Стараволя

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
(Перанакіравана з «Стараволя (Пружанскі раён)»)
Стараволя
трансьліт. Staravolia
Хата на месцы, дзе правёў дзяцінства Станіслаў Жукоўскі
Хата на месцы, дзе правёў дзяцінства Станіслаў Жукоўскі
Першыя згадкі: 1537
Краіна: Беларусь
Вобласьць: Берасьцейская
Раён: Пружанскі
Сельсавет: Велікасельскі
Вышыня: 176 м н. у. м.
Насельніцтва: 582 чал. (2010)
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +375 1632
Паштовы індэкс: 225177[1]
СААТА: 1256860031
Нумарны знак: 1
Геаграфічныя каардынаты: 52°34′7″ пн. ш. 24°19′43″ у. д. / 52.56861° пн. ш. 24.32861° у. д. / 52.56861; 24.32861Каардынаты: 52°34′7″ пн. ш. 24°19′43″ у. д. / 52.56861° пн. ш. 24.32861° у. д. / 52.56861; 24.32861
Стараволя на мапе Беларусі ±
Стараволя
Стараволя
Стараволя
Стараволя
Стараволя
Стараволя
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Стараво́ля[2]вёска ў Пружанскім раёне Берасьцейскай вобласьці. Стараволя ўваходзіць у склад Велікасельскага сельсавету. Знаходзіцца за 10 км на захад ад Пружанаў, 22 км ад чыгуначнай станцыі Аранчыцы на лініі БаранавічыБерасьце.

Назва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Паводле мясцовай легенды, назва паселішча паходзіць ад слова «воля», якую тут атрымалі старыя вартаўнікі пушчы, што ахоўвалі Вялікі гасьцінец — гандлёвы шлях з Кракава ў Вільню[3].

Мінуўшчына[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Упершыню згадваецца ў пісьмовых крыніцах пад 1537 рокам, калі каралева Бона падаравала Старую Волю Сьвята-Траецкаму касьцёлу ў Шарашове.

За расейскім часам — дзьве вёскі ў Міхайлаўскай воласьці Пружанскага павету Гарадзенскай губэрні[4][5] (Стараволя 1 і Стараволя 2[6]). У 1886 року ў абодвух вёсках разам 646 жыхароў, 64 двары. Дзейнічалі царква, вятрак, кузьня, карчма. На пачатку XX стагодзьдзя 982 жыхары.

У 1882 року ў прыватным памяшканьні была адчыненая народная вучэльня. У 1898 для яе было пабудаванае новае памяшканьне, якое захавалася да нашага часу (цяпер гэта правае крыло сучаснай школы). У Першую сусьветную вайну дзейнасьць вучэльні спынілася.

Сядзібны дом у Старой Волі на карціне Станіслава Жукоўскага

За польскім часам — фальварак[7] і вёска ў гміне Шані[8], а з 1926 року — у гміне Шарашоў Пружанскага павету Палескага ваяводзтва[9]. У 1921 року 947 жыхароў, 187 двароў. Дзейнічала 6-клясная школа, дырэктарам якой стаў Пердэня. У 1939 року яго замяніў Жэдзік.

Зь верасьня 1939 року ў складзе БССР, з 15 студзеня 1940 — у Шарашоўскім раёне Берасьцейскай вобласьці, з 12 кастрычніка 1940 — цэнтар сельсавету.

Падчас нямецкай акупацыі былі забітыя 62 жыхары вёскі, 55 старавольцаў загінулі або прапалі бязь вестак на франтох. Будынак школы занялі немцы. У 1944 року аднавіліся заняткі ў савецкай школе. У 1956 да будынку было прыбудаванае яшчэ адно крыло. У 1968—1988 у школе працаваў таксама Старавольскі навучальна-кансультацыйны пункт Пружанскай вячэрне-завочнай СШ.

З 17 сьнежня 1956 — вёска ў Пружанскім раёне Берасьцейскай вобласьці. Да 1 сьнежня 2009 году — цэнтар Старавольскага сельсавету. 1 сьнежня 2009 году перададзеная зь ліквідаванага Старавольскага ў склад Велікасельскага сельсавету[10].

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • XX стагодзьдзе: 1959 год — 1036 жыхароў (перапіс); 1970 год — 952 жыхары; 1999 год — 693 жыхары
  • XXI стагодзьдзе: 2003 год — 652 жыхары, 255 двароў; 2005 год — 657 жыхароў, 251 двор[6]; 2010 год — 582 жыхары

Інфраструктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Дзейнічаюць аддзяленьне сувязі, базавая школа-сад, Дом культуры, 2 крамы.

Рамонтна-мэханічныя майстэрні, фэльчарска-акушэрскі пункт, вэтпункт, філія ААБ «Беларусбанк».

Транспарт[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вёска налічвае 7 вуліцаў: Вазьнішчыка, Піянэрская, Перамогі, Савецкая, Свабоды, Школьная і 17 верасьня з завулкам.

Аўтамабільная дарога Р81 Пружаныграніца Рэспублікі Польшча[11].

Турыстычная інфармацыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Братэрская магіла 35 савецкіх жаўнераў і партызан (1941—1944).
  • Мэмарыяльная дошка на будынку сельсавету ў памяць старшыні М.В. Вазьнішчыка, забітага 27 сакавіка 1947 року.

Страчаная спадчына[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асобы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Алфавитный список улиц по Староволя (рас.) Пружанский район. БелпоштаПраверана 28 ліпеня 2012 г.
  2. ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Менск: Тэхналогія, 2010. — 319 с. ISBN 978-985-458-198-9. (pdf, djvu, online) С. 252
  3. ^ Пракаповіч, Натальля. Белавежкія палацы: да 600-годдзя Белавежскай пушчы Гісторыя. «Рэха Берасьцейшчыны». Праверана 19 чэрвеня 2011 г.
  4. ^ Starowola (2) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola. — Warszawa, 1890. — S. 266
  5. ^ Starowola (3) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola. — Warszawa, 1890. — S. 266
  6. ^ а б Стараволя // Гарады і вёскі Беларусі. Энцыкл. Т. 4. Кн. 2. — Менск, 2007. — С. 537
  7. ^ Starowola, фальварак. Radzima.net. Праверана 28 ліпеня 2012 г.
  8. ^ Starowola, вёска. Radzima.net. Праверана 28 ліпеня 2012 г.
  9. ^ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 5 stycznia 1926 r. o niektórych zmianach terytorjalnych w powiecie prużańskim, w województwie poleskiem (пол.) Dz. U. z 1926 r. Nr 7, poz. 46. Kancelaria Sejmu RP. Праверана 28 ліпеня 2012 г.
  10. ^ «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Пружанского района». Решение Брестского областного Совета депутатов от 1 декабря 2009 г. № 242(недаступная спасылка) (рас.)
  11. ^ Решение Брестского областного исполнительного комитета от 22 декабря 2007 г. №1094 «Об утверждении перечня местных автомобильных дорог Брестской области» (рас.) Спэцпраект «Зона». Валер ЛеванеўскіПраверана 28 ліпеня 2012 г.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Стараволясховішча мультымэдыйных матэрыялаў