Рома Рым
| Рома | ||||||
 | ||||||
| Поўная назва | Associazione Sportiva Roma (A.S. Roma) | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Заснаваны | 22 ліпеня 1927 | |||||
| Горад | Рым, Італія | |||||
| Стадыён |
Стадыё Алімпіка Умяшчальнасьць: 70 634 | |||||
| Прэзыдэнт | Дэн Фрыдкін[d] | |||||
| Кіраўнік | NEEP Roma Holding[d] | |||||
| Чэмпіянат | Сэрыя А | |||||
| · 2023—2024 | 6 месца | |||||
| ||||||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчыasroma.com | ||||||
«Ро́ма» (па-італьянску: Associazione Sportiva Roma) — італьянскі футбольны клюб з гораду Рым. Клюб быў заснаваны ў выніку зьліцьця некалькіх футбольных клюбаў гораду ў 1927 годзе. «Рома» гуляе ў Сэрыі A з часоў свайго заснаваньня, але толькі адзін сэзон у пачатку 1950-х яны вымушаны былі прапусьціць, бо вылецелі ў Сэрыю Б.
«Рома» перамагала ў італьянскім чэмпіянаце тройчы, у сэзонах 1941—1942, 1982—1983 і 2000—2001 гадоў, а таксама дзевяць разоў станавілася ўладальнікам Кубка Італіі й двойчы Супэркубка краіны. Пераможцы Лігі Канфэрэнцыяў УЕФА 2022—2023 гадоў. Клюб двойчы «Рома» выходзіла ў фіналы эўрапейскіх кубкаў: Кубка эўрапейскіх чэмпіёнаў у 1984 годзе, але там яна атрымала паразу ў сэрыі пэнальці ад «Лівэрпулу», і Кубка УЭФА ў 1991 годзе, саступіўшы «Інтэру».
Хатнія гульні ў цяперашні час клюб праводзіць на «Стадыё Алімпіка», які яны падзяляюць са сваім асноўным супернікам клюбам «Ляцыё». Маючы ўмяшчальнасьць большую за 72 тысячы гледачоў, стадыён зьяўляецца другім па велічыні ў Італіі, саступаючы толькі мілянскаму «Сан-Сыра». У верасьні 2009 году кіраўніцтва клюбу абвесьціцла пра пляны будаўніцтва новага стадыёну ў заходнім прыгарадзе Рыму. Ягоны дызайн быў складзены па ўзоры ангельскіх футбольных стадыёнаў[1].
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Раньнія часы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Футбольны клюб «Рома» быў утвораны 22 ліпеня 1927 году ў выніку аб’яднаньня трох рымскіх камандаў: «Роман», «Альба-Аўдачэ» й «Фартытуда-Про Рома» (першапачаткова камандаў было пяць — «Роман», «Альба», «Аўдачэ», «Фартытуда» й «Про Рома»). Гэта было зроблена па ініцыятыве аднаго зь лідэраў фашысцкай партыі Італа Фоскі з мэтай зьяўленьня ў Вечным горадзе клюбу, здольнага пазмагацца з гегемоніяй паўночнаітальянскіх камандаў — «Джэноа», «Тарына», «Ювэнтусам», «Інтэрнацыянале» й «Балёньняй». Толькі адна рымская каманда змагла пазьбегнуць зьліцьця — «Ляцыё», дзякуючы намаганьням віцэ-прэзыдэнта клюбу генэрала міліцыі Джорджыё Вакара.
«Рома» стала ўдзельнікам італьянскай Сэрыі A ў сэзоне 1929—1930 гадоў. А ўжо ў наступным сэзоне «джаляросі» фінішавалі на другім месцы, прапусьціўшы наперад толькі «Ювэнтус». Найлепшымі гульцамі гэтага пэрыяду ў «Роме» былі капітан Атыліё Фэрарыс, а таксама Гвіда Мазэцьці, Фульвіё Бэрнардыні й Радольфа Воўк.
Пасьля пэрыяду рэзкага зьніжэньня вынікаў і страты некалькіх асноўных гульцоў, у рэшце рэшт, «Рома» аднавіла склад і нават запрасіла ў каманду шэраг бамбардзіраў, як то аргентынскі форўард Энрыке Гуаіта[2]. Пад кіраўніцтвам Люіджы Барбэзына, рымскі клюб быў блізкі да свайго першага тытулу ў сэзоне 1935—1936 гадоў, аднак, толькі на адзін пункт адстаў ад чэмпіяна таго сэзону клюбу «Балёньня»[3]. «Рома» сталася моцным калектывам напрыканцы 1930-х гадоў. Аднак, першы трыюмф у нацыянальным першынстве сэзону 1941—1942 гадоў быў даволі нечаканым[4]. Важную ролю ў перамозе адыграў бамбрадзір Амэдэо Амадэй, які забіў у браму супернікаў 18 галоў. Акрамя таго, галоўны трэнэр Альфрэд Шафэр зрабіў вялікі ўнёсак у атрыманьне першага чэмпіёнскага тытулу. На той час Італія была ўцягнутая ў Другую сусьветную вайну, і «Рома» праводзіла свае хатнія матчы на стадыёне «Нацыянальнай фашыскай партыі»[5].
У наступныя гады пасьля вайны рымскі клюб ня здолеў захаваць свае пазыцыі ў лізе й скончыў пяць чэмпіянатаў запар у ніжняй палове выніковай табліцы Сэрыі А. У рэшце рэшт у сэзоне 1950—1951 гадоў «Рома» нават не ўтрымалася ў найвышэйшым дывізіёне й патрапіла ў Сэрыю Б[6], прыкладна празь дзесяць гадоў пасьля свайго трыюмфу. Пад кіраўніцтвам трэнэра Джузэпэ Віяні, які ў будучыні ачоліў нацыянальную зборную Італіі, «Рома» здолела вярнуцца ў Сэрыю А[7].
Пасьля вяртаньня ў Сэрыю А «Рома» здолела ня толькі захаваць сваё месца ў эліце, але нават увайсьці да ліку клюбаў зь верхняй паловы табліцы, дзякуючы гэткім гульцамі, як то Эджыста Пандальфіні, Дына Да Коста й Гэльге Бранэ[8]. Іхны лепшы сэзон адбыўся за пэрыядам, калі каманду ачольваў ангельскі спэцыяліст Джэс Карвэр, у сэзоне 1954—1955 гадоў. Каманда скончыла той сэзон на другім радку, прапусьціўшы наперад толькі «Мілян» і «Ўдынэзэ», аднак, апошні зь іх быў дыскваліфікаваны за карупцыю[8]. Хоць «Рома» ня здолела прабіцца ў першую чацьвёрку на працягу наступнага дзесяцігодзьдзя, яны дасягнулі пэўных посьпехаў у кубкавых розыгрышах. У сэзоне 1960—1961 гадоў «Рома» ўпершыню ў гісторыі атрымала перамогу ў міжнародным кубку, атрымаўшы перамогу ў фінале Кубку кірмашоў над «Бірмінггэм Сіці» зь лікам 4:2[9]. Празь некалькі гадоў пасьля гэтага «Рома» атрымала Кубак Італіі сэзону 1963—1964 гадоў, забіўшы адзіны гол фіналу ў матчы супраць «Тарына»[10].
Аднак, ужо ў сэзоне 1964—1965 гадоў клюб чакала няўдача, калі галоўны трэнэр Хуан Карляс Лярэнса абвесьціў, што каманда ня можа заплаціць сваім гульцам і наўрад ці змогуць дазволіць сабе паехаць да «Вічэнца» на чарговы матч чэмпіянату. Заўзятары клюбу аб’явілі аб зборы грошай на ўтрыманьне клюбу ў Сыкстынскім тэатры, а банкруцтва ўдалося пазьбегнуць праз выбраньне новага прэзыдэнта клюба Франка Эванджэлісьці. Свой другі Кубак Італіі «Рома» атрымала ў сэзоне 1968—1969 гадоў[10]. Менавіта ў 1969 годзе Джакама Лёсі ўсталяваў рэкорд клюбу, правёўшы 450 матч за клюб ва ўсіх спаборніцтвах. Гэты рэкорд трымаўся наступныя 38 гадоў[11].
Другі тытул
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]1970-я — адны з самых сумных у гісторыі «джаляросі»: з капітанам Джакама Лёсі не працягнулі кантракт з-за рознагалосьсяў з галоўным трэнэрам Эленіё Эрэра, а пад час прэзыдэнцтва Альвара Марчыні тры каштоўных гульца былі перададзеныя Ювэнтусу: Лючана Сьпінозі, Фабіё Капэльлё і Фаўста Ляндыні[12]. Рома была з-за гэтага перайменаваная ў Рамэту (па-італьянску: Rometta) і была крэпкім сярэдняком чэмпіянату. Толькі ў сэзоне 1974—1975 гадоў яна заняла трэцяе месца, а ў 1978—1979 яна пазьбегла вылету ў Сэрыю Б у перадапошнім туры. Нягледзячы на незадавальняючыя вынікі, каманда заваявала англа-італьянскі кубак 1972 году[12].
Напрыканцы дзесяцігодзьдзя ўладальнікам клюба стаў Дына Віёла, які цалкам ператварыў яго тэхнічны ўзровень, а потым перадаў кіраўніцтва швэду Нільсу Лідгальму[13]. Лідгальм адразу дабіўся добрых вынікаў, паслядоўна заваяваў два Кубкі Італіі, абодва разы ў фінале сустракаўся з Тарына і абодва разы перамог па пэнальці. У сэзоне 1982—1983 гадоў Лідгальм выіграў другі чэмпіёнскі тытул ў гісторыі рымлян. 8 мая 1983 году на стадыёне Люіджы Фэрарыс адбыўся матч з Джэноа[12].
У наступным годзе клюб заваяваў свой пяты Кубак Італіі, у фінале перамаглі Вэрону. Выйшаў у фінал Кубка Эўрапэйскіх чэмпіёнаў, які з гэтай нагоды праходзіў прама на «Стадыё Алімпіка» ў Рыме. Нягледзячы на перавагу гульні дома, каманда не змагла навязаць барацьбу «Лівэрпулу»: пасьля дадатковага часу лік быў 1:1, і каманда пацярпела паразу з-за двух памылак на пэнальці Бруна Конці і Франчэска Грацыяні. Канчатковы лік быў 4:2[12]. Пазьней Дына Віёла зноў даверыў каманду швэдзкаму трэнэру Свэну-Ёрану Эрыксану[12].
У 1991 годзе каманда заваявала сёмы Кубак Італіі, у фінале перамаглі Сампдорыю. Таксама выйшлі ў фінал Кубка УЭФА, але саступілі ў фінальных гульнях Інтэру[12]. У 1993 годзе каманду набыў Франка Сэнсі, які ўмацаваў яе, але гэта не дапамагло адразу дабіцца значных вынікаў[14]. Улетку 1999 году кіраўніцтва даверыла клюб трэнэру Фабіё Капэльлё, у наступным годзе клюб набыў шмат гульцоў і заваяваў трэці чэмпіёнскі тытул. Праз два месяцы пасьля перамогі ў чэмпіянаце клюб таксама заваяваў свой першы Супэркубак Італіі пасьля перамогі над Фіярэнтынай[12].
У 2000-я гады Рома шэсьць разоў займала другое месца ў лізе, а пад кіраўніцтвам Лючана Спалецьці заваявала пасьлядоўна два Кубкі Італіі (2006—2007 і 2007—2008), абодва разы пасьля перамогі над Інтэрам і Супэркубак Італіі 2007 ізноў пасьля перамогі над Інтэрам[15][12]. Пасьля сэзона 2010—2011 клюб быў перададзены групе амэрыканскіх прадпрымальнікаў на чале з Томасам Дыбэнэдэта, потым з Джэймзам Палотам. Яны прывялі каманду да трох другіх месцаў і паўфінала Лігі чэмпіёнаў[15]. 17 жніўня 2020 году міжнародная гандлёвая група з ЗША «The Friedkin Group» набыла клюб, прэзыдэнтам стаў Дэн Фрыдкін, прадстаўнік дыстрыбутараў Toyota у краінах Пэрсыдзкай затокі[16]. У другі год кіраўніцтва Жузэ Маўрыньню каманда зваявала Кубак Канфэрэнцыяў УЭФА, адразу калі гэтая ўзнагарода зьявілася[17].
Дасягненьні
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Чэмпіён Італіі (3):
- 1942, 1983, 2001
- Уладальнік Кубка Італіі (9):
- 1964, 1969, 1980, 1981, 1984, 1986, 1991, 2007, 2008
- Уладальнік Супэркубка Італіі (2):
- 2001, 2007
- Пераможца Лігі канфэрэнцыяў (1):
- 2022
- Уладальнік Кубка УЭФА (1):
- 1961
Стадыёны
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- З 1927 г. на «Мотавэлядрома Апія»
- З 1929 г. на «Кампа Тэстачыя»
- З 1941 г. на Стадыёне Нацыянальнае фашысцкае партыі (пазьней Стадыё Фляміньё)
- З 1953 г. на «Стадыё Алімпіка»
- У 1989 г. на «Стадыё Фляміньё» (у сувязі з рамонтнымі работамі на «Стадыё Алімпіка» па прычыне чэмпіянату сьвету па футболе 1990 году)
- З 1990 г. на «Стадыё Алімпіка»
Склад
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Актуальны на 12 верасьня 2024 году
|
|
.svg){kind=small}
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Roma stadium to be inspired by English Model (анг.) soccernet.com Архіўная копія ад 19 кастрычніка 2012 г.
- ^ «Tutti i calciatori dell’A.S. Roma». Viva la Roma.
- ^ 1935-'36: Io Faccio I Gol Non La Guerra! (італ.) ASRomaUltras.it Архіўная копія ад 22 кастрычніка 2007 г.
- ^ «Campionato 1941-42 — Roma campione d’Italia». ASRTalenti.
- ^ I Campi da Gioco (італ.) ASRomaUltras.it Архіўная копія ад 7 жніўня 2007 г.
- ^ Italy 1951-52 — Serie B (анг.) Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation Архіўная копія ад 9 мая 2007 г.
- ^ «Gli Allenatori dell’A.S. Roma dal 1927 al Oggi». Viva la Roma.
- ^ а б Panini Edizioni. «Almanacco Illustrato del Calcio — La Storia 1898—2004». Modena. 2005.
- ^ «Inter-Cities Fairs Cup 1960-61». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.
- ^ а б TIM Cup — Coppa Italia (італ.) Vilacom Sports Архіўная копія ад 27 верасьня 2011 г.
- ^ Rekordok, statisztikák (вуг.) AS Roma Hunsports Архіўная копія ад 11 кастрычніка 2007 г.
- ^ а б в г д е ё ж Manuela Romano (a cura di), La storia della A.S. Roma (10 DVD-Video), Corriere dello Sport, Rai Trade, 2006.
- ^ Tonino Cagnucci, Luca Pelosi Dimmi cos'è. — Roma: Skira, 2017. — P. 159. — ISBN 88-572-3675-7
- ^ Massimo Izzi, Francesco Valitutti Cronologia della grande Roma. — Roma: Newton Compton, 2001. — P. 212-224. — ISBN 88-8289-599-8
- ^ а б Storia (італ.) asroma.com Праверана 27 сакавіка 2018 г.
- ^ Joint press release - Closing of the acquisition of the controlling stake of AS Roma S.p.A. board members appointment and resignation (анг.) asroma.com Праверана 17 жніўня 2020 г.
- ^ Roma-Feyenoord 1-0: Zaniolo illumina Tirana, la coppa è giallorossa (італ.) it.uefa.com Праверана 26 мая 2022 г.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Афіцыйная старонка (італ.)
- Польскі фан-сайт (пол.)
- Расейскі фан-сайт (рас.)
Рома — цяперашні склад
|
|---|
|
3 Анхэліньнё · 4 Крыстантэ · 5 Н’Дыка · 7 Пэлегрыні · 11 Доўбік · 12 Абдульгамід · 14 Шамуродаў · 15 Гумэльс · 16 Парэдэс · 17 Канэ · 18 Саўле · 19 Чэлік · 21 Дыбаля · 22 Эрмоса · 23 Манчыні · 26 Даль · 28 Лё Фэ · 35 Бальданцы · 56 Салемакерс · 59 Залеўскі · 61 Пізыльлі · 66 Сангарэ · 89 Марын · 92 эль-Шаараві · 98 Раян · 99 Сьвіляр · Трэнэр: Дэ Росі |