Мартын Льюіс Пэрл

Мартын Пэрл
	Мартын Пэрл
	Martin Lewis Perl
	Амэрыканскі фізык,; ляўрэат Нобэлеўскай прэміі
Дата нараджэньня	24 чэрвеня 1927
Месца нараджэньня	Нью-Ёрк
Дата сьмерці	30 верасьня 2014 (87 гадоў)
Месца сьмерці	Пала-Альта
Прычына сьмерці	інфаркт міякарда
Месца вучобы	Калюмбійскі ўнівэрсытэт
Занятак	фізык, інжынэр, прафэсар унівэрсытэту
Навуковая сфэра	фізыка
Месца працы	Мічыганскі ўнівэрсытэт[d];
Сябра ў	Нацыянальная акадэмія навук ЗША, Амэрыканская акадэмія мастацтваў і навук[d] і Амерыканскае фізічнае таварыства[d]
Навуковы кіраўнік	Ісідар Айзэк Рабі[d]
Узнагароды	Прэмія Вольфа (1982);
	Мартын Пэрл у Вікісховішчы

Ма́ртын Лью́іс Пэрл (па-ангельску: Martin Lewis Perl; 24 чэрвеня 1927, Нью-Ёрк, ЗША — 30 верасьня 2014, Пала-Альта, ЗША) — амэрыканскі фізык, прафэсар, грамадзкі дзяяч, ляўрэат прэміі Вольфа (1982) за адкрыцьцё шэрагу элементарных часьцінак, у тым ліку кваркаў, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі па фізыцы (палова преміі за 1995 рок «за адкрыцьцё таў-лептону»; другую палову прэміі атрымаў Фрэдэрык Райнэс «за экспэрымэнтальнае выяўленьне нэўтрына»).

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў Нью-Ёрку ў сям’і выхадца зь мястэчка Пружана (цяпер места ў Берасьцейскай вобласьці Беларусі^[6]) Оскара Пэрла ды Фаі Разэнталь. Оскар Пэрл вырас на Мангэтэнскім Іст-Сайдзе, Фая Разэнталь — у Бруклінскім Браўнсьвілі. Акрамя Мартына, у сям’і Оскара і Фаі нарадзілася яшчэ адно дзіцё — Ліля Пэрл^[7].

Падчас Другой сусьветнай вайны быў марскім пехацінцам (1944—1945). У 1948 скончыў хімічны факультэт Політэхнічнага інстытуту ў Брукліне. У 1948—1950 працаваў у фірме «Джэнэрал Электрык». Зацікавіўшыся атамнаю фізыкаю, паступіў у коледж на курс фізыкі, потым у Калюмбійскі ўнівэрсытэт, дзе пад кіраўніцтвам прафэсара Рабі заняўся навуковаю працаю ў галіне элемэнтарных часьцінак. У 1963 Мартын Пэрл быў запрошаны працаваць на будаваны ў Стэнфардзе лінейны паскаральнік. Тут ён з калегамі праектавалі і будавалі ўстаноўкі для пацьверджаньня сваіх навуковых гіпотэз. Цягам 1970-х рр. тут была пастаўленая вялікая колькасьць экспэрымэнтаў, што дазволілі зрабіць шэраг найістотнейшых адкрыцьцяў. У сярэдзіне 1970-х Мартын Пэрл адкрыў элемэнтарную часьцінку таў-лептон.

За адкрыцьцё гэтак званага трэцяга пакаленьня элемэнтарных часьцінак (таў, таў-нэўтрына, верхні і ніжні кваркі) Пэрл быў уганараваны прэміі Вольфа па фізыцы (1982). Пасьля Пэрл падзяліў зь фізыкам Фрэдэрыкам Райнэсам Нобэлеўскую прэмію па фізыцы (1995). Навуковец працаваў таксама над прымяненьнем оптыкі і электронікі, займаўся пытаньнямі абароны навакольнага асяродзьдзя, заставаўся перакананым супраціўнікам атамнага ўзбраеньня.

Крыніцы

^ ^а ^б Martin L. Perl // Музэй Гугенгайма — 1937.
^ Martin Lewis Perl // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
^ ^а ^б Brozović D., Ladan T. Martin Lewis Perl // Hrvatska enciklopedija (харв.) — LZMK, 1999. — 9272 с.
^ http://www.theguardian.com/science/2014/oct/23/martin-perl
^ NNDB (анг.) — 2002.
^ Газета «Форум», № 270, 2010
^ Мартын Льюіс Пэрл. Аўтабіяграфія

Вонкавыя спасылкі

Інфармацыя на бачыне Нобэлеўскага камітэту (анг.)
М. Л. Пэрл. «Разважаньні пра адкрыцьцё таў-лептона». Нобэлеўская лекцыя, Успехи физических наук, том 166, выпуск 12, янвань 1996

[_a890122a86ab7b3c-1] а ^б Martin L. Perl // Музэй Гугенгайма — 1937.

[_c61fbe8efde7141d-2] Martin Lewis Perl // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)

[_cc5ca9e34203bde2-3] а ^б Brozović D., Ladan T. Martin Lewis Perl // Hrvatska enciklopedija (харв.) — LZMK, 1999. — 9272 с.

[_97860036c9a91ae3-4] ttp://www.theguardian.com/science/2014/oct/23/martin-perl

[_dce375c755a07b3e-5] NNDB (анг.) — 2002.

[6] Газета «Форум», № 270, 2010

[7] Мартын Льюіс Пэрл. Аўтабіяграфія

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]