Вугорская мова: розьніца паміж вэрсіямі
д робат дадаў: rmy:Ungarikani chib |
д робат дадаў: eml:Ungherais |
||
Радок 158: | Радок 158: | ||
[[et:Ungari keel]] |
[[et:Ungari keel]] |
||
[[el:Ουγγρική γλώσσα]] |
[[el:Ουγγρική γλώσσα]] |
||
[[eml:Ungherais]] |
|||
[[en:Hungarian language]] |
[[en:Hungarian language]] |
||
[[myv:Мадьяронь кель]] |
[[myv:Мадьяронь кель]] |
Вэрсія ад 04:26, 15 верасьня 2010
Вугорская | |
Magyar | |
Файл:Rozsireni madarstiny.PNG, Dist of hu lang europe.svg, Dist of hu lang europe-ca.svg | |
Ужываецца ў | Вугоршчына, Румынія, Славаччына, Украіна, Сэрбія, Харватыя, Аўстрыя, Славенія |
---|---|
Рэгіён | Цэнтральная Эўропа |
Колькасьць карыстальнікаў | 13 млн |
Клясыфікацыя | Уральскія мовы |
Афіцыйны статус | |
Афіцыйная мова ў | Вугоршчына, Эўрапейскі Зьвяз |
Рэгулюецца | Інстытут лінгвістыкі Вугорскай Акадэміі Навук |
Статус: | 1 дзяржаўная[d] |
Пісьмо | Hungarian alphabet[d], лацінскае пісьмо і Old Hungarian[d] |
Коды мовы | |
ISO 639-1 | hu |
ISO 639-2(Б) | hun |
ISO 639-2(Т) | hun |
ISO 639-3 | hun |
SIL | ? |
Вуго́рская мо́ва належыць да фіна-вугорскай групы моваў, у якой яна разам з мансійскай і хантыйскай мовамі складае вугорскую групу. У Эўропе роднаснымі мовамі зьяўляюцца фінская і эстонская, аднак носьбіты гэтых моваў разумець вугорцаў ня ў стане (да канца XIX стагодзьдзя сам факт прыналежнасьці вугорскай мовы да фіна-вугорскіх лічыўся сумнеўным). Разыходжаньне паміж прыбалтыйска-фінскімі мовамі, да якіх адносяцца фінская і эстонская, і продкам вугорскай мовы адбылося ня меней 3000 гадоў назад[Крыніца?]. Зь іншага боку, большая колькасьць агульных каранёў выяўляецца ў мовах народаў комі і мары, якія пражываюць на тэрыторыі Расеі.
Вугорская мова мае мінімальную колькасьць запазычаных і інтэрнацыянальных словаў, валодае ўнікальнай сістэмай галосных. Акрамя Вугоршчыны, шырока распаўсюджаная ў Закарпацкай вобласьці Ўкраіны, а таксама ў месцах кампактнага пражывання вугорскай нацыянальнай меншасці ў Сэрбіі, Румыніі, Славаччыне.
Гісторыя
Лінгвістычная характарыстыка
Сынтаксіс
У вугорскай мове асобны назоўнік можа выступаць у ролі выказьніка, напр.: Apám tanító = (Бацька — настаўнік). У цяперашнім часе ў адзіночным і множным ліку 3-й асобы (напрыклад Pista tanuló = Сцяпан — вучань), адпадае звязка van = «ёсць» — гэтаксама, як і ў беларускай мове. Што датычыць парадку словаў, вугорская мова належыць да моваў «SOV» (дзейнік-прадмет-выказьнік).
Вугорская мова на падставе навуковых даследаваньняў, праведзеных на працягу апошніх 25 гадоў, уяўляецца мовай, значна адрознай ад усіх астатніх вядомых эўрапейскіх моваў (як правіла, індаэўрапейскіх).
Пісьменнасьць
Пісьменнасьць на аснове лацінскага альфабэту. Моўны код — hu
або hun
(па ISO 639).
літара | API (ASCII) | API (Unicode) |
---|---|---|
A | Q | Шаблён:SAPI |
A' | a: | Шаблён:SAPI |
B | b | Шаблён:SAPI |
C | ts | Шаблён:SAPI |
CS | tS | Шаблён:SAPI |
D | d | Шаблён:SAPI |
DZ | dz | Шаблён:SAPI |
DZS | dZ | Шаблён:SAPI |
E | E | Шаблён:SAPI |
E' | e: | Шаблён:SAPI |
F | f | Шаблён:SAPI |
G | g | Шаблён:SAPI |
GY | J\ | Шаблён:SAPI |
H | h | Шаблён:SAPI |
I | i | Шаблён:SAPI |
I' | i: | Шаблён:SAPI |
J | j, j\ | Шаблён:SAPI, Шаблён:SAPI |
K | k | Шаблён:SAPI |
L | l_d | Шаблён:SAPI |
LY | j, j\ | Шаблён:SAPI, Шаблён:SAPI |
M | m | Шаблён:SAPI |
N | n_d | Шаблён:SAPI |
NY | J | Шаблён:SAPI |
O | o | Шаблён:SAPI |
O' | o: | Шаблён:SAPI |
O" | 2 | Шаблён:SAPI |
O" | 2: | Шаблён:SAPI |
P | p | Шаблён:SAPI |
(Q) | kv | kv |
R | 4_d, r_d | Шаблён:SAPI?, Шаблён:SAPI |
S | S | Шаблён:SAPI |
SZ | s | Шаблён:SAPI |
T | t_d | Шаблён:SAPI |
TY | c | Шаблён:SAPI |
U | u | Шаблён:SAPI |
U' | u: | Шаблён:SAPI |
U" | y | Шаблён:SAPI |
U" | y: | Шаблён:SAPI |
V | v | Шаблён:SAPI |
(W) | v | Шаблён:SAPI |
(X) | ks | [ks] |
(Y) | i | Шаблён:SAPI |
Z | z | Шаблён:SAPI |
ZS | Z | Шаблён:SAPI |
Фаналягічныя зьвесткі
У мове 14 галосных гукаў. Квантытатыўная яны падзяляюцца на кароткія: a, o, u, i, e, ö, ü; і доўгія: á, ó, ú, í, é, ő, ű. Паводле месца ўтварэньня падзяляюцца на галосныя пярэдняга раду: i, e, ö, ü, í, é, ő, ű; і задняга раду: a, o, u, á, ó, ú.
Вонкавыя спасылкі
Вікіпэдыя мае вэрсію вугорскай мовай |
Вугорская мова — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў