлектуальная ўласнасьць
ахова аўтарскага права ©
ахова гуказапісу ℗
гандлёвая марка ™
зарэгістраваная гандлёвая марка ®
левае аўтарскае права 🄯
Незвычайная тыпаграфіка
астэрызм ⁂
індэкс ☞
інтэрабанг ‽
іранічны знак ⸮
ромб ◊
флерон ❧
Іншыя сыстэмы пісьма
Зьвязаныя

Двуко́сьсе — парны пунктуацыйны знак, знак прыпынку, які выкарыстоўваецца для вылучэньня простай мовы, цытатаў, назваў літаратурных твораў, газэтаў, часопісаў, арганізацыяў, а таксама асобных словаў, калі яны ўключаюцца ў тэкст не з сваім звычайным сэнсам, выкарыстоўваюцца ў іранічным сэнсе, прапануюцца ўпершыню, альбо, наадварот, як састарэлыя і да т. п.

Двукосьсе ў беларускай мове

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Цяпер у беларускай мове, як у прыватным выкарыстаньні, так і ў сродках масавай інфармацыі, не існуе адзінага агульнапрынятага вырыянту двукосься, хаця традыцыйна ў беларускіх друкарнях выкарыстоўваліся 2 віды двукосьсяў: «вуглавое двукосьсе» (ялінкі) і звычайнае альбо „нямецкае двукосьсе“.

Ужываньне двукосьсяў у старых выданьнях

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Праца Год выданьня Месца выданьня Графіка Ужываныя двукосьсі
газэта «Наша Ніва» 1911 Вільня, друкарня Марціна Кухты кірыліца « » і „ “
Максім Багдановіч. Вянок 1913 (1914) Вільня, друкарня Марціна Кухты кірыліца „ “ і « »
Газэта «Вольная Беларусь» 1918 Менск кірыліца « »
Торф і яго выкарыстаньне ў народнай гаспадарцы:
працы сэсіі Беларускай акадэміі навук, красавік 1934 г. 		1935 выдадзена АН БССР кірыліца „ “
«Навука» на службе нацдэмаўскай контррэвалюцыі 1931 выдадзена АН БССР кірыліца „ “
газэта «Наша Ніва», №34 1907 Вільня кірыліца „ “
Вокладка драмы «Раскіданае гняздо» Янкі Купалы 1919 Вільня, друкарня «Прамень» кірыліца „ “
Рэклямная абвестка кнігі «Калосьсе» 1938 кірыліца і лацінка „ ”
Газэта «З Беларускага Палетку» 1937 Вільня, друкарня імя Фр. Скарыны кірыліца і лацінка „ “
Дадатак на Нашай Нівы: апавяданьне Алаізы Ажэшкі «Гэдалі», вокладка 1907 лацінка „ “
Рэклямная абвестка ў «Нашай Ніве» 1912 лацінка „ “
Аздабленьне кнігі Адама Станкевіча не раней за 1938 лацінка „ “
Z historyi apolohetyki chryściajanskaj 1928 Вільня лацінка „ “
Мужыцкая праўда 1862—1863 лацінка „ ”

Віды двукосьсяў

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Назва двукосься Выгляд Шасн. код Unicode Мнэмакод HTML
Ялінкі, вуглавое, кутавае (або францускае) двукосьсе « » U+00AB і U+00BB « і »
Звычайнае (або нямецкае) двукосьсе „ “ U+201E і U+201C „ і “
Асаблівае (або польскае) двукосьсе „ ” U+201E і U+201D „ і ”
Ангельскае двукосьсе “ ” U+201C і U+201D “ і ”
Няпарнае двукосьсе ” ” U+201D ”
Прамое (праграмісцкае) падвойнае двукосьсе[a] " " U+0022 "

Клявіятура

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Набор ASCII, як і большасьць раскладак клявіятуры, мае толькі прамыя адзіночныя ( ' - 0x27) і падвойныя (" — 0x22) двукосьсі, якія і ўжываліся ў беларускіх тэкстах цягам доўгага часу. Але з пашырэньнем Unicode рэкамэндуецца ўжываць двукосьсі беларускай тыпаграфікі: «вуглавыя» (U+00AB і U+00BB) ды „звычайныя“ (U+201E і U+201C).

Віды двукосьсяў у мовах сьвету

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Мова Асноўнае Альтэрнатыўнае Прагал Назва
асноўнае укладзенае асноўнае укладзенае
Альбанская «…» ‹…› “…„ ‘…‚
Афрыкаанс „…” ‚…’ [b] Aanhalingstekens
Баўгарская[c] „…“ «…» [d] Кавички
Беларуская „…“ «…» Двукосьсе
Бразыльская партугальская “…” ‘…’ Aspas або Vírgulas dobradas
Валійская ‘…’ “…” “…” ‘…’ 1-2 pt
Вугорская[c] „…” »…« macskaköröm (‘каціныя кіпцюры’), idézőjel (‘знак цытаты’=„ ”), hegyével befelé forduló jelpár (» «)
Гішпанская[c] «…» “…” “…” ‘…’ [e] 0 pt Comillas latinas or comillas angulares (« »), comillas inglesas dobles (“ ”), comillas inglesas simples (‘ ’). ‹ і › ніколі не выкарыстоўваюцца ў гішпанскай мове
Грузінская ბრჭყალები (brč’q’alebi ‘кіпцюры’)
Грэцкая «…» ‹…› “…„ ‘…‚ 1 pt εισαγωγικά, (‘уводзіны’)
Дацкая »…« ›…‹ „…“
або ”…”		 ‚…‘ citationstegn («знак цытаты»), anførselstegn, gåseøjne («гусіныя вочы»)
Інданэзійская Tanda kutip, tanda petik
Інтэрлінгва Virgulettas
Ірляндзкая “…” ‘…’ 1-2 pt
Ісьляндзкая „…“ ‚…‘ Gæsalappir (‘гусіныя лапкі’)
Італьянская[c] «…» “…” ‘…’ 1-2 pt Virgolette
Італьянская, Швайцарыя[f] «…» ‹…› гл. вышэй
Іўрыт “…” [b] “…„ merkha’ot — מֵרְכָאוֹת (мн. лік да merkha — מֵרְכָא)
Карэйская “…” ‘…’ 『…』 「…」 따옴표(“ttaompyo”)
Каталянская[c] «…» “…” “…” ‘…’ 0 pt Cometes
Латыская «…» „…” Pēdiņas
Летувіская „…“ ‚…‘ «…» ‹…› Kabutės
Лужыцкая „…“ ‚…‘
Нарвэская «…» ‘…’ „…” ‘…’ [g] Anførselstegn, gåseauge/gåseøyne (‘гусіныя вочы’), hermeteikn/hermetegn, sittatteikn/sitattegn, dobbeltfnutt
Нідэрляндзкая „…” ‚…’ “…” ‘…’ Aanhalingstekens («знак цытаты»)
Нямецкая „…“ ‚…‘ »…« ›…‹ Anführungszeichen, Gänsefüßchen («гусіныя лапкі»), Hochkommas/Hochkommata («высокія коскі»)
Нямецкая, Швайцарыя[f] «…» ‹…› Гл. вышэй
Партугальская «…» “…” “…” ‘…’ Aspas або Vírgulas dobradas[1]
Польская[h] „…” ‚…’ [d] «…» [i] Cudzysłów
Расейская[c] «…» „…“ 0 pt Кавычки (агульны панятак); ёлочки (yolochki, ‘елачкі’: вуглавое двукосьсе); лапки (lapki, ‘маленькія лапкі’: звычайнае двукосьсе)
Румынская[c] „…” «…» Ghilimele (мн. лік), ghilimea (адзіночны лік, выкарыстоўваецца вельмі рэдка)
Славацкая „…“ ‚…‘ »…« ›…‹
Славенская „…“ ‚…‘ »…« ›…‹
Спрошчаная кітайская “…” ‘…’ ﹃…﹄ ﹁…﹂ [j] Fullwidth form GB/T 15834:1995
Сэрбская „…“ ‚…‘ »…« ›…‹ Наводници, знаци навода
Традыцыйная кітайская 「…」 『…』 [k] “…” ‘…’ 引號 (yǐn hào) 國語文教育叢書第三
Турэцкая «…» ‹…› “…” ‘…’ 0-1 pt Tırnak İşareti («пазногцевы знак»)
Харвацкая „…“ ‘…’ »…« ‘…’ Navodnici „…“ і »…« (альтэрнатыўны варыянт не выкарыстоўваецца ў рукапісных тэкстах, толькі ў прэсе і друку), polunavodnici ‘…’
Чэская „…“ ‚…‘ »…« ›…‹ Uvozovka (адзіночны лік), uvozovky (множны лік) (cf. uvozovat — «укараняць»)
Эспэранта Citiloj
Эстонская „…“ «…» Jutumärgid (‘story marks’)
Фінская ”…” ’…’ »…» ’…’ Lainausmerkki («знак цытаты», адзіночны лік), lainausmerkit (множны лік)
Француская[c] « … » « … » або “…”[l] [d] “ … ” ‘ … ’ ¼-em / non-break Guillemets
Француская, Швайцарыя[f] «…» ‹…› Гл. вышэй
Швэдзкая ”…” ’…’ »…» ’…’ citationstecken, anföringstecken, citattecken (сучасны панятак), dubbelfnutt (размоўны варыянт, для падвойнага ASCII-двукосься)
Японская 「…」 『…』 [k] (in’yōfu)

Заўвагі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Таксама вядомае як «сымэтрычнае» двукосьсе, ягонае выкарыстаньне ў тыпаграфіцы недапушчальнае. Атрымала распаўсюд ад друкарскіх машынак.
  2. ^ а б Традыцыйна.
  3. ^ а б в г д е ё ж У дыялёгах перавага аддаецца працяжніку.
  4. ^ а б в Рэдка.
  5. ^ Канцавая частка двукосься дадаецца ў пачатак кожнага абзацу.
  6. ^ а б в У Швайцарыі такое двукосьсе выкарыстоўваецца для ўсіх моваў.
  7. ^ Рукапісныя
  8. ^ Надаецца перавага ў загалоўках і тэкстах вялікім шрыфтам.
  9. ^ Могуць замяняць як пачатак, так і канец двукосься.
  10. ^ Адзіныя, што выкарыстоўваюцца ў вэртыкальным пісьме.
  11. ^ а б Гэтыя віды перакуленыя для выкарыстаньня ў гарызантальным пісьме; спачатку выкарыстоўваліся ﹁…﹂ і ﹃…﹄ у вэртыкальным пісьме.
  12. ^ Першая вэрсія — у адпаведнасьці з French Imprimerie nationale. Але ангельскія двукосьсі зьяўляюцца больш пашыранымі.

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Bergström, Magnus, & Neves Reis 2004. Prontuário Ortográfico e Guia da Língua Portuguesa. Editorial Notícias, Lisboa
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Двукосьсе&oldid=2462706»