Віктар Франц Гэс
Віктар Франц Гэс | |
| Victor Franz Hess | |
 | |
| Дата нараджэньня | 24 чэрвеня 1883[1][2][3][4][5][6][7] |
|---|---|
| Месца нараджэньня | замак Вальдштайн, Аўстра-Вугоршчына |
| Дата сьмерці | 17 сьнежня 1964[8][1][2][3][4][5][6] (81 год) |
| Месца сьмерці | Маўнт Вэрнан, акруга Ўэстчэстар, Нью-Ёрк, ЗША[8] |
| Грамадзянства | ЗША ЗША |
| Месца вучобы | Грацкі Ўнівэрсытэт |
| Занятак | фізык і прафэсар |
| Навуковая сфэра | фізыка |
| Месца працы | Венскі ўнівэрсытэт, Інсбруцкі ўнівэрсытэт, Грацкі ўнівэрсытэт і Фордэмскі ўніверсітэт[d] |
| Вядомы як | аўтар экспэрымэнта па пошуку касьмічнага выпраменьваньня |
| Узнагароды | Нобэлеўская прэмія (1936) |
Віктар Франц Гэс (па-нямецку: Victor Franz Hess; 24 чэрвеня 1883, замак Вальдштайн, Аўстра-Вугоршчына — 17 сьнежня 1964, Нью-Ёрк, ЗША) — аўстрыйскі фізык-экспэрымэнтатар, ляўрэат Нобэлеўскае прэміі (1936 разам з Карлам Давідам Андэрсанам), за За адкрыцьцё касьмічнага выпраменьваньня.
Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Нарадзіўся ў сям’і каралеўскага лясьніка[9]. Вучыўся ў Грацкім ўнівэрсытэце, скончыў яго ў 1906 годзе, потым працаваў у ім. Ад 1925 годзе прафэсар. У 1938 годзе зьехаў у ЗША, каб пазьбегнуць перасьледу з боку нацыстаў. Ад 1938 да 1956 г. прафэсар Фордхэмскага ўнівэрсытэту (ЗША)[10].
Навуковыя працы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Ад 1911 году да 1913 году дасьледаваў існаваньне касьмічных прамянёў — плыняў пратонаў, якія ўтвараюцца па-за межамі Зямлі і могуць дасягаць яе паверхні. Ён лётаў на паветраным шары на вышыні да 5 км, правяраючы хуткасьць разраду электраскопу. Паводле папярэдніх уяўленьняў, хуткасьць разраду электраскопу павінная была памяншацца пры аддаленьні ад паверхні Зямлі, але яна павялічвалася. Пэўны час навукоўцы не маглі растлумачыць гэтую зьяву.
Кнігі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Victor F. Hess The Electrical Conductivity of the Atmosphere and Its Causes. — Constable & Company, 1928.
Асноўныя навуковыя артыкулы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Hess, Viktor F Пра назіраньні пранікальнага выпраменьваньня напрацягу сямі палётаў на паветраным шары = Über Beobachtungen der durchdringenden Strahlung bei sieben Freiballonfahrten // Z. Phys.. — 1912. — № 13. — С. 1084.
- Hess, Victor F., and A. Demmelmair. Агульны эфэкт выпраменьваньня касьмічных прамянёў, які назіраецца пасьля магнітнай буры = World-wide effect in cosmic ray intensity, as observed during a recent magnetic storm // Nature. — 1937. — № 140. — С. 316.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
- ^ а б Encyclopædia Britannica
- ^ а б SNAC — 2010.
- ^ а б Архіў Мунцынгера — 1913.
- ^ а б Энцыкляпэдыя Бракгаўза
- ^ а б Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
- ^ Proleksis enciklopedija — 2009.
- ^ а б Гесс Виктор Франц // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ^ Angelo, Joseph A Ядзерная тэхналёгія = Nuclear Technology. — Greenwood Press, 2004. — С. 121–124. — ISBN 1-57356-336-6
- ^ Гес Віктар Франц // БЭ. Т. 5. — Менск, 1997. с. 204
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Віктар Франц Гэс — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- Франц Гэс — Біяграфія й нобэлеўская лекцыя на старонцы Нобэлеўскага камітэту (анг.)
| ||||||||
 |
Гэта — накід артыкула пра біяграфію асобы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |