Лірнік вясковы (Сыракомля)
| Лірнік вясковы | |
| па-польску: Lirnik wioskowy | |
 Ілюстрацыя Міхала Эльвіры Андрыёлі | |
| Жанр: | Верш |
|---|---|
| Аўтар: | Уладзіслаў Сыракомля |
| Мова арыгіналу: | польская |
| Год напісаньня: | 18 студзеня 1852 |
| Перакладчык: | Гальяш Леўчык, Кастусь Цьвірка |
 Вікікрыніцы зьмяшчаюць поўны тэкст гэтага твору | |
«Лі́рнік вясковы» (па-польску: Lirnik wioskowy) — праграмны верш Уладзіслава Сыракомлі. Ад гэтага твора паэт атрымаў таксама літаратурны тытул «вясковы лірнік»[1].
Твор быў напісаны 18 студзеня 1852 г. У ім аўтар раскрыў сваё разуменьне дачыненьняў паэта, паэзіі і сьвету. Ва ўсіх чатырох частках верша праводзіцца думка, што песьня і ліра — шчасьце і любоў паэта-лірніка, яго боль і пакуты, жыцьцёвы сэнс і пасьмяротная слава. Аўтар атаясамляе сябе з рамантычным вандроўным лірнікам, які натхнёна служыць роднай старонцы і добрым людзям[2].
На думку Ўладзімера Мархеля, вершам «Лірнік вясковы» Сыракомля «канчаткова сьцьвердзіў сябе ў польскай літаратуры як пясьняр беларускае вёскі»[2].
Захаваўся таксама рукапіс 1858 году невядомага аўтарства[3].
Пераклады[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У 1879 годзе ў Маскве выйшаў зборнік выбраных твораў Сыракомлі ў перакладзе на расейскую мову, дзе быў зьмешчаны і «Лірнік вясковы» («Деревенскій гусляръ») у перакладзе Дзьмітрыя Мінаева[4]. Іншы расейскі пераклад («Сельский лирник») зрабіла Муза Паўлава[5].
На беларускую мову ўпершыню верш пераклаў Гальяш Леўчык, аднак не апублікаваў (упершыню «Доля і хлеб», 1980). Таксама яго пераклаў Кастусь Цьвірка[6].
У культуры[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У 1857 годзе Станіслаў Манюшка паклаў верш на музыку[7]. У гонар двухсотгодзьдзя з дня нараджэньня Манюшкі песьню выконвалі Марыюш Гадлеўскі[8][9] і Кася Мось (разам з аркестрам «AUKSO»)[10].
На 50-ю гадавіну сьмерці Сыракомлі Янка Купала напісаў аднайменны верш, прысьвечаны песьняру.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Мархель, У. І. Лірнік вясковы. — 1983. — С. 37.
- ^ а б Мархель, У. І. Лірнік вясковы. — 1983. — С. 36.
- ^ Мархель, У. І. Лірнік вясковы. — 1983. — С. 51.
- ^ Кондратовичъ, Л. Избранныя стихотворенія Людвига Кондратовича (Владислава Сырокомля). — Москва: В. М. Лавровъ и В. А. Федотовъ, 1879. — Т. 1. — С. 327-332. — 462 с.
- ^ Кондратович, Л. Избранные произведения: перевод с польского. — Москва: Государственное издательство художественной литературы, 1953. — С. 34-37. — 293 с.
- ^ Сыракомля, У. Выбраныя творы. — 2010. — С. 46-49.
- ^ Moniuszko, St., Syrokomla, Wł. Lirnik wioskowy: Sielanka Władysława Syrokomli. — Wilno: Nakl. Jozefa Zawadzkiego, 1857. — 29 с.
- ^ Відэа на YouTube (2019)
- ^ Відэа на YouTube (2022)
- ^ Відэа на YouTube (2021)
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Мархель, У. І. Лірнік вясковы. — Мінск: Навука і тэхніка, 1983. — 192 с.
- Сыракомля, У. Выбраныя творы. — Мінск: Беларуская навука, 2010. — 584 с. — 1000 ас. — ISBN 978-985-6976-06-6
| |||||||||||||||||||||||||||||
._%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87_(%D0%A3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BB%D1%8F)_(M._Fajans,_1851-63).jpg)