Студэнт

Озьяс Лёдзюк(fr) «Малады студэнт» (1894)

Студэнт (лац. studens — «стараньнік») — навучэнец вышэйшай навучальнай установы. Пры вочным навучаньні слухае лекцыі і ўдзельнічае ў сэмінарах. Затым здае залікі і экзамэны, выконвае курсавыя працы і ўдзельнічае ў практыцы паводле спэцыяльнасьці. Пры сканчэньні навучаньня выконвае дыплёмную працу. Пры завочным навучаньні абавязваецца наведваць ВНУ толькі для здачы экзамэнаў.

У 1287 годзе ў Балёнскім унівэрсытэце (Тасканская марка, Сьвятая Рымская імпэрыя; цяпер рэгіён Эмілія-Раманьня, Італія) зьявіўся студэнцкі гімн «Давайце радавацца» (лац. Гаўдэамус). 17 лістапада 1941 году на Міжнароднай сустрэчы студэнтаў у Лёндане (Ангельшчына) пастанавілі адзначаць Міжнародны дзень студэнта ў гонар чэскіх студэнтаў Карлавага ўнівэрсытэту (Прага, Пратэктарат Багеміі і Маравіі, Трэці Райх; цяпер Чэхія), забітых нямецкімі акупантамі двума гадамі раней.

Беларусь

Студэнты Беларускага дзяржаўнага пэдагагічнага ўнівэрсытэту на сцэне

На студзень 2012 году ў 55 ВНУ Беларусі навучаліся звыш 450 тыс. студэнтаў (4,7% насельніцтва Беларусі), зь іх 96 тыс. першакурсьнікаў. У Менску навучаліся 53% студэнтаў. Навучаньне ў 64% выпадкаў ажыцьцяўлялася платна за ўласныя сродкі. 34% студэнтаў атрымлівалі вышэйшую адукацыю за кошт урадавых выдаткаў у абмен на адпрацоўку па разьмеркаваньні. Прадпрыемствы аплочвалі навучаньне 2% студэнтаў зь ліку сваіх супрацоўнікаў. На верасень 2011 г. стыпэндыю атрымлівала палова студэнтаў. Іншагароднія складалі 56% студэнтаў. У студэнцкіх гуртажытках пражывалі каля 82 тыс. студэнтаў дзённага навучаньня (2/3 іншагародніх заяўнікаў). Моладзь ва ўзросьце ад 17 да 24 гадоў складала 82% студэнтаў. Мужчыны — 41%. Таксама ў ВНУ Беларусі навучаліся 11 тыс. замежных грамадзянаў (2,4% ад агульнага ліку). На 2013 год навучэнцы вучэльняў, каледжаў і ВНУ Беларусі складалі 6,21% насельніцтва, што было 4-м у сьвеце паказьнікам.

На верасень 2020 году ў ВНУ Беларусі налічвалася 263 400 студэнтаў і магістрантаў (2,8 % насельніцтва Беларусі). Дзяржаўнымі былі 42 зь 50 ВНУ. Сярод іх было 33 унівэрсытэты, 9 акадэміяў і 8 інстытутаў. Зь іх да прыватных ВНУ належалі 6 інстытутаў і 2 унівэрсытэты. На верасень 2019 году найбольш пашыранымі зь 15 профіляў вышэйшай адукацыі былі: 1) ладжаньне вытворчасьці, гаспадарка, зносіны, кіраваньне і права — 29,9 % студэнтаў; 2) будаўніцтва, дойлідзтва, тэхналёгіі і тэхніка — 25,7 %; 3) ахова здароўя, гасьціннасьць, сацыяльная абарона, турызм і фізычная культура — 11,2 %; 4) дызайн, мастацтва, гуманітарныя і прыродазнаўчыя навукі — 10,9 %; 5) прафэсійная адукацыя і пэдагогіка — 9,8 %; 6) лясная і сельская гаспадарка, садова-паркавае будаўніцтва — 8,7 %; 7) іншае — 3,8 %. Студэнты атрымлівалі асьвету па больш як 400 напрамках спэцыяльнасьцяў. Найбольшымі 5 унівэрсытэтамі Беларусі паводле ліку студэнтаў былі:

1. Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт — 22 800 (8,6 % студэнтаў),
2. Беларускі нацыянальны тэхнічны ўнівэрсытэт — 21 100 (8 %),
3. Беларускі дзяржаўны эканамічны ўнівэрсытэт — 14 600 (5,5 %),
4. Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт інфарматыкі і радыёэлектронікі — 12 600 (4,8 %),
5. Гарадзенскі дзяржаўны ўнівэрсытэт — 11 100 студэнтаў (4,2 %).

За 2017—2022 гады лік замежных студэнтаў у Беларусі вырас зь 17 000 да 32 000 са 107 краінаў.

Літаратура

• Барыс Рагуля. Беларускае студэнцтва на чужыне / рэд. Лявон Юрэвіч. — Лёндан (Канада): 1996. — 206 с.

Вонкавыя спасылкі

Студэнт — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Студэнт // Газэта «Зьвязда», 18 лютага 2016 г. Праверана 25 лютага 2016 г.
• Студэнцтва // Газэта «Новы час», 1 лютага 2016 г. Праверана 25 лютага 2016 г.
• Студэнты // Адукацыя - стыль жыцьця, 22 лютага 2016 г. Праверана 25 лютага 2016 г.
• Студэнты // Пакаленьне Y, 14 сьнежня 2015 г. Праверана 25 лютага 2016 г.
• Беларускамоўнае студэнцтва БДМУ // У Кантакце, 2016 г. Праверана 25 лютага 2016 г.
• Зьмітрок Бядуля. Да беларускага студэнцтва // Сайт пра пісьменьніка, 2016 г. Праверана 25 лютага 2016 г.