Перайсьці да зьместу

Фабрыка Ломба

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Фабрыка Ломба
Lombe’s Mill
Фабрыка Ломба ў XVIII стагодзьдзі
Іншыя назвы Italian Works
Тып Фабрыка
Месцазнаходжаньне Дэрбішыр
Замоўца Джон Ломб
Пачатак будаўніцтва 1721
Вышыня 17 м
Найвышэйшы паверх 5
Іншыя велічыні памеру 33,5 x 12 м
Архітэктар Джордж Соракалд
Каардынаты 52°55′32″ пн. ш. 1°28′32″ з. д. / 52.92556° пн. ш. 1.47556° з. д. / 52.92556; -1.47556Каардынаты: 52°55′32″ пн. ш. 1°28′32″ з. д. / 52.92556° пн. ш. 1.47556° з. д. / 52.92556; -1.47556
Фабрыка Ломба на мапе Вялікабрытаніі
Фабрыка Ломба
Фабрыка Ломба
Фабрыка Ломба

Фабрыка Ломба (па-ангельску: Lombe’s Mill) — першая пасьпяховая шоўкаматальная фабрыка ў Ангельшчыне. Пабудаваная на высьпе ракі Дэрвэнт у Дэрбі. Архітэктар — Джордж Соракалд.

Першая спроба пабудаваць фабрыку па вытворчасьці шоўку належала Томасу Котчэту. Пасьля ягонай няўдачы Джон Ломб вырашыў вывучыць досьвет італьянцаў у П’емонце, куды ён накіраваўся ў 1716 року. Гэтае ягонае падарожжа сталася адным зь першых прыкладаў прамысловага шпіянажу. Вярнуўся дамоў ён ня толькі з досьведам, але і зь некалькімі італьянцамі.

Разам з братам Томасам яны замовілі ўзьвядзеньне фабрыкі Джорджу Соракалду паводле ягонага разуменьня і ўсталявалі там новыя станкі. Фабрыка была пабудаваная побач з фабрыкай Томаса Колчэта на заходнім узьбярэжжы ракі Дэрвэнт у Дэрбі. Месца пабудовы мела вельмі істотнае значэньне, паколькі ў гэтым месцы рака мела магутны сьцёк, а фабрыка стаяла ля дарогі на Лёндан.

Томас Ломб атрымаў 14-рочны патэнт на абарону дызайну сваіх машын па скручваньні шоўку. Гэта абурыла караля Сардыніі, які спыніў пастаўкі сыравіны. Ён таксама падазраецца ў загадкавай сьмерці Джона Ломба ў 1722 року. Старэйшы Ломб, Томас, пераняў справы брата пасьля ягонай сьмерці. Па сканчэньні тэрміну дзеяньня патэнту ў 1732 паўсталі новыя фабрыкі ў Стокпарце і Маклсфілдзе. У 1739 року фабрыка была прададзеная Томасу Ўілсану[1].

Вельмі мала зьвестак дайшло пра першапачатковы выгляд фабрыкі. Вядома, што яна была пяціпавярховай, вышынёй 17 м, і мела форму простакутніка даўжынёй 33,5 м і шырынёй 12 м. Яна стаяла на некалькіх каменных арках, празь якія магла працякаць вада. Першыя два паверхі займалі закладачныя станкі, матальныя машыны займалі тры верхнія паверхі. Станкі прыводзіліся ў дзеяньне вадзяным колам Сараколда дыямэтрам 7 м і шырынёй 2 м. З патэнту 1718 року вынікае, што падчас працы фабрыку неабходна было праграваць. Гэта зьдзяйсьнялася з дапамогай паравога рухавіку, які нагнятаў цёплае паветра.

Музэй індустрыі Дэрбі, збудаваны на месцы фабрыкі

Фабрыка некалькі разоў пераходзіла з рук у рукі і перабудоўвалася, цяпер у яе будынку месьціцца музэй індустрыі Дэрбі. Непадалёк, ля мосту Эксэтэр, знаходзіцца барэльефная скульптура Джона Ломба.

Крыніцы і заўвагі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Anthony Callandine Lombe's Mill: An Exercise in reconstruction // Industrial Archaeology Review. — Maney Publishing, 1993. — Т. XVI. — ISSN 0309-0728.