Завосьсе
| Завосьсе лац. Zavośsie | |
| |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Берасьцейская |
| Раён: | Баранавіцкі |
| Сельсавет: | Сталовіцкі |
| Вышыня: | 184 м н. у. м. |
| Насельніцтва: | 18 чал. (2010) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 163 |
| Паштовы індэкс: | 225315 |
| СААТА: | 1204890020 |
| Нумарны знак: | 1 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 53°17′21″ пн. ш. 26°6′1″ у. д. / 53.28917° пн. ш. 26.10028° у. д.Каардынаты: 53°17′21″ пн. ш. 26°6′1″ у. д. / 53.28917° пн. ш. 26.10028° у. д. |
Завосьсе на мапе Беларусі ±   Завосьсе | |
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |
Заво́сьсе[1] — вёска ў Беларусі, каля ракі Шчары і Калдычэўскага возера. Уваходзіць у склад Сталовіцкага сельсавету Баранавіцкага раёну Берасьцейскай вобласьці.
Завосьсе — даўні фальварак гістарычнай Наваградчыны, месца нараджэньня паэта Адама Міцкевіча, які ў сваёй знакамітай паэме Пан Тадэвуш зьвяртаўся да роднага краю: «О Літва, айчына мая!…»[2].
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вялікае Княства Літоўскае
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У пачатку XVIII стагодзьдзя маёнтак Завосьсе належаў роду Чачотаў, потым перайшоў да Яновічаў. У сярэдзіне XVIII стагодзьдзя фальваркам валодалі браты Міхал і Юзэф Янавічы, але яго палова знаходзілася ў закладным валоданьні роду Міцкевічаў. Браты Яновічы мелі даўгі перад Міцкевічамі, і ў 1785 годзе па амаль 40 гадох судовых цяжбаў маёнтак Завосьсе стаў поўнай уласнасьцю Міцкевічаў[3].
Пад уладай Расейскай імпэрыі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Завосьсе апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Наваградзкім павеце. Лічыцца, што ў 1798 годзе тут нарадзіўся беларускі і польскі паэт Адам Міцкевіч[4][5] (адпаведная мэтрыка ня ўтрымлівае дакладнай інфармацыі пра месца нараджэньня паэта).
У 1806 годзе вёска перайшла ў рукі Стыпулкоўскіх. У 1831 годзе была канфіскаваная ўладамі Расейскай імпэрыі за ўдзел Луцыяна Стыпулкоўскага ў вызвольным паўстаньні 1830—1831 гадоў.
- Старая графіка Завосься
-
XIX ст. -
1821—1899 гг. -
Н. Орда, 1876 г. -
1882 г.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
-
1883 г. -
1883 г. -
1883 г. -
1899 г.
.jpg)
_(2).jpg)
_(3).jpg)
.jpg)
Найноўшы час
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Завосьсе абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі, 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яно ўвайшло ў склад Беларускай ССР[6]. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Завосьсе апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі. У 1927 годзе польскае войска паставіла ў вёсцы абэліск у гонар Адама Міцкевіча.
У 1939 годзе Завосьсе ўвайшло ў склад БССР, пазьней у Баранавіцкім раёне Берасьцейскай вобласьці.
У 1996 годзе двор Завосьсе і прылеглыя тэрыторыі былі рэканструяваныя. 26 чэрвеня 2013 году вёску перадалі зь ліквідаванага Мядзеневіцкага ў склад Сталовіцкага сельсавету[7].
- Двор на старых здымках
-
1898 г. -
Т. Барэці, 1900 г. -
І. Дзянг, 1909 г. -
Б. Данейка, 1911 г.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Насельніцтва
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- 1999 год — 36 чалавек
- 2010 год — 18 чалавек
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Менск: Тэхналогія, 2010. — 319 с. ISBN 978-985-458-198-9. (pdf, djvu, online) С. 70.
- ^ Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Ч. 1. Са старажытных часоў да канца XVIII ст.: Курс лекцый. / І. Крэнь, І. Коўкель, С. Марозава, С. Сяльверстава, І. Фёдараў. — Менск: РІВШ БДУ, 2000. С. 324.
- ^ Федорук А. Т. Старинные усадьбы Берестейщины. — Минск, 2004.
- ^ Mickiewicz Adam Bernard, Internetowa encyklopedia PWN (пол.)
- ^ Pruszyński K. Opowieść o Mickiewiczu. — Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza «Czytelnik», 1998, S. 7-8. (пол.)
- ^ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
- ^ «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Барановичского района Брестской области». Решение Брестского областного Совета депутатов от 26 июня 2013 г. № 286(недаступная спасылка) (рас.)