Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпэдыі,

вольнай энцыкляпэдыі, якую можа рэдагаваць кожны.

Беларуская Вікіпэдыя працуе з 12 жніўня 2004 году.
Чытайма 86 882 артыкулы клясычным правапісам!

Стварыць артыкул · Дапамога

Асобы Геаграфія Гісторыя Грамадзтва Культура Мастацтва Навука Рэлігія Спорт Тэхніка Філязофія Эканоміка Катэгорыі артыкулаў пра Беларусь: Асобы Геаграфія Гісторыя Культура Мова Навука Палітыка Спорт Эканоміка Абраны артыкул Ян Чачот Ян Антоні Чачот (7 ліпеня 1796, в. Малюшычы, Наваградзкі павет — 23 жніўня 1847, мястэчка Ротніца пад Друскенікамі, Гарадзенскі павет) — паэт-рамантык, філямат, фальклярыст, этнограф і драматург; сябра Адама Міцкевіча; адзін з найбуйнейшых дзеячоў беларуска-польскага фальклёрна-літаратурнага сумежжа XIX стагодзьдзя. Паэт сабраў каля тысячы аўтэнтычных беларускіх народных песень і выдаў іх у шасьці зборніках «Сялянскіх песень…» у перакладзе на польскую мову, восьмую частку зь якіх апублікаваў у беларускім арыгінале. У сваёй прадмове да «Сялянскіх песень з-над Нёмана і Дзьвіны» 1846 году ён зрабіў нарыс граматычных асаблівасьцяў беларускай мовы і ўпершыню паставіў тэарэтычнае пытаньне аб прынцыпах будучага «крывіцкага» правапісу. У сваёй баляднай творчасьці Янам Чачотам было адлюстравана дванаццаць паданьняў і народных казак, а таксама дзесяць матываў з народных вераваньняў і звычаяў. Яго руплівая дзейнасьць па зьбіраньні беларускага фальклёру і спробы ўнармаваньня беларускай граматыкі, паводле польскіх і беларускіх дасьледнікаў, зьяўляецца досьвіткам беларускага нацыянальнага адраджэньня. У пераважнай бальшыні выпадкаў паэт называе беларускую мову XIX стагодзьдзя «славянакрывіцкай мовай» альбо «крывіцкім дыялектам». (артыкул цалкам…) Іншыя абраныя артыкулы · Кандыдаты ў абраныя Добры артыкул Эмблема ТБМ Таварыства беларускай мовы — беларускае грамадзкае аб’яднаньне, што займаецца культурна-асьветніцкай дзейнасьцю ў галіне адраджэньня беларускай мовы. Сябрамі ТБМ заснаваныя некалькі рэгіянальных беларускамоўных выданьняў. Таварыства рэгулярна праводзіць кампаніі па беларусізацыі грамадзкага жыцьця, напрыклад, увядзеньне абвестак на беларускай мове ў грамадзкім транспарце і заахвочваньне прадпрымальнікаў падаваць на пакунках апісаньне прадукцыі на беларускай мове. Ёсьць пасьлядоўным абаронцам сярэдняй і вышэйшай адукацыі на беларускай мове. Старшыня таварыства — Алена Анісім. На 2022 год Таварыства налічвала каля 450 мясцовых суполак у складзе 41 гарадзкой і раённай арганізацыі, аб’яднаных у 6 абласных юрыдычных асобаў. Пры гэтым суполкі дзейнічалі ў 25 гарадах Беларусі, у тым ліку ва ўсіх 6 абласных цэнтрах краіны, а таксама ў 5 гарадах 3-х суседніх краінаў — у Латвіі, Летуве і Расеі. (артыкул цалкам…) Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты ў добрыя Выява дня Выявы скончыліся. Прапануйце новыя! Архіў

Актуальныя падзеі У Новым Любелі (Польшча) пахавалі Матэвуша Сітка, забітага мігрантамі на граніцы зь Беларусяй (12 чэрвеня). У катастрофе летака Dornier 228 загінулі 10 чалавек улучна зь віцэ-прэзыдэнтам Малаві Саулясам Чылімам (10 чэрвеня). Кампанія Apple прадставіла ўласную сыстэму штучнага інтэлекту „Apple Intelligence“ (10 чэрвеня). Пераможцамі Адкрытага чэмпіянату Францыі па тэнісе сталі полька Іга Сьвёнтак і гішпанец Карляс Алькарас (9 чэрвеня). Па выніках эўрапейскіх выбараў прэзыдэнт Францыі Эманюэль Макрон распусьціў нацыянальны парлямэнт (9 чэрвеня). Ракета-носьбіт „Atlas V“ вывела шматразовы касьмічны карабель „Starliner“ кампаніі „Boeing“ у першы пілятаваны палёт да Міжнароднай касьмічнай станцыі (5 чэрвеня). Засталося 3118 артыкулаў да 90 000. Упершыню пераможцай прэзыдэнцкіх выбараў у Мэксыцы стала жанчына — Кляўдыя Шайнбаўм (2 чэрвеня). Трываюць: Чэмпіянат Эўропы па лёгкай атлетыцы Вайна ХАМАСу з Ізраілем Грамадзянская вайна ў Судане Вайна ва Ўкраіне Грамадзянская вайна ў М’янме Гэты дзень у гісторыі Ньюфаўндлэнд 24 чэрвеня: 1404 — Смаленск вярнуўся ў склад Вялікага Княства Літоўскага 1497 — італьянскі мараплавец Джон Кабот адкрыў Ньюфаўндлэнд (на выяве) 1559 — вялікі князь Жыгімонт Аўгуст надаў Берастэчку (Валынь) Магдэбурскае права 1812 — войскі імпэратара Францыі Напалеона перайшлі граніцу Расейскае імпэрыі 1863 — Нацыянальна-вызвольнае паўстаньне: за прачытаньне маніфэсту ў мястэчку Ішчална расейскія карнікі расстралялі ксяндза Адама Фалькоўскага 1963 — у студыі BBC у Лёндане ўпершыню прадэманстравалі побытавы відэамагнітафон 1964 — у Цімкавічах адкрыўся мэмарыяльны літаратурны музэй Кузьмы Чорнага 1989 — у Вільні адбыўся Ўстаноўчы зьезд Беларускага Народнага Фронту «Адраджэньне», на якім прынялі Статут і Праграму руху 1996 — у Новай Мышы паставілі помнік Яну Чачоту Болей угодкаў: 23 чэрвеня — 24 чэрвеня — 25 чэрвеня Архіў · Сёньня 24 чэрвеня 2024 году · Абнавіць гэтую старонку Ці ведаеце вы... З новых артыкулаў (18 красавіка — 18 траўня) … значэньне выразу „На зачарованых гонях“? … як раскадоўваюцца на электронных прыладах пазнакі IP65? … як адбылося ўсталяваньне савецкай улады ў Баўгарыі? … якое польскае прадпрыемства мае гандлёвыя прадстаўніцтвы ў 20 краінах сьвету? … што ў Формуле-1 аднойчы чэмпіёнства было прысуджанае пасьмяротна (на выяве)? … які гоначнік па сыходзе з Формулы-1 пасьпяхова займаўся авіяпералётамі? … якога міжнароднага посьпеху дасягнула беларуская снукерная судзьдзя? … які сьвяты стаў заступнікам места, дзе яму адсеклі галаву? Архіў · Распачаць артыкул · Прапанаваць артыкул

Гэта разьдзел Вікіпэдыі на беларускай мове клясычным правапісам. Існуе шмат іншых моўных разьдзелаў, зь якіх больш за 1 000 000 артыкулаў маюць:

English (ангельская) · Cebuano (сэбуанская) · Deutsch (нямецкая) · svenska (швэдзкая) · français (француская) · Nederlands (нідэрляндзкая) · русский (расейская) · español (гішпанская) · italiano (італьянская) · مصرى (эгіпецкая арабская) · polski (польская) · 日本語 (японская) · 中文 (кітайская) · Tiếng Việt (віетнамская) · Winaray (варайская) · العربية (арабская) · українська (украінская) · português (партугальская)

Вікіпэдыя працуе на магутнасьцях Фундацыі «Вікімэдыя», якая апэруе і некаторымі іншымі шматмоўнымі і вольнымі праектамі.

	Вікізьвесткі Вольная база ведаў		Вікікнігі Падручнікі і дапаможнікі		Вікікрыніцы Вольныя дакумэнты		Вікіслоўнік Слоўнік і тэзаўрус		Вікісховішча Сховішча вольных файлаў		Вікіцытатнік Калекцыя цытатаў
	МэдыяВікі Распрацоўка вольных праграмаў		Мэта-вікі Каардынацыя ўсіх праектаў Вікімэдыі		Віківандроўкі (анг.) Вольныя турыстычныя даведнікі		Віківіды (анг.) Слоўнік біялягічных відаў		Віківэрсытэт (анг.) Вольны ўнівэрсытэт		Вікінавіны (анг.) Вольныя навіны