Гарнізонная царква Сьвятога Мікалая (Берасьце)
Помнік гісторыі | |
Сабор Сьвятога Мікалая
| |
Сабор Сьвятога Мікалая
| |
Краіна | Беларусь |
Места | Берасьце |
Каардынаты | 52°04′57.84″ пн. ш. 23°39′18.40″ у. д. / 52.0827333° пн. ш. 23.6551111° у. д.Каардынаты: 52°04′57.84″ пн. ш. 23°39′18.40″ у. д. / 52.0827333° пн. ш. 23.6551111° у. д. |
Канфэсія | праваслаўе |
Эпархія | Берасьцейская і Кобрынская япархія |
Архітэктурны стыль | Neo-Byzantine architecture in the Russian Empire[d] |
Аўтар праекту | David Grimm[d] |
Статус | Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь |
Сайт | forts.by |
Сабор Сьвятога Мікалая | |
Сабор Сьвятога Мікалая на Вікісховішчы |
Гарнізонная саборная царква Сьвятога Мікалая — помнік гісторыі другой паловы XIX стагодзьдзя (мураўёўка) у Берасьці. Знаходзіцца на тэрыторыі Берасьцейскай крэпасьці, на месцы зруйнавага расейскімі ўладамі комплексу кляштару аўгустынаў з касьцёлам Найсьвяцейшай Тройцы. Дзее. Твор архітэктуры расейскай эклектыкі. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Мураваную царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы) дзеля расейскага вайсковага гарнізону ў Берасьці заклалі ў 1851 годзе. Будаваньне скончылі да канца 1850-х гадоў, але царква з прычыны сваёй вышыні не падыйшла да стратэгічных мэтаў крэпасьці, таму ў сярэдзіне 1860-х гадоў яе разабралі. У 1872 годзе царкву перабудавалі, але яе давялося таксама разабраць, бо з прычыны цяжару скляпеньняў, будынак даў расколіны ў многіх месцах.
У ліпені 1874 году паводле праекту акадэміка Расейскай акадэміі мастацтваў Д. Грыма пачалося будаваньне чарговай гарнізоннай царквы. Будаваньне вёў вайсковы інжынэр капітан Л. Іваноў. Храм будаваўся на сродкі, вылучаныя вайскова-інжынэрным ведамствам Расейскай імпэрыі. 21 жніўня 1877 году царкву ўрачыста асьвяцілі.
У 1919 годзе ўлады міжваеннай Польскай Рэспублікі перадалі будынак гарнізоннай царквы рыма-каталікам. У 1928 годзе ў выніку перабудовы царкве надалі рысы зьнішчанага касьцёла аўгустынаў.
З 1939 году былая царква выкарыстоўвалася як гарнізонны клюб. У 1972 годзе будынак закансэрвавалі і ўлучылі ў мэмарыяльны комплекс «Берасьцейская крэпасьць-герой». У 1992 годзе будынак царквы перадалі Беларускаму экзархату Маскоўскага патрыярхату і надалі яму першасны выгляд на 1879 год.
Архітэктура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Прыклад расейска-бізантыйскага кірунку эклектычнай царкоўнай архітэктуры Расейскай імпэрыі. 3-нэфавая базыліка, прыступкавая кампазыцыя якой перакрываецца цыліндрычнымі дахамі-бочкамі, з прычыны разьмяшчэньне на тэрыторыі фартыфікацыі атрымала прысадзісты характар. Складаецца з прастакутнага ў пляне асноўнага аб’ёму, завершанага магутным, але нізкім паўсфэрычным купалам на 16-гранным барабане, і аб’ёму, да якога падоўжнай восьсю далучаецца паўкруглая апсыда. Галоўны фасад мае выгляд паўкруглай аркі: першы ярус вылучаецца аркавым уваходным парталам, другі — 5-пралётнай аркатурай, над якой разьмяшчаюцца гадзіньнік-куранты. Аналягічны разьвязак атрымалі тарцы бакавых прыдзелаў. Гарызантальную разьвітасьць архітэктурнай кампазыцыі падкрэсьліваюць 3- і 5-часткавыя разьмежаваныя калёнамі аконныя праёмы бакавых фасадаў. Вуглы дэкаруюцца калёнамі ў 3 ярусы. Дэкор масіўных аб’ёмаў узбагачаюць закамары, аркатура, крыжы-нішы, зубчастыя фрызы, карнізы на сухарыках ды іншае.
Усярэдзіне нэфы разьмяжоўваюцца магутнымі аркадамі, перакрываюцца цыліндрычнымі скляпеньнямі[1].
Галерэя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Гістарычная графіка
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]-
Праект першай гарнізоннай царквы, 1836 г.
-
Праект першай гарнізоннай царквы, 1836 г.
-
Праект Д. Грыма, 1876 г.
-
1897 г.
Гістарычныя здымкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]-
1915 г.
-
1915—1918 гг.
-
1915—1918 гг.
-
1915—1918 гг.
-
1916 г.
-
30 лістапада 1917 г.
-
сьнежань 1917 г.
-
1924 г.
-
6 студзеня 1927 г.
-
1928 г.
-
1928—1939 гг.
-
1928—1939 гг.
-
1928—1939 гг.
-
1930 г.
-
1936 г.
-
1937 г.
Сучасныя здымкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]-
Агульны выгляд
-
З боку апсыды
-
Інтэр'ер
-
Амбон
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007. С. 27.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.— 653 с.: іл. ISBN 978-985-11-0389-4.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр 113Г000005 |
|