Двукосьсе

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Перайсьці да навігацыі Перайсьці да пошуку
« »
„ “
Знакі прыпынку
Пунктуацыя
апостраф ’  '
двукосьсі ‘ ’  “ ”  ' '  " "
двукроп’е :
дужкі [ ]  ( )  { }  ⟨ ⟩
злучок ‐
касая рыска /  ⧸  ⁄
клічнік !
коска ,  ،  、
кропка .
кропка з коскай ;
працяжнік ‒  –  —  ―
пытальнік ?
шматкроп’е …  ...  . . .  ⋯  ᠁  ฯ
Словаразьдзяляльнікі
інтэрпункт ·
прагал        
Агульная тыпаграфіка
абзац
адваротная рыска \
ампэрсанд &
базісны пункт ‱
буйны пункт •
вэртыкальная рыска |  ‖  ¦
градус °
дзяленьне ÷
зорачка *
карэта ^
кратка #
крыж † ‡ ⹋
множаньне ×
нумар №
падвойны перанос = ⸗
падкрэсьліваньне _
параграф §
паўтор ” 〃
перакулены клічнік ¡
перакулены пытальнік ¿
плюс, мінус + −
плюс-мінус, мінус-плюс ± ∓
працэнт, праміле % ‰
рыска ′  ″  ‴
сьлімак @
тыльда ~
Інтэлектуальная ўласнасьць
ахова аўтарскага права ©
ахова гуказапісу ℗
гандлёвая марка ™
зарэгістраваная гандлёвая марка ®
левае аўтарскае права 🄯
Незвычайная тыпаграфіка
астэрызм ⁂
індэкс ☞
інтэрабанг ‽
іранічны знак ⸮
ромб ◊
флерон ❧
Іншыя сыстэмы пісьма
Зьвязаныя

Двуко́сьсе — парны пунктуацыйны знак, які выкарыстоўваецца для вылучэньня простай мовы, цытатаў, назваў літаратурных твораў, газэтаў, часопісаў, арганізацыяў, а таксама асобных словаў, калі яны ўключаюцца ў тэкст не з сваім звычайным сэнсам, выкарыстоўваюцца ў іранічным сэнсе, прапануюцца ўпершыню, альбо, наадварот, як састарэлыя і да т. п.

Двукосьсе ў беларускай мове[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Цяпер у беларускай мове, як у прыватным выкарыстаньні, так і ў сродках масавай інфармацыі, не існуе адзінага агульнапрынятага вырыянту двукосься, хаця традыцыйна ў беларускіх друкарнях выкарыстоўваліся 2 віды двукосьсяў: «вуглавое двукосьсе» (ялінкі) і звычайнае альбо „нямецкае двукосьсе“.

Ужываньне двукосьсяў у старых выданьнях[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Праца Год выданьня Месца выданьня Графіка Ужываныя двукосьсі
газэта «Наша Ніва» 1911 Вільня, друкарня Марціна Кухты кірыліца « » і „ “
Максім Багдановіч. Вянок 1913 (1914) Вільня, друкарня Марціна Кухты кірыліца „ “ і « »
Газэта «Вольная Беларусь» 1918 Менск кірыліца « »
Торф і яго выкарыстаньне ў народнай гаспадарцы:
працы сэсіі Беларускай акадэміі навук, красавік 1934 г. 		1935 выдадзена АН БССР кірыліца „ “
«Навука» на службе нацдэмаўскай контррэвалюцыі 1931 выдадзена АН БССР кірыліца „ “
гізэта «Наша Ніва», №34 1907 Вільня кірыліца „ “
Вокладка драмы «Раскіданае гняздо» Янкі Купалы 1919 Вільня, друкарня «Прамень» кірыліца „ “
Рэклямная абвестка кнігі «Калосьсе» 1938 кірыліца і лацінка „ ”
Газэта «З Беларускага Палетку» 1937 Вільня, друкарня імя Фр. Скарыны кірыліца і лацінка „ “
Дадатак на Нашай Нівы: апавяданьне Алаізы Ажэшкі «Гэдалі», вокладка 1907 лацінка „ “
Рэклямная абвестка ў «Нашай Ніве» 1912 лацінка „ “
Аздабленьне кнігі Адама Станкевіча не раней за 1938 лацінка „ “
Z historyi apolohetyki chryściajanskaj 1928 Вільня лацінка „ “
Мужыцкая праўда 1862—1863 лацінка „ ”

Віды двукосьсяў[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Назва двукосься Выгляд Шасн. код Unicode Мнэмакод HTML
Ялінкі, вуглавое, кутавае (або францускае) двукосьсе « » U+00AB і U+00BB « і »
Звычайнае (або нямецкае) двукосьсе „ “ U+201E і U+201C „ і “
Асаблівае (або польскае) двукосьсе „ ” U+201E і U+201D „ і ”
Ангельскае двукосьсе “ ” U+201C і U+201D “ і ”
Няпарнае двукосьсе ” ” U+201D ”
Прамое (праграмісцкае) падвойнае двукосьсе[1] " " U+0022 "

Клявіятура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Набор ASCII, як і большасьць раскладак клявіятуры, мае толькі прамыя адзіночныя ( ' - 0x27) і падвойныя (" — 0x22) двукосьсі, якія і ўжываліся ў беларускіх тэкстах цягам доўгага часу. Але з пашырэньнем Unicode рэкамэндуецца ўжываць двукосьсі беларускай тыпаграфікі: «вуглавыя» (U+00AB і U+00BB) ды „звычайныя“ (U+201E і U+201C).

Віды двукосьсяў у мовах сьвету[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Мова Асноўнае Альтэрнатыўнае Прагал Назва
асноўнае укладзенае асноўнае укладзенае
Альбанская «…» ‹…› “…„ ‘…‚
Афракаанс „…” ‚…’ [2] Aanhalingstekens
Баўгарская[3] „…“ «…» [4] Кавички
Беларуская «…» „…“ Двукосьсе
Бразыльская партугальская “…” ‘…’ Aspas або Vírgulas dobradas
Валійская ‘…’ “…” “…” ‘…’ 1–2 pt
Вугорская[3] „…” »…« macskaköröm (‘каціныя кіпцюры’), idézőjel (‘знак цытаты’=„ ”), hegyével befelé forduló jelpár (» «)
Гішпанская[3] «…» “…” “…” ‘…’ [5] 0 pt Comillas latinas or comillas angulares (« »), comillas inglesas dobles (“ ”), comillas inglesas simples (‘ ’). ‹ і › ніколі не выкарыстоўваюцца ў гішпанскай мове
Грузінская ბრჭყალები (brč’q’alebi ‘кіпцюры’)
Грэцкая «…» ‹…› “…„ ‘…‚ 1 pt εισαγωγικά, (‘уводзіны’)
Дацкая »…« ›…‹ „…“
або ”…”		 ‚…‘ citationstegn («знак цытаты»), anførselstegn, gåseøjne («гусіныя вочы»)
Інданэзійская Tanda kutip, tanda petik
Інтэрлінгва Virgulettas
Ірляндзкая “…” ‘…’ 1–2 pt
Ісьляндзкая „…“ ‚...‘ Gæsalappir (‘гусіныя лапкі’)
Італьянская[3] «…» “…” ‘…’ 1–2 pt Virgolette
Італьянская, Швайцарыя[6] «…» ‹…› гл. вышэй
Іўрыт “…” [2] “…„ merkha'ot — מֵרְכָאוֹת (мн. лік да merkha — מֵרְכָא)
Карэйская “…” ‘…’ 『…』 「…」 따옴표(“ttaompyo”)
Каталянская[3] «…» “…” “…” ‘…’ 0 pt Cometes
Латыская «…» „…” Pēdiņas
Летувіская „…“ ‚…‘ «…» ‹…› Kabutės
Лужыцкая „…“ ‚…‘
Нарвэская «…» ‘…’ „…” ‘…’ [7] Anførselstegn, gåseauge/gåseøyne (‘гусіныя вочы’), hermeteikn/hermetegn, sittatteikn/sitattegn, dobbeltfnutt
Нідэрляндзкая „…” ‚…’ “…” ‘…’ Aanhalingstekens («знак цытаты»)
Нямецкая „…“ ‚…‘ »…« ›…‹ Anführungszeichen, Gänsefüßchen («гусіныя лапкі»), Hochkommas/Hochkommata («высокія коскі»)
Нямецкая, Швайцарыя[6] «…» ‹…› Гл. вышэй
Партугальская «…» “…” “…” ‘…’ Aspas або Vírgulas dobradas[8]
Польская[9] „…” ‚…’ [4] «…» [10] Cudzysłów
Расейская[3] «…» „…“ 0 pt Кавычки (агульны панятак); ёлочки (yolochki, ‘елачкі’: вуглавое двукосьсе); лапки (lapki, ‘маленькія лапкі’: звычайнае двукосьсе)
Румынская[3] „…” «…» Ghilimele (мн. лік), ghilimea (адзіночны лік, выкарыстоўваецца вельмі рэдка)
Славацкая „…“ ‚…‘ »…« ›…‹
Славенская „…“ ‚…‘ »…« ›…‹
Спрошчаная кітайская “…” ‘…’ ﹃...﹄ ﹁...﹂ [11] Fullwidth form GB/T 15834:1995
Сэрбская „…“ ‚…‘ »…« ›…‹ Наводници, знаци навода
Традыцыйная кітайская 「…」 『…』 [12] “…” ‘…’ 引號 (yǐn hào) 國語文教育叢書第三
Турэцкая «…» ‹…› “…” ‘…’ 0–1 pt Tırnak İşareti («пазногцевы знак»)
Харвацкая „…“ ‘…’ »…« ‘…’ Navodnici „…“ і »…« (альтэрнатыўны варыянт не выкарыстоўваецца ў рукапісных тэкстах, толькі ў прэсе і друку), polunavodnici ‘…’
Чэская „…“ ‚…‘ »…« ›…‹ Uvozovka (адзіночны лік), uvozovky (множны лік) (cf. uvozovat — «укараняць»)
Эспэранта Citiloj
Эстонская „…“ «…» Jutumärgid (‘story marks’)
Фінская ”…” ’…’ »…» ’…’ Lainausmerkki («знак цытаты», адзіночны лік), lainausmerkit (множны лік)
Француская[3] « … » « … » or “…”[13] [4] “ … ” ‘ … ’ ¼-em / non-break Guillemets
Француская, Швайцарыя[6] «…» ‹…› Гл. вышэй
Швэдзкая ”…” ’…’ »…» ’…’ citationstecken, anföringstecken, citattecken (сучасны панятак), dubbelfnutt (размоўны варыянт, для падвойнага ASCII-двукосься)
Японская 「…」 『…』 [12] (in'yōfu)

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Таксама вядомае як «сымэтрычнае» двукосьсе, ягонае выкарыстаньне ў тыпаграфіцы недапушчальнае. Атрымала распаўсюд ад друкарскіх машынак.
  2. ^ а б Традыцыйна
  3. ^ а б в г д е ё ж У дыялёгах перавага аддаецца працяжніку
  4. ^ а б в Рэдка
  5. ^ Канцавая частка двукосься дадаецца ў пачатак кожнага абзацу
  6. ^ а б в У Швайцарыі такое двукосьсе выкарыстоўваецца для ўсіх моваў
  7. ^ Рукапісныя
  8. ^ Крыніца: Bergström, Magnus, & Neves Reis 2004. Prontuário Ortográfico e Guia da Língua Portuguesa. Editorial Notícias, Lisboa
  9. ^ Надаецца перавага ў загалоўках і тэкстах вялікім шрыфтам
  10. ^ Могуць замяняць як пачатак, так і канец двукосься
  11. ^ Адзіныя, што выкарыстоўваюцца ў вэртыкальным пісьме
  12. ^ а б Гэтыя віды перакуленыя для выкарыстаньня ў гарызантальным пісьме; спачатку выкарыстоўваліся ﹁...﹂ і ﹃...﹄ у вэртыкальным пісьме
  13. ^ Першая вэрсія — у адпаведнасьці з French Imprimerie nationale. Але ангельскія двукосьсі зьяўляюцца больш пашыранымі.
Дзесяць знакаў
Блізкі да знаку прыпынку
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Двукосьсе&oldid=2201785»