Лірнік вясковы (Сыракомля)

	Лірнік вясковы
	па-польску: Lirnik wioskowy
	Ілюстрацыя Міхала Эльвіры Андрыёлі
Жанр:	Верш
Аўтар:	Уладзіслаў Сыракомля
Мова арыгіналу:	польская
Год напісаньня:	18 студзеня 1852
Перакладчык:	Гальяш Леўчык, Кастусь Цьвірка
	Вікікрыніцы зьмяшчаюць поўны тэкст гэтага твору

«Лі́рнік вясковы» (па-польску: Lirnik wioskowy) — праграмны верш Уладзіслава Сыракомлі. Ад гэтага твора паэт атрымаў таксама літаратурны тытул «вясковы лірнік»^[1].

Твор быў напісаны 18 студзеня 1852 г. У ім аўтар раскрыў сваё разуменьне дачыненьняў паэта, паэзіі і сьвету. Ва ўсіх чатырох частках верша праводзіцца думка, што песьня і ліра — шчасьце і любоў паэта-лірніка, яго боль і пакуты, жыцьцёвы сэнс і пасьмяротная слава. Аўтар атаясамляе сябе з рамантычным вандроўным лірнікам, які натхнёна служыць роднай старонцы і добрым людзям^[2].

На думку Ўладзімера Мархеля, вершам «Лірнік вясковы» Сыракомля «канчаткова сьцьвердзіў сябе ў польскай літаратуры як пясьняр беларускае вёскі»^[2].

Захаваўся таксама рукапіс 1858 году невядомага аўтарства^[3].

Пераклады

У 1879 годзе ў Маскве выйшаў зборнік выбраных твораў Сыракомлі ў перакладзе на расейскую мову, дзе быў зьмешчаны і «Лірнік вясковы» («Деревенскій гусляръ») у перакладзе Дзьмітрыя Мінаева^[4]. Іншы расейскі пераклад («Сельский лирник») зрабіла Муза Паўлава^[5].

На беларускую мову ўпершыню верш пераклаў Гальяш Леўчык, аднак не апублікаваў (упершыню «Доля і хлеб», 1980). Таксама яго пераклаў Кастусь Цьвірка^[6].

У культуры

У 1857 годзе Станіслаў Манюшка паклаў верш на музыку^[7]. У гонар двухсотгодзьдзя з дня нараджэньня Манюшкі песьню выконвалі Марыюш Гадлеўскі^[8]^[9] і Кася Мось (разам з аркестрам «AUKSO»)^[10].

На 50-ю гадавіну сьмерці Сыракомлі Янка Купала напісаў аднайменны верш, прысьвечаны песьняру.

Крыніцы

^ Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — 1983. — С. 37.
^ ^а ^б Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — 1983. — С. 36.
^ Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — 1983. — С. 51.
^ Кондратовичъ, Л. Избранныя стихотворенія Людвига Кондратовича (Владислава Сырокомля) (рас.). — Москва: В. М. Лавровъ и В. А. Федотовъ, 1879. — Т. 1. — С. 327-332. — 462 с.
^ Кондратович, Л. Избранные произведения: перевод с польского (рас.). — Москва: Государственное издательство художественной литературы, 1953. — С. 34-37. — 293 с.
^ Сыракомля, У. Выбраныя творы (бел.). — 2010. — С. 46-49.
^ Moniuszko, St., Syrokomla, Wł. Lirnik wioskowy: Sielanka Władysława Syrokomli (пол.). — Wilno: Nakl. Jozefa Zawadzkiego, 1857. — 29 с.
^ Відэа на YouTube (2019)
^ Відэа на YouTube (2022)
^ Відэа на YouTube (2021)

Літаратура

Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — Мінск: Навука і тэхніка, 1983. — 192 с.
Сыракомля, У. Выбраныя творы (бел.). — Мінск: Беларуская навука, 2010. — 584 с. — 1000 ас. — ISBN 978-985-6976-06-6

[1] Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — 1983. — С. 37.

[:0-2] а ^б Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — 1983. — С. 36.

[3] Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — 1983. — С. 51.

[4] Кондратовичъ, Л. Избранныя стихотворенія Людвига Кондратовича (Владислава Сырокомля) (рас.). — Москва: В. М. Лавровъ и В. А. Федотовъ, 1879. — Т. 1. — С. 327-332. — 462 с.

[5] Кондратович, Л. Избранные произведения: перевод с польского (рас.). — Москва: Государственное издательство художественной литературы, 1953. — С. 34-37. — 293 с.

[6] Сыракомля, У. Выбраныя творы (бел.). — 2010. — С. 46-49.

[7] Moniuszko, St., Syrokomla, Wł. Lirnik wioskowy: Sielanka Władysława Syrokomli (пол.). — Wilno: Nakl. Jozefa Zawadzkiego, 1857. — 29 с.

[8] Відэа на YouTube (2019)

[9] Відэа на YouTube (2022)

[10] Відэа на YouTube (2021)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]