Лесота

Лесота Muso oa Lesotho
Сьцяг Герб
Нацыянальны дэвіз: «Khotso, Pula, Nala» («Мір, дождж, павага»)
Дзяржаўны гімн: «Lesotho Fatse La Bontata Rona»
Афіцыйная мова	ангельская, сэсота
Сталіца	Масэру
Найбуйнейшы горад	Масэру
Форма кіраваньня кароль прэм'ер-міністар	канстытуцыйная манархія Лэтсіе ІІІ Пакаліта Масысылі
Плошча  • агульная  • адсотак вады	140-е месца ў сьвеце 30 355 км² нязначны
Насельніцтва  • агульнае (2009)  • шчыльнасьць	146-е месца ў сьвеце 2 067 000 68,1/км²
СУП  • агульны (2008)  • на душу насельніцтва	150 месца ў сьвеце $3,198 млрд $1304
Валюта	Лоці (LSL)
Незалежнасьць — ад Вялікабрытаніі	4 кастрычніка 1966
Аўтамабільны знак	LS
Дамэн верхняга ўзроўню	.ls
Тэлефонны код	+266
Мапа Лесота

Лесо́та — краіна ў Паўднёвай Афрыцы, ня мае выхаду да мора, з усіх бакоў абкружаная Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікай.

Гісторыя

• ХІХ стагодзьдзе — утвораная краіна Басута
• 1868 год — Басута анэксаваная Вялікабрытаніяй
• 1966 год — атрыманьне незалежнасьці, уваход у ААН
• 1970 год — дзяржаўны пераварот арганізаваны былым прэм’ерам, спыненьне дзейнасьці канстытуцыі, абмежаваньне каралеўскай улады
• 1975 год — пагаршэньне стасункаў з ПАР
• 1979 год — баі ўрадавых войскаў з паўстанцамі Арміі Вызваленьня Лесота
• 1986 год — ПАР увяла блякаду межаў Лесота, у выніку дзяржаўнага перавароту да ўлады прыходзіць генэрал Лекханья, які вярнуў каралеўскае кіраваньне краінай
• 1990 год — Вайсковая Рада зьвергла караля Машоэшоэ ІІ, новым каралём стаў Лэтсіе ІІІ (яго сын)
• 1991 год — чарговы пераварот арганізаваны палкоўнікам Рамаема, дазволеная дзейнасьць палітычных партыяў, з эміграцыі вяртаецца Машоэшоэ ІІ
• 1993 год — праведзеныя першыя за шмат гадоў свабодныя парлямэнцкія выбары, якія выйграў Кангрэс Басута, прэм’ерам стаў Нтсу Макхехле
• 1995 год — зноў каралём стаў Машоэшоэ ІІ
• 1996 год — Машоэшоэ ІІ загінуў у аўтамабільнай катастрофе, каралём стаў Лэтсіе ІІІ
• 1998 год — новым прэм’ер-міністрам стаў Пакаліта Масысылі, у краіне ўзьніклі бунты, інтэрвэнцыя паўднёваафрыканскіх войскаў пад эгідай Афрыканскага зьвязу
• 1999 год — заканчэньне інтэрвэнцыі
• 2002 год — Масысылі зноў становіцца прэм’ерам
• 2006 год — Лесота пад час урачыстасьцяў 40-годзьдзя атрыманьня незалежнасьці зьмяніла дзяржаўны сьцяг
• 2007 год — у Лесота афіцыйна абвешчаная гуманітарная катастрофа. Голад закрануў 20% насельніцтва краіны.

Палітыка

Лесота — канстытуцыйная манархія. 2 траўня 1993 году тут была прынятая новая канстытуцыя, згодна зь якой кіраўніком дзяржавы зьяўляецца кароль. Заканадаўчая ўлада належыць дзьвюхпалатнаму парлямэнту: Народнаму сходу і Сэнату. Народны сход складаецца з 65 дэпутатаў, якія выбіраюцца на пяцігадовы тэрмін, Сэнат складаецца з уладароў мясцовых плямёнаў, ці іх прадстаўнікоў і 8 сэнатараў назначаюцца каралём. Выканаўчая ўлада належыць ураду з прэм’ер-міністрам на чале. Палітычная сыстэма Лесота — шматпартыйная. Самая ўплывовая партыя гэта Кангрэс Басута, якая была заснаваная ў 1952 годзе.

Адміністрацыйны падзел

Лесота падзелена на 10 акругаў, акругі дзеляцца на варды:

Адміністрацыйны падзел Лесота

№№	Акруга	Сталіца	Плошча(км²)	Насельніцтва (2001)
1	Берэа	Тэятэянэнг	2222	300 557
2	Бута-Буце	Бута-Буце	1767	126 948
3	Лерыбэ	Хлотсэ	2828	362 339
4	Мафетэнг	Мафетэнг	2119	238 946
5	Масэру	Масэру	4279	477 599
6	Мохалес-Хук	Мохалес-Хук	3530	206 842
7	Макатлонг	Макатлонг	4075	89 705
8	Цгачас-Нэк	Цгачас-Нэк	2349	80 323
9	Цгутынг	Цгутынг	2916	140 641
10	Таба-Цека	Таба-Цека	4270	133 680

Геаграфія

Асноўны артыкул: Геаграфія Лесота

Лесота — гэта горная краіна, знаходзіцца на вышыні ня меней чым 1000 мэтраў. Паверхня краіны ў асноўным гэта складаныя горы і ўзвышшы. Значная частка краіны знаходзіцца вышэй за 1800 м Клімат халодны, але летам у далінах тэмпэратура ўздымаецца да 30°С, зімы марозныя, у гарах тэмпэратура вагаецца ад −7 °C да −18 °C. З траўня да верасьня горы пакрытыя сьнегам.

Эканоміка

Эканоміка краіны моцна інтэграваная ў паўднёваафрыканскую эканоміку.

Лесота экспартуе ваду і электрычнасьць у ПАР. Таксама існуе экспарт дыямэнтаў, поўсьці, адзеньня. Эканоміка заснаваная на сельскай гаспадарцы. У краіне распаўсюджана працоўная міграцыя (у асноўным у ПАР).

Лесота атрымлівае міжнародную дапамогу з боку ЗША, Сусьветнага банку, Вялікабрытаніі, Эўрапейскага Зьвязу.

Невялікі ўчастак чыгункі злучае Лесота з ПАР.

Лесота ўваходзіць у Паўднёваафрыканскі Мытны зьвяз разам з Батсванай, Намібіяй, ПАР, Свазілэндам.

Дэмаграфія

98% насельніцтва складаецца з народу басута, 2% — зулусы, эўрапейцы.

70% насельніцтва краіны сканцэнтравана ў заходніх раёнах Лесота. У выніку хуткага тэмпу росту захворваньняў СНІДам зьніжаецца сярэднегадавы прырост насельніцтва. Нараджальнасьць — 26,53 на 1000 чалавек, сьмяротнасьць — 25,03 на 1000 чалавек. У Лесота высокі ўзровень дзіцячай сьмяротнасьці — 84,23 на 1000 немаўлятаў. 36,9% насельніцтва — гэта дзеці ва ўзросьце да 14 гадоў. Сярэдняя працягласьць жыцьця — 36,68 гадоў (мужчыны — 36,86 гадоў, жанчыны — 36,49 гадоў).