Перайсьці да зьместу

Лонгвін

Дадаць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Лонґвін
лац. Łongvin / Łonhvin
Langwin
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Lang + Wino
Іншыя формы
Варыянт(ы) Лангвін, Лянгвін, Лангвіні, Ленгевін, Лангвен, Лянгвен, Лонгвені, Лугвен, Лугвень, Лугвені, Лінгвень, Лігвен, Лінгвейн, Лынгвень, Лыгвені
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Лонґвін»

Лонгвін, Лангві́н (Лянгві́н), Лугвен — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Лангівін або Лангвін (Langewin, Langwin[a][1], Languin[2]) — імя германскага паходжаньня[3][4]. Іменная аснова -ланг- (-лонг-, -ланк-) (імёны ліцьвінаў Лангін, Лянгерд, Воланг; германскія імёны Langin, Langarda, Wolank) паходзіць ад старагерманскага lung 'хуткі'[5] або гоцкага laggs, стараангельскага long 'доўгі'[6], а аснова -він- (імёны ліцьвінаў Бутвін, Монтвін, Радавін; германскія імёны Butwin, Mondawin, Radowin) — ад гоцкага wins 'сябар'[7]. Такім парадкам, імя Лонгвін азначае «хуткі сябар»[5]. Апроч таго, адзначалася старажытнае германскае імя Lunguin (*Lungwin)[8].

Яшчэ гісторык Юзэф Эдвард Пузына, які паходзіў з старажытнага княскага роду Пузынаў, выводзіў імя Лугвен (Лінгвені) ад германскага (паўночнагерманскага) імя Langewin[9][10].

Мовазнаўца і гісторык Алесь Жлутка супастаўляе імя Лугвен з адпаведнікамі Лугота (наўгародцец, 1215 год), Луготинич (наўгародзец, 1240 год), Лугвица (суздальскі князь, 1445 год), Луговка (XV ст.), Луговец (магілёвец, 1655 год) і выводзіць яго паходжаньне ад славянскай асновы луг[11].

У Прусіі бытавала імя Langwenne (1399 год)[12].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Langwinus sororius noster (15 чэрвеня 1260 году)[13][14]; Lengewin (Старэйшая рыфмаваная хроніка)[15]; Langwenne (29 верасьня 1379 году[16], 31 кастрычніка 1382 году[17][18], 16 чэрвеня 1409 году і па 1410 годзе[19]); Ligwen (14 жніўня 1385 году)[20]; Nos dux Semen alias Lingweny (31 студзеня 1388 году)[21]; Мы князь Семенъ инымъ именемъ Лыгвеніи[22] (25 красавіка 1389 году)[23]; Nos Semon dux alias Lingwenis (25 красавіка 1389 году)[24]; я, князь Луквеній Мстиславскій (1394—1424 гады, 1718 год)[25]; Lyngweyn (23 студзеня 1397 году)[26]; Лонъкогвени або Лонъкгвени (Галіцка-Валынскі летапіс)[27]; herczog Lingwen (3 ліпеня 1407 году)[28]; Symeonis alias Ligwen (1 лютага 1411 году)[29]; herczoge Lengwenne (1416 год)[30]; den Irlauchten Fursten Herzog Jury Langwinowicz unsers Bruders Zon (7 чэрвеня 1432 году)[31][32]; Jeorgius Langwini (27 верасьня 1422 году)[33]; ducis Iurgij Langwynowicz[34], Iurgi Langwynowycz[35] (1 верасьня 1431 году); Langwin[36], Dux Georgius Langwinowicz[37] (Ян Длугаш); Лугвень[38][39] або Лугвеній[40][41] (Наўгародзкі чацьверты летапіс і Сафійскі першы летапіс); што выслужилъ у князя Лынъкгвеня… пры Лынъкгвени держалъ (1440—1492 гады)[42]; князь Иванъ Юрьевич Лынкгвеневича (12 сакавіка 1496 году)[43]; служили князю Лынкгвеню (31 траўня 1496 году)[44]; князь Юреи Лынкгвеневичъ… князь Лыкгвенеи (19 сакавіка 1499 году)[45]; небожчикъ княз Юреи Лынкгвеневичъ (6 траўня 1499 году)[46]; княжне Ульяни Ивановъне Юрьевича Лынкгвеневича (1508 год)[47]; небожчик кназь Юреи Лыикгвеновича (30 сьнежня 1514 году)[48]; Семенъ Лугвенъ… Лугвеней (Васкрасенскі летапіс)[49]; небошчика князя Юря Семеновича Ланъкгвеневича (24 ліпеня 1569 году)[50]; Станиславъ Ланкгвеневичъ… Станиславъ Ленкгвеневичъ… Кгрикгомъ Ленкгвенемъ (8 лютага 1585 году)[51]; князь Семен Лонгвинский (Хроніка літоўская і жамойцкая)[52]; Anna Lengwinowicz (1819 год)[53]; Anna Lengwin (1827 год)[54].

Носьбіты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

На тэрыторыі цяперашняй Летувы фіксавалася прозьвішча Лангвін у летувізаванай форме[55].

Глядзіце таксама

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Заўвагі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Langwinus (974 год)

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Thüringische Geschichtsquellen. Bd. 2. — Jena, 1855. S. 202.
  2. ^ Patronyme LANGUIN, Filae.com: Genealogy
  3. ^ Jean Tosti, Noms commençant par I, Dictionnaire des noms de famille de France et d’ailleurs
  4. ^ Lewis R. E. Middle English dictionary. — University of Michigan Press, 1952. P. 630.
  5. ^ а б Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
  6. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 157.
  7. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  8. ^ Probert D. Peasant personal names and bynames from late-eleventh-century Bury St Edmunds // Nomina. Vol. 37, 2014. P. 35—71.
  9. ^ Puzyna J. Sukcesorowie Trojdena // Ateneum Wileńskie. Z. 1, 1938. S. 14—15.
  10. ^ Чаропка В. Паходжанне і радавод вялікіх князёў літоўскіх // Беларускі гістарычны часопіс. № 6, 2001. С. 42—53.
  11. ^ Міндаў, кароль Літовіі, у дакумэнтах і сьведчаньнях / А. Жлутка. — Менск, 2005. С. 111.
  12. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 51.
  13. ^ Пожалование Миндовга для Тевтонского ордена в Ливонии на всю Литовскую землю — фальсификат (1260), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
  14. ^ Міндаў, кароль Літовіі, у дакумэнтах і сьведчаньнях / А. Жлутка. — Менск, 2005. С. 39.
  15. ^ Livländische Reimchronik. — Paderborn, 1876. S. 63, 65—66, 70.
  16. ^ Договор о перемирии на 10 лет между ВКЛ и Тевтонским орденом (1379)(недаступная спасылка), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
  17. ^ Договор между ВКЛ и Тевтонским орденом о передаче части Жемайтии за рекой Дубисой (1382), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
  18. ^ Codex diplomaticus Lithuaniae, 1253—1433. — Vratislaviae, 1845. P. 55, 57.
  19. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 184, 1058.
  20. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 3.
  21. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 16.
  22. ^ Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 166—167.
  23. ^ Грамоти XIV ст. — Київ, 1974. С. 101.
  24. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 23.
  25. ^ Пожалование мстиславскому боярину Костюшку Валюжиничу (1394/1409/1424), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
  26. ^ Полоцкие грамоты XIII — начала XVI в. Т. 1. — М., 2015. С. 105.
  27. ^ Міндаў, кароль Літовіі, у дакумэнтах і сьведчаньнях / А. Жлутка. — Менск, 2005. С. 111.
  28. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 150.
  29. ^ Spory i sprawy pomiędzy Polakami a Zakonem Krzyżackim. T. 2. — Poznań, 1892. S. 460.
  30. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 337.
  31. ^ Kotzebue A. F. Switrigail, ein Beytrag zu den Geschichten von Litthauen, Russland, Polen und Preussen. — Leipzig, 1820. S. 143.
  32. ^ Коцебу А. Ф. Свитригайло, великий князь литовский, или Дополнение к историям литовской, российской, польской и прусской. — СПб., 1835. С. 12.
  33. ^ Dokumenty strony polsko-litewskiej pokoju mełneńskiego z 1422 roku. — Poznań, 2004. S. 11.
  34. ^ Бучинський Б. Кілька причинків до часів вел. князя Свитригайла (1430—1433) // ЗНТШ. Т. 76. — Львів, 1907. С. 136.
  35. ^ Бучинський Б. Кілька причинків до часів вел. князя Свитригайла (1430—1433) // ЗНТШ. Т. 76. — Львів, 1907. С. 135.
  36. ^ Joannis Długossii seu longini canonici Cracoviensis Historiae Polonicae libri XII. T. 3. L. 9, 10. — Cracoviae, 1876. P. 406.
  37. ^ Joannis Długossii seu longini canonici Cracoviensis Historiae Polonicae libri XII. T. 5. L. 12 (13). — Cracoviae, 1878. P. 45.
  38. ^ ПСРЛ. Т. 4. — СПб., 1848. С. 92.
  39. ^ ПСРЛ. Т. 5. — СПб., 1851. С. 239, 252, 259.
  40. ^ ПСРЛ. Т. 4. — СПб., 1848. С. 106.
  41. ^ ПСРЛ. Т. 5. — СПб., 1851. С. 252, 258.
  42. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 36.
  43. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 123.
  44. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 127.
  45. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 139.
  46. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 229.
  47. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 281.
  48. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 261.
  49. ^ ПСРЛ. Т. 7. — СПб., 1856. С. 256.
  50. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 49 (1566—1572). — Vilnius, 2014. P. 53.
  51. ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 58—59.
  52. ^ ПСРЛ. Т. 32. — М., 1975. С. 63.
  53. ^ Ławków, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  54. ^ Ławków, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  55. ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 2. — Vilnius, 1989. P. 20.

Літаратура

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Лонгвін&oldid=2609340»