Сьвіцязянка

	Сьвіцязянка
	Świtezianka
	Казімер Альхімовіч, Сьвіцязянка
Жанр:	баляда
Аўтар:	Адам Міцкевіч
Мова арыгіналу:	польская
Год напісаньня:	1819
Публікацыя:	1822
	Электронная вэрсія
	Вікікрыніцы зьмяшчаюць поўны тэкст гэтага твору

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Сьвіцязянка (неадназначнасьць).

Сьвіцязянка — баляда Адама Міцкевіча, апублікаваная ў 1822 у томе Баляды і рамансы, які ў сваю чаргу лічыцца першым творам рамантызму польскай літаратуры^[1]. Пры стварэньні баляды Міцкевіч выкарыстоўваў народныя расказы й легенды з роднай для паэта Наваградчыны. Легендарнымі сьвіцязянкамі называюць вадзяных німфаў, якія жылі ў водах возера Сьвіцязь.

Будова тэксту

Верш складаецца з трыдцаці васьмі чатырохрадковых страфаў. Страфы, якія складаюць баляжу, зьяўляюцца мадыфікаванымі станіслаўскімі страфамі(pl), якія складаюцца з дзесяціскладовых і васьміскладовых вершаў, рыфмаваны крыжаванай рыфмай (абаб)^[2]. Такая форма была характэрна для перадрамантычных і рамантычных балядаў у польскай літаратуры.

Зьмест

Твор расказвае аб выпрабаваньні, якому сьвіцязянка, што першапачаткова выдае сябе за звычайную дзяўчыну, паддае заханага ў яе юнака. Закахаўшыся хлопец пры разьвітаньні зь дзяўчынаю клянецца, што ніколі не падмане яе й ёй не здрадзіць. На беразе возера хлопец бачыць прыгажуню-сьвіцязянку, што ўсплывае з хваляў. Зачараваны вабнотай прыгажуні, спакушаны хлопец пачынае мілавацца зь ёй, забыўшыся пра сваю клятву дзяўчыне. У гэты момант апынулася, што яго дзяўчына й Сьвіцязянка — адна асоба. Аднак здрада была здзейснена, і малады чалавек быў пакараны вечным бадзяньнем у тым месцы, дзе яна была зьдзейснена^[3].

Jakiż to chłopiec piękny i młody?
Jaka to obok dziewica?
Brzegami sinej Świtezi wody
Idą przy świetle księżyca.

Воды дагэтуль хвалююцца ў пене,
Грозна плюскочуць няспынна,
Ў месячным ззянні мільгаюць два цені —
Гэта юнак і дзяўчына.

Крыніцы

^ Ballady i romanse Mickiewicza jako manifest polskiego romantyzmu
^ Wiktor Jarosław Darasz: Mały przewodnik po wierszu polskim. Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2003, s. 139. ISBN 83-900829-6-9.
^ Świtezianka (A. Mickiewicz)

Вонкавыя спасылкі

Сьвіцязянка на Беларускай Палічцы
Сьвіцязянка — кароткі пераказ на youtube.
Świtezianka у бібліятэцы Wolne lektury (пол.)
Świtezianka Wirtualna Biblioteka Literatury Polskiej (пол.)

[1] Ballady i romanse Mickiewicza jako manifest polskiego romantyzmu

[2] Wiktor Jarosław Darasz: Mały przewodnik po wierszu polskim. Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2003, s. 139. ISBN 83-900829-6-9.

[3] Świtezianka (A. Mickiewicz)

[1]

[2]

[3]