Ігар Марзалюк

	Ігар Марзалюк; лац. Ihar Marzaluk
	па-беларуску: Ігар Аляксандравіч Марзалюк
Дэпутат Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь 6-га скліканьня
	11 верасьня 2016 — цяперашні час
Прэзыдэнт:	Аляксандар Лукашэнка
Прэм’ер-міністар:	Андрэй Кабякоў
Член Савету Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь 5-скліканьня
	23 верасьня 2012 — 11 верасьня 2016
Прэзыдэнт:	Аляксандар Лукашэнка
Прэм’ер-міністар:	Міхаіл Мясьніковіч, Андрэй Кабякоў
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	11 верасьня 1968 (56 гадоў); пасёлак Краснапольле, Магілёўская вобласьць, Беларуская ССР, СССР
Партыя:	Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Грамада) (2000);
Сужэнец:	жанаты
Дзеці:	сын Альгерд
Бацька:	Аляксандар Марзалюк
Адукацыя:	Магілёўскі пэдагагічны інстытут (1992)
Узнагароды:	Прэмія Магілёўскага аблвыканкаму «Чалавек году» (2012); грамата Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь; Ордэн Пашаны (Беларусь) Ордэн Пашаны (Беларусь) (2019)
	Ігар Марзалюк у Вікісховішчы

Ігар Аляксандравіч Марзалюк (нар. 11 верасьня 1968 г., Краснапольле, Магілёўская вобласьць, цяпер Беларусь) — гісторык і палітык, прапагандыст і ідэоляг рэжыму Лукашэнкі ў Беларусі. Доктар гістарычных навук (2003), прафэсар (2011), загадчык катэдры археалёгіі і спэцыяльных гістарычных навук Магілёўскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту імя А. Куляшова.

Біяграфія

Бацька працаваў настаўнікам гісторыі. Пад уплывам бацькі Ігар Марзалюк яшчэ ў пачатковай школе вырашыў, што стане гісторыкам. У дзяцінстве прачытаў кнігі археолягаў «Замкі Беларусі» Міхася Ткачова і «Ажываюць сівыя стагодзьдзі» Георгія Штыхава. Апошні пазьней стаў ягоным навуковым кіраўніком пры напісаньні кандыдацкай дысэртацыі. Улетку на вакацыях назіраў за працай археолягаў у Мірскім замку^[1].

Скончыў гістарычны факультэт Магілёўскага пэдінстытуту (1992). Завочна скончыў асьпірантуру. У 1996 годзе абараніў кандыдацкую дысэртацыю, у 2003 годзе — доктарскую.

Займаўся археалягічнымі раскопкамі на Магілёўшчыне, вёў дасьледніцкую работу ў архівах Магілёва, Менску, Вільні. На пачатку 1990-х гадоў адкрыў гарадзішча XII—XIII стагодзьдзяў з умацаваным дзядзінцам, ад якога пайшоў Магілёў. Раскопкі тады праводзіліся на месцы магілёўскага парка імя Горкага. Большасьць знаходак зьмясьцілі ў Музэй гісторыі Магілёва.

У 2007 годзе крытыкаваў Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату за зьнішчэньне Магілёўскага Замчышча — нацыянальнага помніка археалёгіі^[2].

У 2010 годзе стаў суаўтарам кнігі «Грунвальдзкая бітва — бітва народаў», якую выдалі па-летувіску і па-ўкраінску да 600-годзьдзя бітвы. Кніга складалася з працаў гісторыкаў краінаў з абшараў Вялікага Княства Літоўскага.

У 2011 годзе правёў археалягічныя раскопкі ў Старым Шклове, дзе знайшлі некалькі тысячаў прадметаў пераважна XVI стагодзьдзя.

Увосень 2012 году выдаў 1-ы нумар Беларускага гістарычнага альманаха^[1]. Узначальвае абласную грамадзкую арганізацыю «Магілёўскае краязнаўчае таварыства».

Аўтар больш як 100 навуковых і навукова-папулярных публікацыяў па гісторыі і археалёгіі Беларусі.

Палітычная і прапагандысцкая дзейнасьць

У 2009 годзе выдаў кнігу «Міфы „Адраджэнскай“ гістарыяграфіі Беларусі», дзе сярод шэрагу несумяшчальных тэзаў заявіў, што назвы Літва і ліцьвіны не былі этнічнай саманазваю беларусаў у часы Вялікага Княства Літоўскага або нават эндаэтнонімам славянскага насельніцтва Віленшчыны, Гарадзеншчыны і Наваградчыны, што існаваў адзіны эндаэтнонім беларускага этнасу — «рускі» («русін», «русь») і што продкі большасьці сучасных беларусаў-каталікоў мелі летувіскае паходжаньне^[3].

Ад верасьня 2012 году быў абвешчаны дэпутатам розных палатаў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь. У якасьці члена Савету Рэспублікі і дэпутата Палаты прадстаўнікоў адзначыўся як актыўны публічны апалягет аўтарытарнага рэжыму А. Лукашэнкі, у тым ліку падчас масавых агульнабеларускіх пратэстаў, якія былі выкліканыя фальсыфікацыяй прэзыдэнцкіх выбараў 9 жніўня 2020 і суправаджаліся беспрэцэдэнтным гвалтам прадстаўнікоў сілавых органаў супраць дэманстрантаў, у тым ліку забойствам некалькіх удзельнікаў пратэстаў. Займаўся дыскрэдытацыяй і ачарненьнем беларускіх нацыянальных сымбаляў і дзеячоў беларускай дыяспары^[4]. Выступаў з апраўданьнем непрадстаўленьня дзяржаўных паслугаў на беларускай мове^[5].

10 лістапада 2017 году адзначыў на «круглым стале» ў газэце Адміністрацыі прэзыдэнта Беларусі: «Мая папраўка ў закон аб маркіроўцы тавараў прайшла. І цяпер на кожнай упакоўцы беларускага тавару будзе маркіроўка і на расейскай, і на беларускай мовах». Таксама заявіў: «гэта самае вялікае расчараваньне, калі не далi (Нобэлеўскую) прэмію Васілю Быкаву, а далі Сьвятлане Алексіевiч, якая для мяне па-за беларускiм дыскурсам»^[6].

У 2018 годзе выступаў супраць прыняцьця закону «Аб процідзеяньні хатняму гвалту», спасылаючыся на абарону «традыцыйных каштоўнасьцяў»^[7]. У студзені 2019 году апублікаваў артыкул, у якім абазначыў паўстаньне на чале з Кастусём Каліноўскім як польскае нацыянальнае і выступіў супраць таго, каб Каліноўскі лічыўся беларускім нацыянальным героем^[8]. У 2019 годзе пагражаў судовымі позвамі журналістам, якія крытыкавалі яго^[9]. У 2020 г. прапаноўваў караць за распаўсюд інфармацыі пра цяжкую сытуацыю з пандэміяй COVID-19 у Беларусі^[10]. У 2020 годзе ўваходзіў у склад так званай Мiжведамаснай камiсii бясьпекі ў інфармацыйнай сфэры пры Савеце бясьпекі Рэспублікі Беларусь, якая масава пазбаўляла акрэдытацыі журналістаў, якія асьвятлялі пратэсты супраць А. Лукашэнкі ў Беларусі^[11].

15 сакавіка 2021 году ўключаны ў склад канстытуцыйнай камісіі, якая на даручэньне нелегітымнага прэзыдэнта Аляксандра Лукашэнкі мае распрацаваць новы варыянт Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь^[12].

Узнагароды

Ордэн Пашаны (Беларусь) (2019)^[13] і іншыя

Бібліяграфія

«Магілёўская даўніна ў пытаннях і адказах» (1997, у суаўтарстве з А. Р. Агеевым і І. А. Пушкіным; 2-е выд. перапрац. і дап. 1999).
«Гісторыя рэлігіі Беларусі (Х—XVIII ст.)» (1997)
Магілёў у ХІІ—XVIII стст.: Людзі і рэчы. — Мн., 1998.
Людзі даўняй Беларусі: этнаканфесійныя і сацыякультурныя стэрэатыпы (Х—ХVII стст.). — Магілёў, 2003.
Этнічны і канфесійны свет беларускага горада XVI—XVII стст. — Магілёў, 2007.
Марзалюк І. А. Міфы «Адраджэнскай» гістарыяграфіі Беларусі: манаграфія / І. А. Марзалюк. — Магілёў: УА «МДУ імя А. А. Куляшова», 2009. — 148 с.
«Наша страва: сапраўдная беларуская кухня» (глава «Кароткі нарыс гіторыі беларускай бульбы»).

Крыніцы

^ ^а ^б Ілона Іванова. Старажытнае смецьце — скарбніца для сапраўднага гісторыка // Зьвязда : газэта. — 19 красавіка 2012. — № 76-77 (27191-27192). — С. 3. — ISSN 1990-763x.
^ Заведзена справа супраць будаўнікоў храма на Магілёўскім замчышчы // Наша Ніва. 14 ліпеня 2007 г.
^ Марзалюк І. Міфы «адраджэнскай» гістарыяграфіі Беларусі: манаграфія. — Магілёў: МДУ імя А. Куляшова, 2009. С. 48, 59, 95—96.
^ Компетентный вторник: эксперты о формах и методах противостояния героизации нацизма [Кампэтэнтны аўторак: экспэрты пра формы і мэтады супрацьстаяньня гераізацыі нацызму], СБ. Беларусь сегодня, 1 чэрвеня 2021 г. (на расейскай мове)
^ Дзяржаўныя мовы раўнапраўныя, таму сыстэму АРІП па-беларуску ня зробяць, Радыё Свабода, 5 чэрвеня 2020 г.
^ Людміла Рублеўская. Жывая спадчына (Лёс беларускай мовы павінен стаць агульным клопатам для ўсяго грамадзтва) // Беларусь сёньня : газэта. — 11 лістапада 2017. — № 25353. — ISSN 1991-2978.
^ Марзалюк: законапраект супраць хатняга гвалту «супярэчыць традыцыйным каштоўнасьцям», Радыё Свабода, 28 верасьня 2018 г.
^ Дэпутат Марзалюк далучыўся да дыскусіі пра паўстаньне Каліноўскага. Устаў на «польскі» бок, Радыё Свабода, 9 студзеня 2019 г.
^ «Яны адкажуць праз суд»: Марзалюк рыхтуе пазовы да сваіх крыўдзіцеляў сярод СМІ, Эўрарадыё, 19 лістапада 2019 г.
^ Марзалюк прапаноўвае караць «распаўсюднікаў чутак і фэйкаў» пра COVID-19, Эўрарадыё, 4 красавіка 2020 г.
^ Хто ўваходзіць у камісію, якая пазбавіла акрэдытацыі замежных журналістаў, Радыё Свабода, 29 жніўня 2020 г.
^ У Беларусі пачала працу Канстытуцыйная камісія. Хто ў яе ўвайшоў?, Радыё Свабода, 15 сакавіка 2021 г.
^ Марзалюку далі ордэн, а Шчоткінай — ганаровае званне, Эўрарадыё, 22 лістапада 2019 г.

Вонкавыя спасылкі

[з-1] а ^б Ілона Іванова. Старажытнае смецьце — скарбніца для сапраўднага гісторыка // Зьвязда : газэта. — 19 красавіка 2012. — № 76-77 (27191-27192). — С. 3. — ISSN 1990-763x.

[2] Заведзена справа супраць будаўнікоў храма на Магілёўскім замчышчы // Наша Ніва. 14 ліпеня 2007 г.

[3] Марзалюк І. Міфы «адраджэнскай» гістарыяграфіі Беларусі: манаграфія. — Магілёў: МДУ імя А. Куляшова, 2009. С. 48, 59, 95—96.

[4] Компетентный вторник: эксперты о формах и методах противостояния героизации нацизма [Кампэтэнтны аўторак: экспэрты пра формы і мэтады супрацьстаяньня гераізацыі нацызму], СБ. Беларусь сегодня, 1 чэрвеня 2021 г. (на расейскай мове)

[5] Дзяржаўныя мовы раўнапраўныя, таму сыстэму АРІП па-беларуску ня зробяць, Радыё Свабода, 5 чэрвеня 2020 г.

[6] Людміла Рублеўская. Жывая спадчына (Лёс беларускай мовы павінен стаць агульным клопатам для ўсяго грамадзтва) // Беларусь сёньня : газэта. — 11 лістапада 2017. — № 25353. — ISSN 1991-2978.

[7] Марзалюк: законапраект супраць хатняга гвалту «супярэчыць традыцыйным каштоўнасьцям», Радыё Свабода, 28 верасьня 2018 г.

[8] Дэпутат Марзалюк далучыўся да дыскусіі пра паўстаньне Каліноўскага. Устаў на «польскі» бок, Радыё Свабода, 9 студзеня 2019 г.

[9] «Яны адкажуць праз суд»: Марзалюк рыхтуе пазовы да сваіх крыўдзіцеляў сярод СМІ, Эўрарадыё, 19 лістапада 2019 г.

[10] Марзалюк прапаноўвае караць «распаўсюднікаў чутак і фэйкаў» пра COVID-19, Эўрарадыё, 4 красавіка 2020 г.

[11] Хто ўваходзіць у камісію, якая пазбавіла акрэдытацыі замежных журналістаў, Радыё Свабода, 29 жніўня 2020 г.

[12] У Беларусі пачала працу Канстытуцыйная камісія. Хто ў яе ўвайшоў?, Радыё Свабода, 15 сакавіка 2021 г.

[13] Марзалюку далі ордэн, а Шчоткінай — ганаровае званне, Эўрарадыё, 22 лістапада 2019 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]