Роўна
| Роўна лац. Roŭna | |||||
| укр. Рівне | |||||
 Найвышэйшы пункт места, леваруч — сабор Покрыва Прасьв. Багародзіцы УПЦ КП | |||||
| |||||
| Першыя згадкі: | 1283 | ||||
| Магдэбурскае права: | 1492 | ||||
| Краіна: | Украіна | ||||
| Вобласьць: | Ровенская | ||||
| Мэр: | Уладзімір Хамко[d] | ||||
| Плошча: | 58,24 км² | ||||
| Вышыня: | 136 м н. у. м. | ||||
| Насельніцтва | |||||
| колькасьць: | 247 356 чал. (2017)[1] | ||||
| шчыльнасьць: | 4247,18 чал./км² (2017) | ||||
| нацыянальны склад: | украінцы — 91,6% расейцы — 6,8% беларусы — 0,6% (2001) | ||||
| Часавы пас: | UTC+2 | ||||
| летні час: | UTC+3 | ||||
| Тэлефонны код: | +380-362 | ||||
| Паштовыя індэксы: | 33000—33499 | ||||
| КОАТУУ: | 5610100000 | ||||
| Нумарны знак: | BK, НК / 18 | ||||
| Геаграфічныя каардынаты: | 50°37′11″ пн. ш. 26°15′5″ у. д. / 50.61972° пн. ш. 26.25139° у. д.Каардынаты: 50°37′11″ пн. ш. 26°15′5″ у. д. / 50.61972° пн. ш. 26.25139° у. д. | ||||
Роўна на мапе Ўкраіны   Роўна | |||||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |||||
| Ровенская меская рада | |||||
Роўна (па-ўкраінску: Рівне) — места ў заходняй частцы Ўкраіны, на рацэ Усьці. Адміністрацыйны цэнтар Ровенскай вобласьці і Ровенскага раёну. Плошча 58,24 км². Насельніцтва на 2017 год — 247 тыс. чал.
Знаходзіцца за 307 км на захад ад Кіева. Чыгуначны вузел. Празь места праходзяць аўтамабільныя дарогі Кіеў — Жытомір — Роўна — Дубна — Львоў — Чоп (М06, частка E40), Роўна — Луцак — Усьцілуг (М08) і Стараканстантынаў — Астрог — Здалбунаў — Роўна — Сарны — Жыткавічы (Беларусь) (М21).
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- 1283: першы пісьмовы ўспамін пра Роўна як паселішча Галіцка-Валынскага княства ў хроніцы «Rocznik kapituły krakowskiej».
- 1340: у складзе Вялікага Княства Літоўскага.
- 1481: уладальніца паселішча Марыя Нясьвіцкая збудавала ў ім драўляны замак.
- 1492: атрымала Магдэбурскае права.
- 1548: княгіня Кастэлецкая заснавала ў Роўне касьцёл.
- 1565/1566: у Валынскім ваяводзтве.
- 1569: згодна з умовамі Люблінскай уніі перайшло да Каралеўства Польскага.
- 1575: у Роўне было 543 будынкі, а ў 1629 — 505 будынкаў і 10 вуліцаў (Замкавая, Школьная, Дубнаўская, Літоўская і інш.).
- 1637: заснаваньне ў Роўне шпіталя паводле фундацыі Томаша Замойскага.
- 1680: загон украінскіх казакаў спустошыў места.
- 1728: пачатак будаўніцтва мураванага палаца Любамірскіх.
- 1750: у Роўне было 683 будынкаў.
- 1775: будаўніцтва мураванага касьцёла.
- 1793: у выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, цэнтар павету.
- 1873: празь места прайшла чыгунка Берасьце — Кіеў.
- 1919: часовая сталіца УНР.
- 1921: згодна з Рыскай мірнай дамовай увайшло ў склад міжваеннай Польскай Рэспублікі.
- 1939: у складзе Ўкраінскай ССР, цэнтар вобласьці.
- 28 чэрвеня 1941 — 2 лютага 1944: знаходзілася пад нямецкай акупацыяй, цэнтар Райхскамісарыяту «Ўкраіна».
Насельніцтва
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- XIX стагодзьдзе: 1863 год — 6402 чал.; 1885 год — 7357 чал. (3576 мужчынаў і 3781 жанчына), зь іх паводле стану: 957 шляхты, 22 духоўныя асобы, 31 ганаровы грамадзянін, 125 купцоў, 5105 мяшчанаў, 658 сялянаў, 17 чэхаў-каляністаў, 99 юдаістаў-сялянаў, 698 жаўнераў і іхных радзінаў, 165 іншаземцаў; паводле веры: 1763 праваслаўныя, 664 рымска-каталікі, 58 эвангелістаў, 17 чэскіх гусітаў, 4850 юдаістаў, 5 магамэтанаў.[2]; 1897 год — 25 тыс. чал.
- XX стагодзьдзе: 1921 год — 30 тыс. чал.[3]; 1939 год — 43 тыс. чал.; 1959 год — 56 тыс. чал.; 1970 год — 116 тыс. чал.; 1975 год — 155 тыс. чал.[4]; 1991 год — 239 тыс. чал.[5]
Мова
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]| украінская мова | расейская | беларуская |
|---|---|---|
| 92,08% | 7,48% | 0,14% |
Эканоміка
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Прадпрыемствы машынабудаваньня (высакавольтная электраапаратура, станкі і інш.), хімічнай (ВА «Азот»), лёгкай, харчовай прамысловасьці.
Славутасьці
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Гістарычная забудова места канца XIX — пачатку XX стагодзьдзі
- Касьцёл Сьв. Антонія (1868, цяпер заля арганнай музыкі)
- Сабор Уваскрасеньня Гасподняга (1895)
- Царква Ўсьпеньня Прасьв. Багародзіцы (1756)
Галерэя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]-
Царква Ўсьпеньня Прасьв. багародзіцы -
Грэка-каталіцкая царква -
Чыгуначны вакзал -
Сабор Уваскрасеньня Гасподняга -
Кінапалац «Украіна» -
Вуліца Саборная -
Будынак раённай рады -
Абласны тэатар
Асобы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Ганна Валентыновіч (1929—2010) — польская грамадзкая дзяячка, актывістка і заснавальніца прафсаюзу «Салідарнасьць»
- Леанід Краўчук (нар. 1934) — першы прэзыдэнт Украіны
- Улас Самчук (1905—1987) — клясык украінскай літаратуры
- Пятро Чуйкевіч (1818—1874) — украінскі пэдагог, этнограф
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України на 1 січня 2017 року», — Київ, Державна служба статистики України, 2017 zip (укр.)
- ^ Równe // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze. — Warszawa, 1888. S. 818
- ^ Ровно // Историческая энциклопедия. В 16 т. — М.: Издательство «Советская энциклопедия», 1973—1982.
- ^ Ровно // Большая советская энциклопедия, 3-е изд.: в 30 т. / Гл. ред. А.М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1969—1978.
- ^ Ровно // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Роўна — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
