5 сьнежня

5 сьне́жня — 340-ы дзень году (339-ы ў невысакосным годзе) паводле Грыгарыянскага календару. Да канца году застаецца 27 дзён.

Падзеі

• 63 да н. э.: днём раней Сэнат дазволіў старэйшаму консулу Цыцэрону пакараць сьмерцью без суда пяцёх удзельнікаў змовы Катыліны. Пакараньне сьмерцью ў Туліянскай турме на Капітоліі
• 1492 — Хрыстафор Калюмб дасягнуў вострава Гаіці
• 1517 — Францішак Скарына выдаў у Празе Кнігу Ісуса Сірахава
• 1590 — выбраньне папы рымскага Грыгорыюса XIV
• 1925 — прэм’ера фільму Эйзенштэйна «Браняносец Пацёмкін»
• 1936 — прынята сталінская канстытуцыя СССР
• 1941 — дзень пачатку контрнаступу савецкіх войскаў пад Масквою
• 1957 — спушчаны на воду атамны ледакол «Ленін»
• 1965 — на Пушкінскай плошчы ў Маскве адбыўся Мітынг галоснасьці — першая публічная акцыя савецкіх дысыдэнтаў
• 2003 — адкрыты Паўночна-Муйскі тунэль
• 2009 — пажар у начным клюбе ў Пермі

Нараджэньні

• 1389 — кардынал Зьбігнеў Алясьніцкі, польскі рэлігійны і дзяржаўны дзяяч
• 1443 — Юліюс II (папа рымскі), папа рымскі
• 1539 — Фаўст Соцын, італьянскі і польскі рэлігійны дзяяч
• 1803 — Фёдар Цютчаў, расейскі паэт
• 1820 — Афанасі Фет, расейскі паэт
• 1828 — Валянцін Корш, расейскі журналіст, публіцыст, гісторык літаратуры
• 1861 — Канстанцін Каровін, расейскі мастак
• 1867 — Юзэф Пілсудзкі, польскі дзяржаўны і палітычны дзяяч, першы кіраўнік адроджанай Польшчы
• 1868 — Арнольд Зомэрфэльд, слынны нямецкі фізык
• 1872 — Гары Нэльсан Пільсбэры, шахматыст
• 1875 — Міхал Мілеўскі, польскі генэрал
• 1891 — Аляксандар Родчанка, расейскі дызайнэр, графік, майстра фотамастацтва, мастак тэатра і кіно
• 1901 — Ўолт Дыснэй, амэрыканскі мультыплікатар
• 1901 — Вэрнэр Карл Гайзэнбэрг, нямецкі фізык-тэарэтык, ляўрэат Нобэлеўскае прэміі (1932)
• 1911 — Карлюс Марыгела, бразыльскі рэвалюцыянэр, «бацька гарадзкой герыльі»
• 1913 — Аарнэ Саарынен, фінскі палітык
• 1927 — Пуміпон Адульядэт (Рама IX-вялікі), Кароль Тайлянда
• 1945 — Машэ Кацаў, прэзыдэнт Ізраіля (2000—2007)
• 1945 — Ніна Русланава, савецкая і расейская акторка
• 1946 — Хасэ Карэрас, гішпанскі опэрны сьпявак, тэнар
• 1947 — Алесь Разанаў, беларускі паэт і перакладчык
• 1958 — Аляксандар Цімашэнка, беларускі біяфізык

Сьмерці

• 63 до н. э: Гай Цатэг, Статылій, Габіні Капітон, Цэпары, Публіюс Корнэліюс Лентул Сура — удзельнікі змовы Катыліны
• 1560 — Францыск II, кароль Францыі
• 1791 — Вольфганг Амадэй Моцарт, аўстрыйскі кампазытар
• 1814 — Эварыст Дэзырэ дэ Форж Парні, францускі паэт
• 1835 — Аўгуст Платэн (граф фон Платэн-Халермюндэ), нямецкі паэт
• 1845 — Дзьмітры Валуеў, эканаміст, ідэёляг славянафільства
• 1870 — Аляксандар Дзюма (бацька), францускі пісьменьнік
• 1911 — Валянцін Сяроў, расейскі мастак і графік
• 1925 — Уладзіслаў Рэймант, польскі пісьменьнік, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі
• 1940 — Георгі Надсан, расейскі мікрабіёляг
• 1968 — Рубен Сіманаў, актор, галоўны рэжысэр Тэатра імя Вахтангава з 1939 году
• 1969 — Кляўдыюс Дарнье, нямецкі авіяканструктар і прамыслоўца
• 1973 — Робэрт Ўатсон-Уат, шатляндзкі фізык, вынаходнік радара (1935)
• 1974 — Пьетра Джэрмі, італьянскі кінарэжысэр
• 1977 — Аляксандар Васілеўскі, савецкі ваеначальнік, Маршал Савецкага Саюзу
• 1987 — Мірослаў Рафай, чэскі пісьменьнік, празаік
• 1993 — Яўген Габрыловіч, расейскі сцэнарыст, пісьменьнік
• 1994 — Гары Хорнэр, амэрыканскі мастак
• 1995 — Дзьмітры Ваўкаганаў, расейскі палітычны дзеяч, пісьменьнік («Советский солдат», «Феномен героизма», серия «Вожди» («Ленин», «Сталин», «Троцкий»)
• 2002 — Нэ Він, бірманскі генэрал
• 2005 — Уладзімер Тапораў, расейскі філёляг
• 2013 — Нэльсан Мандэла, прэзыдэнт Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі, Ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру ў 1993 годзе.

Сьвяты

• Міжнародны дзень добраахвотнікаў у імя эканамічнага і сацыяльнага разьвіцьця

5 сьнежня — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў